Απόδοση σε τρίτο τραπεζικής κατάθεσης με αξιόποινη πράξη (νομολογία)

ΑΠ 1402/2012 : Η κατάθεση χρημάτων θεωρείται ανώμαλη παρακαταθήκη των άρθρων 806 και 827 ΑΚ. Αν τρίτος με αξιόποινη πράξη επιτύχει την απόδοση σ` αυτόν του ποσού της κατάθεσης, η αδικοπραξία τελείται σε βάρος της τράπεζας, ενώ υφίσταται η εναντίον της ενοχική αξίωση του καταθέτη. Η καταβολή επιφέρει απόσβεση της οφειλής αν γίνει στον καταθέτη-πελάτη ή σε όποιον ο τελευταίος ή το Δικαστήριο ή ο νόμος έχει επιτρέψει να δεχθεί την καταβολή.

«(…)Κατά τη διάταξη του άρθρου 3 του ν.δ. της 17-7/13-8-1923 "περί ειδικών διατάξεων επί ανωνύμων εταιρειών", η οποία ως ειδική υπερισχύει των διατάξεων των άρθρων 888 και 889 του ΑΚ, "η εκδότρια ονομαστικής ομολογίας ή άλλης αποδείξεως καταθέσεως χρημάτων εταιρεία η πληρώσασα αυτήν εξοφλημένην δια της επ` αυτής υπογραφής του δικαιούχου, απαλλάσσεται, και αν η υπογραφή ήτο πλαστή, πλην αν η εκδότρια κατά την πληρωμήν ετέλει εν δόλω ή εν βαρεία αμελεία". Η κατάθεση χρημάτων σε τράπεζα φέρει το χαρακτήρα ανώμαλης παρακαταθήκης, επί της οποίας, σύμφωνα με το άρθρο 830 παρ. 1 ΑΚ, έχουν εφαρμογή, αφενός η περί δανείου διάταξη του άρθρου 806 ΑΚ, κατά την οποία η τράπεζα αποκτά την κυριότητα των κατατιθεμένων χρημάτων, αφετέρου δε η διάταξη του άρθρου 827 ΑΚ, που ορίζει ότι ο θεματοφύλακας, αν ο παρακαταθέτης απαιτεί το πράγμα, οφείλει να το αποδώσει, και αν ακόμη δεν έχει περάσει η προθεσμία, που ορίστηκε για τη φύλαξή του. Επομένως, αν τρίτος μετήλθε αξιόποινη πράξη και συνεπεία αυτής πέτυχε την απόδοση σ` αυτόν του ποσού της κατάθεσης, η αδικοπραξία τελείται σε βάρος της τράπεζας, η οποία είναι κυρία των χρημάτων και της οποίας η περιουσία βλάπτεται από την παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά του τρίτου, ενώ η εναντίον της ενοχική αξίωση του καταθέτη, από τη σύμβαση της ανώμαλης παρακατάθεσης, παραμένει άθικτη, εφόσον δεν συντρέχει περίπτωση απαλλαγής της, κατά το άρθρο 3 του ν.δ 17.7/13.8.1923 "περί ειδικών διατάξεων επί ανωνύμων εταιριών". Ενόψει δε και της φύσης του χρήματος ως πράγματος αντικαταστατού και κατά γένος ορισμένου, εξαιτίας της οποίας δεν νοείται αδυναμία απόδοσης αυτού, λόγω φθοράς, κλοπής ή υπεξαίρεσης, η ευθύνη της Τράπεζας παραμένει πάντοτε συμβατική.
Τέλος, κατά το άρθρο 416 του ΑΚ η απόσβεση της ενοχής επέρχεται με καταβολή, τέτοια δε καταβολή συνιστά και η εκ μέρους της Τράπεζας, (με την ιδιότητα του θεματοφύλακα που προαναφέρθηκε) απόδοση στον παρακαταθέτη του προϊόντος τραπεζικής καταθέσεως.
Ειδικότερα, από τις διατάξεις των άρθρων 416 και 417 Α.Κ. συνάγεται, ότι η καταβολή για να έχει ως συνέπεια την απόσβεση της οφειλής πρέπει να γίνει στον δανειστή και, εάν πρόκειται για κατάθεση, στον καταθέτη-πελάτη ή σε όποιον ο τελευταίος ή το Δικαστήριο ή ο νόμος έχει επιτρέψει να δεχθεί την καταβολή (Α.Π. 378/2011)». (Δημοσίευση τ.ν.π. Nomos)