Γεννήθηκε στις 4 Απριλίου του 1932 στο ρωσικό χωριό Ζαβράγιε, γιος του σημαντικού ποιητή Αρσένι Ταρκόφσκι. Έγινε γνωστός με την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν (1962), η οποία κέρδισε τρεις "Χρυσούς Λέοντες" στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας, μεταξύ των οποίων το βραβείο σκηνοθεσίας και καλύτερης ταινίας. Επόμενη κινηματογραφική ταινία του Ταρκόφσκι αποτέλεσε η επική παραγωγή Αντρέι Ρουμπλιόφ (1969), η οποία αντιμετωπίστηκε με εχθρότητα από το σοβιετικό καθεστώς, παραμένοντας μάλιστα απαγορευμένη μέχρι το 1971. Η ταινία αυτή προβλήθηκε στο φεστιβάλ των Καννών, αποκομίζοντας τελικά το βραβείο FIPRESCI.
Ο Ταρκόφσκι σκηνοθέτησε τις περισσότερες ταινίες του στη Ρωσία.
Το 1983 πραγματοποιεί για πρώτη φορά γυρίσματα εκτός της Ρωσίας, στην Τοσκάνη
της Ιταλίας, για τις ανάγκες της ταινίας Νοσταλγία και στη
συνέχεια εγκαθίσταται μόνιμα, αρχικά στην Ιταλία και αργότερα στη Γαλλία. Η
τελευταία του ταινία Η Θυσία, γυρίστηκε στη Σουηδία το 1986 κερδίζοντας
τέσσερα βραβεία στις Κάννες. Πέθανε την ίδια χρονιά, στις 29 Δεκεμβρίου στην Γαλλία από
την επάρατη νόσο.
Στο βιβλίο που έγραψε ο ίδιος (Σμιλεύοντας το Χρόνο, εκδόσεις Νεφέλη, μτφ Σ.Βελέντζας) και περιγράφει από τη δική του σκοπιά την κινηματογραφική και προσωπική του εμπειρία από τις ταινίες του, αναφέρεται με φιλοσοφική διάθεση στο χρόνο, το αίτιο και το αποτέλεσμα. Αναφέρει συγκεκριμένα: «Το αίτιο και το αποτέλεσμα αλληλοεξαρτώνται και αλληλοσυμπλέκονται. Το ένα γεννά το άλλο από μια αδυσώπητα καθορισμένη αναγκαιότητα, που θα ήταν μοιραία για μας, αν ανακαλύπταμε μεμιάς όλους τους συνδετικούς κρίκους αυτής της συνέχειας. Η σχέση αιτίου και αποτελέσματος, κοντολογίς η μετάβαση από τη μια κατάσταση στην άλλη, είναι και η μορφή με την οποία υπάρχει ο χρόνος, το μέσο για την υλοποίησή του, στην καθημερινή πρακτική. Αφού όμως το αίτιο έχει το αποτέλεσμά του, δεν μπορεί να πεταχτεί σαν τη χρησιμοποιημένη σκαλωσιά ενός πυραύλου. Με κάθε αποτέλεσμα επιστρέφουμε μονίμως στην πηγή του, στα αίτιά του. Με άλλα λόγια, με τη βοήθεια της συνείδησης μπορούμε να γυρίσουμε πίσω το χρόνο. Το αίτιο και το αποτέλεσμα μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους αναδρομικά και τότε είναι πράγματι σαν να επιστρέφει κανείς στο παρελθόν του».
Στο βιβλίο που έγραψε ο ίδιος (Σμιλεύοντας το Χρόνο, εκδόσεις Νεφέλη, μτφ Σ.Βελέντζας) και περιγράφει από τη δική του σκοπιά την κινηματογραφική και προσωπική του εμπειρία από τις ταινίες του, αναφέρεται με φιλοσοφική διάθεση στο χρόνο, το αίτιο και το αποτέλεσμα. Αναφέρει συγκεκριμένα: «Το αίτιο και το αποτέλεσμα αλληλοεξαρτώνται και αλληλοσυμπλέκονται. Το ένα γεννά το άλλο από μια αδυσώπητα καθορισμένη αναγκαιότητα, που θα ήταν μοιραία για μας, αν ανακαλύπταμε μεμιάς όλους τους συνδετικούς κρίκους αυτής της συνέχειας. Η σχέση αιτίου και αποτελέσματος, κοντολογίς η μετάβαση από τη μια κατάσταση στην άλλη, είναι και η μορφή με την οποία υπάρχει ο χρόνος, το μέσο για την υλοποίησή του, στην καθημερινή πρακτική. Αφού όμως το αίτιο έχει το αποτέλεσμά του, δεν μπορεί να πεταχτεί σαν τη χρησιμοποιημένη σκαλωσιά ενός πυραύλου. Με κάθε αποτέλεσμα επιστρέφουμε μονίμως στην πηγή του, στα αίτιά του. Με άλλα λόγια, με τη βοήθεια της συνείδησης μπορούμε να γυρίσουμε πίσω το χρόνο. Το αίτιο και το αποτέλεσμα μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους αναδρομικά και τότε είναι πράγματι σαν να επιστρέφει κανείς στο παρελθόν του».
Σχόλια