Αποδοχή κληρονομιάς: Τί πρέπει να γνωρίζουμε

Γράφει η Αναστασία Μήλιου, Δικηγόρος*

Όλοι αργά ή γρήγορα θα κληθούμε κάποια στιγμή να τακτοποιήσουμε τα κληρονομικά θέματα κάποιου αγαπημένου συγγενικού μας προσώπου. Η κληρονομιαία περιουσία χωρίζεται σε δύο κατηγορίες το ενεργητικό και το παθητικό. Το ενεργητικό περιλαμβάνει όλα τα ακινητα, (σπίτια, οικοπεδα, αγροτεμαχια), τους τραπεζικους λογαριασμούς και τα υπολοιπα τραπεζικα προϊοντα (ομόλογα, μετοχές κ.τ.λ.), οχήματα, κοσμήματα, έργα τέχνης και οικοσκευή. Το παθητικό περιλαμβάνει τα χρέη της περιουσίας. Αν το παθητικό υπερβαίνει το ενεργητικό της κληρονομίας τότε υπάρχει το δικαίωμα αποποίησης του κληρονόμου, που μπορεί να γίνει εντός 4 μηνών από το θάνατο του κληρονομούμενου ή από την ημερομηνία δημοσίευσης της διαθήκης, αν υπάρχει.

Η αποδοχή κληρονομιάς γίνεται σιωπηρά ή και με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Αν δεν γίνει αποποίηση, τεκμαίρεται ότι έχει γίνει σιωπηρή αποδοχή μετά την πάροδο των 4 μηνών. Με συμβολαιογραφικό έγγραφο γίνεται η αποδοχή μόνο των ακινήτων της κληρονομιάς.

Οταν δεν υπάρχει διαθήκη, κληρονόμουν οι εξ αδιαθέτου κληρονόμοι που είναι κατά το νόμο οι εγγύτεροι συγγενείς του αποβιώσαντος. Αυτοί ειναι τα τέκνα και ο σύζυγος. Αν τα τέκνα έχουν προαποβιώσει, την θέση τους καταλάμβανουν τα παιδιά τους (εγγόνια) αν υπάρχουν. Αν δεν υπάρχουν τέκνα αλλά υπάρχει σύζυγος, τότε κληρονομούν ο/η σύζυγος και τα αδέλφια του αποβιώσαντος, αν δεν υπάρχουν τέκνα και σύζυγος κληρονομούν τα αδέλφια κτλ.

Με την διαθήκη ορίζονται οι κληρόνομοι κατά την βούληση του διαθέτη σε άλλα ποσοστά  ή σε συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία. Επίσης με την διαθήκη, δίνεται το δικαίωμα στον διαθέτη να συμπεριλάβει άτομα που δεν θα κληρονόμουσαν χωρίς διαθήκη (εξωτικοί).

Η συμβολαιογραφική πράξη της αποδοχής κληρονομίας, μπορεί να γίνει οποτεδήποτε μέσα στα χρόνια.  Ο καθένας μπορεί ξεχωριστά από τους υπόλοιπους συγκληρονόμους να αποδεχτεί μόνο το δικό του μερίδιο.

Επίσης με την αποδοχή κληρονομιάς, οι κληρονόμοι μπορούν να αποδεχθούν για λογαριασμό του κληρονομούμενου, την κληρονομιά που είχε περιέλθει σε αυτόν σε προγενέστερο χρόνο και που δεν είχε αποδεχθεί. Π.χ. αποβιώνει ο πατέρας, ο οποίος είχε στο χωριό του ακίνητα τα οποία ανήκαν αρχικά στον δικό του πατέρα, αλλά δεν είχε γίνει αποδοχή κληρονομίας όταν εκείνος προ  40 περίπου ετών απεβίωσε. Μπορούμε εμείς να αποδεχθούμε πρώτα για λογαριασμό του πατρός μας την κληρονομιά που περιήλθε σε εκείνον κατά το χρόνο θανάτου του πατέρα του. Αν υπήρχε και ποσοστό που κληρονομούσε η σύζυγός του και μητέρα του πατρός μας, η οποία απεβίωσε αργότερα, περιλάμβάνουμε στην αποδοχή κληρονομιάς και το δικό της μερίδιο που αποδέχεται ο πατέρας μας και στην συνέχεια τα δύο αυτά μερίδια τα αποδεχόμαστε εμείς ως κληρονομιά του πατέρα μας. Αυτή ειναι μια τριπλή αποδοχή κληρονομιάς, γιατί περιλάμβάνει τρείς θανάτους και τρία κληρονομικά δικαιώματα. Ο λόγος που πρέπει να συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο για την αποδοχή κληρονομιάς  είναι για να υπάρχει συνέπεια, συνέχεια και ακρίβεια στους τίτλους κτήσης ενός ακινήτου, έτσι ώστε σε περίπτωση που  θελήσουμε να το μεταβιβάσουμε σε τρίτον να μην γεννιούνται αμφιβολίες ως προς την κυριότητάς μας επ’αυτού. 

 * H Αναστασία Χρ. Μήλιου είναι Δικηγόρος παρ’Εφέταις Αθηνών, Τηλ. 6945-028153, e-mail: natmil@otenet.gr, fb: Αναστασία Μήλιου