Καταγγελία σύμβασης έμμισθης εντολής δικηγόρου: Υποχρέωση καταβολής πλήρους αποζημίωσης

ΑΠ 249/2012: «…Εξάλλου, η διάταξη του άρθρου 94 παρ. 1 εδ. τελευταίο του Κώδικα περί δικηγόρων (ν.δ. 3026/1954), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 10 παρ. 1 του ν.δ. 3790/1957, ορίζει ότι "εν περιπτώσει λύσεως της συμβάσεως δια καταγγελίας του εντολέως, ο δικηγόρος δικαιούται να λαμβάνει την συμπεφωνημένην εντός των ορίων του άρθρου 92 του παρόντος αμοιβήν του, μέχρι πλήρους αποζημιώσεως". Από αυτή τη διάταξη σαφώς προκύπτει ότι δεν ιδρύεται ακυρότητα της καταγγελίας της συμβάσεως εντολής από τη μη καταβολή πλήρους αποζημιώσεως και επομένως η σύμβαση που καταγγέλθηκε, λύεται οπωσδήποτε, η δε υποχρέωση του εντολέα για την καταβολή της συμφωνημένης αμοιβής στο δικηγόρο μέχρι καταβολής πλήρους της αποζημιώσεως είναι παροχή ex lege προς το δικηγόρο, που επιβάλλεται ως είδος ποινής στον εντολέα και μέσο εξαναγκασμού του για την καταβολή της αποζημιώσεως.

Πρόκειται δηλαδή, για μη νόθο αντικειμενική ευθύνη του εντολέα, που προϋποθέτει πταίσμα του, έστω και από ελαφρά αμέλεια, κατά το άρθρο 330 του ΑΚ εφόσον δεν ορίζεται κάτι άλλο από το νόμο. Το πταίσμα όμως τούτο, κατά την έννοια της ανωτέρω διατάξεως, τεκμαίρεται από μόνη την καθυστέρηση της καταβολής πλήρους της αποζημιώσεως. Γίνεται δηλαδή στην περίπτωση αυτή αντιστροφή του βάρους της αποδείξεως και ο δικηγόρος που ζημιώθηκε δεν χρειάζεται να αποδείξει την υπαιτιότητα του εντολέα του, αφού αυτή τεκμαίρεται από τη μη καταβολή πλήρους αποζημιώσεως κατά το χρόνο της καταγγελίας της συμβάσεως εντολής. Μπορεί όμως ο εντολέας το μαχητό αυτό τεκμήριο να το ανατρέψει και να απαλλαγεί αν επικαλεστεί και αποδείξει, ότι η ελλιπής καταβολή της αποζημιώσεως, οφείλεται σε συγγνωστή πλάνη ή σε εύλογη αμφιβολία του αναφορικά με το ύψος της. Η αποζημίωση, την οποία δικαιούται να λάβει ο δικηγόρος, που παρέχει τις υπηρεσίες του με πάγια περιοδική αμοιβή σε περίπτωση καταγγελίας της συμβάσεως έμμισθης εντολής εκ μέρους του εντολέα, υπολογίζεται με βάση τις τακτικές αποδοχές που καταβάλλονται σ` αυτόν "σταθερώς υφ` οιανδήποτε μορφήν", κατά τον τελευταίο πριν από την απόλυσή του μήνα. Ως τακτικές αποδοχές, κατά τα άρθρα 648 επ του ΑΚ, θεωρούνται ο μισθός (πάγια μηνιαία αντιμισθία) και κάθε άλλη παροχή, που χορηγείται σταθερώς και μονίμως, ως συμβατικό ή νόμιμο αντάλλαγμα των παρεχομένων υπηρεσιών, τέτοιο δε είναι και η οικειοθελής εκ μέρους του εργοδότη παροχή που επαναλαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα και μπορεί να απολήξει σε σιωπηρή σύμβαση για τακτική καταβολή της, με την έννοια του μισθού, που δεν δύναται ελευθέρως να διακοπεί από τον εργοδότη, εφόσον αυτός δεν προέβη από την αρχή σε σχετική ρητή επιφύλαξη, ο δε κατ` αυτόν τον τρόπο προσδιοριζόμενος μισθός λαμβάνεται υπόψη για τον καθορισμό της κατά το άρθρο 94 παρ. 1 του Κώδικα των Δικηγόρων αποζημιώσεως.» (areiospagos.gr)