ΑΠ 1380/2013: Έκδοση ακάλυπτης επιταγής από νόμιμο εκπρόσωπο
εταιρείας. Εις ολόκληρον η ευθύνη αυτού με το νομικό πρόσωπο της εταιρείας,
ανεξάρτητα από τη μορφή της εταιρείας ως προσωπικής ή κεφαλαιουχικής. «Η έκδοση ακάλυπτης τραπεζικής επιταγής,
δηλαδή επιταγής η οποία κατά την εμπρόθεσμη εμφάνισή της στην πληρώτρια τράπεζα
δεν πληρώθηκε λόγω έλλειψης αντίστοιχων κεφαλαίων του εκδότη, αποτελεί κατά τις
διατάξεις του άρθρ. 79 του ν. 5960/1933 αξιόποινη πράξη (πλημμέλημα), όταν ο
εκδότης ενήργησε από δόλο (άρθρ. 26 ΠΚ), που μπορεί να είναι και ενδεχόμενος
(άρθρ. 27 ΠΚ), αφού μετά την αντικατάσταση του αρχικού άρθρ. 79 του ν.
5960/1933 με το άρθρ. 1 του ν.δ/τος 1325/1972 δεν αποτελεί πλέον στοιχείο της
ποινικής υπόστασης του οικείου εγκλήματος η έκδοση της επιταγής εν γνώσει του
ότι δεν υπάρχουν ή δεν θα υπάρξουν κατά την εμφάνισή της προς πληρωμή
αντίστοιχα κεφάλαια [ΑΠ 150/1992 (ποινική)].
Έτσι δολίως ενεργεί ο εκδότης
ακάλυπτης επιταγής όχι μόνο όταν γνωρίζει ότι δεν έχει κατά την έκδοση ή δεν θα
έχει κατά την πληρωμή της επιταγής αντίστοιχα κεφάλαια, αλλά και όταν γνωρίζει
ότι ο λογαριασμός του κατά τους χρόνους αυτούς ενδέχεται να είναι χωρίς
διαθέσιμα κεφάλαια και αποδέχεται το ενδεχόμενο αυτό (ΑΠ 1051/2012). Οι
διατάξεις του άρθρ. 79 του ν. 5960/1933 έχουν θεσπισθεί για την προστασία τόσο
δημόσιου όσο και του ατομικού συμφέροντος του δικαιούχου της επιταγής και
μάλιστα μετά την τροποποίηση και συμπλήρωση του παραπάνω άρθρου με το άρθρ. 4§1
του ν. 2408/1996 αυτό είναι το κατ' εξοχήν έννομο συμφέρον που προστατεύεται.
Συνεπώς η έκδοση ακάλυπτης τραπεζικής επιταγής αποτελεί για τον εκδότη της, που
ενήργησε δολίως κατά την ανωτέρω έννοια, αδικοπραξία, που τον υποχρεώνει κατά
τα άρθρ. 914 και 932 ΑΚ σε ισόποση κατ' αρχήν με το ποσό της επιταγής
αποζημίωση και εύλογη λόγω ηθικής βλάβης χρηματική ικανοποίηση του νόμιμου
κομιστή της, ο οποίος μάλιστα δεν είναι αναγκαίο να είναι αυτός που την
εμφάνισε στην πληρώτρια τράπεζα, αλλά μπορεί να είναι και προηγούμενος
οπισθογράφος που πλήρωσε την επιταγή και έγινε κομιστής με δικαίωμα αναγωγής,
αφού αυτός υφίσταται τελικά τη ζημία από τη μη πληρωμή της επιταγής, με την
έννοια ότι η ζημία του είναι απότοκη της παράνομης συμπεριφοράς του εκδότη και
τελεί σε πρόσφορη αιτιώδη συνάφεια μ' αυτή (ΟλΑΠ 29/2007? ΑΠ 1008/2010). Ο
εκδότης ακάλυπτης επιταγής είναι υποχρεωμένος να αποζημιώσει τον κομιστή της,
ακόμη και αν αυτή είναι μεταχρονολογημένη, οπότε ευθύνεται κατά τα άρθρ. 28,
29§§1&4 και 56 του ν. 5960/1933, αν η επιταγή εμφανισθεί προς πληρωμή
οποτεδήποτε εντός του χρονικού διαστήματος που αρχίζει από την επομένη της
ημέρας που πραγματικά εκδόθηκε και λήγει την όγδοη ημέρα μετά την αναγραφόμενη
στο σώμα της επιταγής ημεροχρονολογία έκδοσης (ΑΠ 342/2005? 11/2007? 705/2007).
Περαιτέρω την αδικοπρακτική ευθύνη του εκδότη ακάλυπτης επιταγής δεν αποκλείει
το γεγονός ότι την υπέγραψε ως νόμιμος εκπρόσωπος εταιρείας και απλώς στην
περίπτωση αυτή ευθύνεται κατά το άρθρ. 71 ΑΚ εις ολόκληρο με το νομικό πρόσωπο
της εταιρείας και μάλιστα ανεξάρτητα από τη μορφή της εταιρείας ως προσωπικής ή
κεφαλαιουχικής, αφού και στην περίπτωση των κεφαλαιουχικών εταιρειών ο νόμιμος
εκπρόσωπός τους ναι μεν δεν ευθύνεται ατομικά για τα εταιρικά χρέη, ευθύνεται
όμως κατά τις γενικές διατάξεις για τις αδικοπραξίες του κατά την εκτέλεση των
καθηκόντων του, επομένως και για την έκδοση ακάλυπτης επιταγής (AΠ 1083/2008?
1051/2012). Παρέπεται ότι το φυσικό πρόσωπο που εξέδωσε επιταγή για λογαριασμό
εταιρείας, μολονότι δεν διέθετε την αναγκαία προς τούτο εξουσία, ναι μεν δεν
δεσμεύει κατ' αρχήν την εταιρεία, όμως ευθύνεται το ίδιο ως εκδότης της
επιταγής. Συνακόλουθα για τις εναντίον του απαιτήσεις από την αδικοπρακτική
συμπεριφορά του μπορεί ως μέσο εκτέλεσης να διαταχθεί κατά το άρθρ. 1047§1
ΚΠολΔ και η προσωποκράτησή του, αφού η εξαίρεση της παραγράφου 3 του ίδιου
άρθρου εμποδίζει την προσωποκράτησή του για χρέη που βαρύνουν το νομικό πρόσωπο
της εταιρείας (Α.Ε. ή Ε.Π.Ε.) και όχι ατομικά το ίδιο το φυσικό πρόσωπο, έστω
και αν αυτό αδικοπράκτησε στο πλαίσιο των καθηκόντων που του είχαν ανατεθεί (ΑΠ
1720/2010). (areiospagos.gr)
Σχόλια