Με το νόμο 4268/2014 (ΦΕΚ Α 141/27.6.2014) « Κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης για την
προστασία όλων των προσώπων από αναγκαστική εξαφάνιση και προσαρμογή της
ελληνικής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις» επήλθαν τροποποιήσεις διατάξεων του
Ποινικού και Αστικού Κώδικα. Συγκεκριμένα: α.Με το άρθρο δεύτερο: Tροποποιήσεις διατάξεων του Ποινικού Κώδικα
1. Μετά το άρθρο 322
του Ποινικού Κώδικα προστίθεται άρθρο 322Α, το οποίο έχει ως εξής: «Αρθρο 322Α - Αναγκαστική εξαφάνιση προσώπου
1. Όποιος τελεί
αναγκαστική εξαφάνιση τιμωρείται με κάθειρξη.
2. Ως αναγκαστική
εξαφάνιση θεωρείται η σύλληψη, η κράτηση, η αρπαγή ή οποιαδήποτε άλλη μορφή
στέρησης της ελευθερίας από όργανα του Κράτους ή από πρόσωπα ή ομάδες προσώπων που
ενεργούν με την άδεια, υποστήριξη ή συναίνεση του Κράτους, η οποία ακολουθείται
από άρνηση παραδοχής της στέρησης της ελευθερίας ή από απόκρυψη της τύχης ή του
τόπου όπου βρίσκεται το εξαφανισμένο πρόσωπο, γεγονός το οποίο θέτει το πρόσωπο
εκτός της προστασίας του νόμου.
α) Γνώριζε ή
συνειδητά παρέβλεπε πληροφορίες, οι οποίες παρείχαν σαφείς ενδείξεις ότι
ιεραρχικά κατώτεροι, που ευρίσκονταν υπό την ουσιαστική εξουσία και τον έλεγχό
του, τελούσαν ή επρόκειτο να τελέσουν ένα έγκλημα αναγκαστικής εξαφάνισης, ή
β) ασκούσε ουσιαστική
ευθύνη και έλεγχο επί των δραστηριοτήτων που σχετίζονταν με το έγκλημα της
αναγκαστικής εξαφάνισης και δεν έλαβε όλα τα αναγκαία και εύλογα μέτρα, εντός
της εξουσίας του, για την πρόληψη ή την καταστολή της τέλεσης μίας αναγκαστικής
εξαφάνισης ή για την παραπομπή του ζητήματος στις αρμόδιες αρχές προς έρευνα
και ποινική δίωξη.»
2. Μετά το άρθρο 322Α
του Ποινικού Κώδικα προστίθεται άρθρο 322Β, το οποίο έχει ως εξής:
«Αρθρο 322Β
Διακεκριμένες περιπτώσεις
1. Οι πράξεις του προηγούμενου
άρθρου τιμωρούνται με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών:
α) αν ο υπαίτιος ως προϊστάμενος έδωσε την εντολή τέλεσής
τους ή β) αν η τέλεσή τους έχει ως θύματα εγκύους, ανηλίκους ή άτομα με
αναπηρία ποσοστού από 67% και άνω ή γ) αν έχουν ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική
βλάβη του θύματος.
2. Αν οι πράξεις του
προηγούμενου άρθρου επέφεραν το θάνατο του θύματος, επιβάλλεται ισόβια κάθειρξη.»
3. Μετά το άρθρο 322Β
του Ποινικού Κώδικα προστίθεται άρθρο άρθρο 322Γ, το οποίο έχει ως εξής:
«Αρθρο 322Γ Γενικές διατάξεις
1. Όποιος, έχοντας
εμπλακεί στην τέλεση μιας αναγκαστικής εξαφάνισης, συνεισφέρει ουσιαστικά στον
εντοπισμό του εξαφανισμένου προσώπου εν ζωή ή καθιστά δυνατή τη διαλεύκανση υποθέσεων
αναγκαστικής εξαφάνισης ή τον εντοπισμό των δραστών μιας αναγκαστικής εξαφάνισης,
τιμωρείται με ποινή ελαττωμένη (άρθρο 83 ΠΚ).
2. Η καταδίκη για τις
πράξεις των άρθρων 322Α και 322Β σε ισόβια κάθειρξη συνεπάγεται αυτοδικαίως τη
διαρκή αποστέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων του καταδικασμένου, ενώ η καταδίκη
σε πρόσκαιρη κάθειρξη συνεπάγεται πενταετή τουλάχιστον αποστέρηση.
3. Προσταγή
προϊσταμένου, που αφορά στις πράξεις των άρθρων 322Α και 322Β ουδέποτε αποκλείει
τον άδικο χαρακτήρα τους.
4. Σε περίπτωση που
οι πράξεις των άρθρων 322Α και 322Β, τελούνται υπό καθεστώς σφετερισμού του
δημοκρατικού πολιτεύματος, η προθεσμία της παραγραφής αρχίζει μόλις αποκατασταθεί
η νόμιμη εξουσία.
5. Ο παθών από τις
πράξεις των άρθρων 322Α και 322Β δικαιούται να απαιτήσει από τον δράστη και από
το Δημόσιο, οι οποίοι ευθύνονται εις ολόκληρον, αποζημίωση για τις ζημίες που
υπέστη, και χρηματική ικανοποίηση για ψυχική οδύνη ή ηθική βλάβη.»
4. Στο τέλος της
περίπτωσης η του άρθρου 8 του Ποινικού Κώδικα προστίθεται η φράση: «ή αναγκαστικής
εξαφάνισης προσώπου».
5. Στην παράγραφο 1
του άρθρου 187 του Ποινικού Κώδικα μετά τον αριθμό «322» και τη λέξη «αρπαγή»
προστίθενται τα εξής: «322Α και 322Β (αναγκαστική εξαφάνιση προσώπου)».
Β. Με το άρθρο τρίτο:
Τροποποιήσεις διατάξεων του Αστικού Κώδικα:
1. Στο τέλος του
άρθρου 1569ΑΚ προστίθενται τα εξής:
«... ή όταν το θετό
τέκνο είναι θύμα αναγκαστικής εξαφάνισης υπό την έννοια των άρθρων 322Α παράγραφος
2 και 322Β Π.Κ., ή τουλάχιστον ο ένας από τους φυσικούς γονείς είναι θύμα του εγκλήματος
αυτού».
2. Η περίπτωση 1 του
άρθρου 1570ΑΚ αντικαθίσταται ως εξής:
«1. στις περιπτώσεις
μη συνδρομής των όρων του νόμου ή θετού τέκνου θύματος αναγκαστικής εξαφάνισης
κατά τα άρθρα 322Α παράγραφος 2 και 322Β Π.Κ. ή θετού τέκνου του οποίου τουλάχιστον
ο ένας από τους φυσικούς του γονείς είναι θύμα του εγκλήματος αυτού, οποιοσδήποτε
έχει έννομο συμφέρον ή ο εισαγγελέας.»
Σχόλια