Ποιά χρέη μπορούν να υπαχθούν στο νόμο για τα υπερχρεωμένα

Στις ρυθμίσεις του νόμου 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά μπορούν να υπαχθούν τόσο αστικά όσο και εμπορικά χρέη, αρκεί ο οφειλέτης να μην είναι πλέον έμπορος. Σύμφωνα με τη διατύπωση της σχετικής διάταξης εξαιρούνται και δεν υπάγονται σε ρύθμιση, βάσει του νόμου 3869/2010, οι οφειλές που: α) έχουν αναληφθεί το τελευταίο έτος πριν την υποβολή της αίτησης για την έναρξη της διαδικασίας,  β) αυτές που προέκυψαν από αδικοπραξία που διαπράχθηκε με δόλο και γ) αυτές που προέκυψαν από διοικητικά πρόστιμα, χρηματικές ποινές, φόρους και τέλη προς το Δημόσιο και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού, τέλη προς Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και εισφορές προς οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης.

Όσο αφορά την πρώτη εξαίρεση, είναι αξιοσημείωτος ο εννοιολογικός προσδιορισμός του όρου «ανάληψη». Η ανανέωση, που συνεπάγεται κατάρτιση νέας σύμβασης με την τράπεζα και κατάργηση της παλιάς, θεωρείται ανάληψη κατά την έννοια του νόμου. Η τροποποίηση της σύμβασης, αντίθετα, δεν θεωρείται ανάληψη γιατί δεν καταργεί την υπάρχουσα σύμβαση, αλλά μεταβάλει μόνο κάποιους όρους της.

Για τη δεύτερη εξαίρεση πρέπει να σημειωθεί ότι αδικοπραξία που διαπράχθηκε με δόλο είναι κάθε παράνομη πράξη ή παράλειψη που προκάλεσε ζημία σε τρίτο. Όσο αφορά την εξαίρεση των οφειλών που προκύπτουν από το Δημόσιο, ενδεικτικά αυτές μπορεί να προέρχονται από διοικητικά πρόστιμα, ασφαλιστικές εισφορές, πρόστιμα του ΚΟΚ, λογαριασμούς ΔΕΗ και ύδατος, τέλη προς το Δημόσιο και τους Δήμους. Αυτές οι οφειλές δεν μπορούν να υπαχθούν στο νόμο για τα υπερχρεωμένα.

Σύμφωνα ωστόσο με πρόσφατες αποφάσεις των δικαστηρίων, κρίθηκε ότι οφειλές που προέρχονται από δάνεια που χορήγησε σε δανειολήπτες το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων μπορούν να υπαχθούν σε ρύθμιση σύμφωνα με το νόμο 3869/2010.