Στεγαστικό δάνειο: αδιαφανείς όροι εις βαρος του δανειολήπτη (νομολογία)

Ειρ.Βερ.6/2011 : Σύμβαση στεγαστικού δανείου και όρος μονομερούς διαμόρφωσης του επιτοκίου, χωρίς την πρόβλεψη ειδικών ευλόγων για τον καταναλωτή κριτηρίων.  Η αρχή της διαφάνειας, ως θεμελιώδης αρχή της προστασίας του καταναλωτή, έχει ως εκφάνσεις της τη σαφήνεια και το κατανοητό των όρων της σύμβασης, τόσο ως προς την αιτία της παροχής όσο και ως προς το περιεχόμενό της. Οι αδιαφανείς ρήτρες αποκρύπτουν την πραγματική, νομική και οικονομική κατάσταση και δημιουργούν τον κίνδυνο ο καταναλωτής είτε να απόσχει από ορισμένες ενέργειες (άσκηση δικαιωμάτων του), είτε να υποκύψει σε δικαιώματα ή αξιώσεις που κατά το φαινόμενο έχει ο προμηθευτής, οδηγώντας σε διατάραξη της συμβατικής ισορροπίας (2 παρ. 6 ν. 2251/1994). Επικουρική φύση της αγωγής αδικαιολογήτου πλουτισμού.(περίληψη περιοδικό Αρμενόπουλος)

(…)Το δίκαιο των ΓΟΣ καταναλωτή διαπνέεται από την αρχή της διαφάνειας, η οποία αποτελεί θεμελιώδη αρχή της προστασίας του καταναλωτή και έχει δύο εκφάνσεις. Τη σαφήνεια και το κατανοητό των όρων. Η σαφήνεια αφορά τις νομικές συνέπειες μιας ρήτρας στα δικαιώματα δηλαδή και στις υποχρεώσεις του καταναλωτή. Για τον λόγο αυτόν ασαφείς ή πολυσήμαντες ρήτρες δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται από τον προμηθευτή για να ενισχύσει τη θέση του έναντι του καταναλωτή. Για το λόγο αυτόν ασαφείς ή πολυσήμαντες ρήτρες δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται από τον προμηθευτή για να ενισχύσει τη θέση του έναντι του καταναλωτή.

Iδιαίτερα οι δυσμενείς οικονομικές συνέπειες και επιβαρύνσεις θα πρέπει να είναι ευκρινείς. Αδιαφανείς ρήτρες, που αποκρύπτουν την πραγματική, νομική και οικονομική κατάσταση, δημιουργούν τον κίνδυνο ο καταναλωτής είτε να απόσχει από ορισμένες ενέργειες (άσκηση δικαιωμάτων του), είτε να υποκύψει σε δικαιώματα ή αξιώσεις που κατά το φαινόμενο έχει ο προμηθευτής. Με το πρίσμα αυτό αδιαφανείς ρήτρες οδηγούν, ακριβώς λόγω της αδιαφάνειας τους, στη διατάραξη της συμβατικής ισορροπίας, κατά το άρθρο 2 παρ. 6 του ν. 2251/1994. Συνεπώς, πρέπει ο καταναλωτής να αντιληφθεί με πλήρη σαφήνεια την υποχρέωση που αναλαμβάνει ως προς την επιβάρυνση της πρόωρης εξόφλησης (ΑΠ 430/2005, ΕφΑΘ 5253/2003 δημοσίευση Νόμος). Η διαφάνεια και σαφήνεια πρέπει να υπάρχει τόσο προς την αιτία της παροχής όσο και ως προς το περιεχόμενο της. Η διαφάνεια αφορά στη σαφή και κατανοητή διατύπωση, στην αρχή του ορισμένου ή οριστού περιεχομένου και στην αρχή της προβλεψιμότητας της ύπαρξης των όρων. Με αυτήν τη έννοια πρέπει να προκύπτει από τον ΓΟΣ ο λόγος της υποχρέωσης του δανειολήπτη, το τελικό ύψος της επιβάρυνσης του αλλά και τα κριτήρια από τα οποία προκύπτει και υπολογίζεται η επιβάρυνση αυτή. Στην αιτία της επιβάρυνσης ανήκει κατά κύριο λόγο και η αποσαφήνιση αν το ποσό αφορά αποκατάσταση ζημίας ή αν αφορά αντίτιμο - ανταμοιβή για παροχή της τράπεζας. (Nomos/ ΑΡΜ 2011/1532, ΑΡΜ 2011/1860)