Προθεσμιακή κατάθεση που πιστώνεται σε κοινό τραπεζικό λογαριασμό

Του Χρήστου Ηλιόπουλου, δικηγόρου

Όπως ισχύει και στις περισσότερες δυτικές χώρες έτσι και στην Ελλάδα, η ύπαρξη κοινού τραπεζικού λογαριασμού μεταξύ δύο ή περισσοτέρων προσώπων, σημαίνει ότι ανεξαρτήτως του ποιός εκ των συγκυρίων του κοινού λογαριασμού έχει κάνει όλες ή τις περισσότερες καταθέσεις, τα χρήματα που μπαίνουν στον κοινό λογαριασμό μπορούν να αναληφθούν από καθέναν εκ των συγκυρίων του κοινού λογαριασμού, στον οποίον η τράπεζα είναι υποχρεωμένη να τα αποδώσει εφόσον της το ζητήσει. Σε περίπτωση θανάτου ενός εκ των συνδικαιούχων του κοινού λογαριασμού, τα χρήματα της καταθέσεως δύνανται να αναληφθούν από τον ή τους επιζώντες συνδικαιούχους και όχι από τους κληρονόμους του θανόντος συνδικαιούχου.

Κατ΄αυτον τον τρόπο, αν υπάρχει κοινός λογαριασμός μεταξύ του Α, του Β και του Γ, μετά τον θάνατο του Α, το υπόλοιπο της καταθέσεως παραμένει στον λογαριασμό υπέρ των Β και Γ, οι οποίοι μπορούν να αναλάβουν τα χρήματα, όλα ή μέρος αυτών, κατά βούλησιν. Οι κληρονόμοι του Α δεν δύνανται να αξιώσουν από την τράπεζα να λάβουν το ποσό της καταθέσεως, εφόσον πρόκειται για κοινό λογαριασμό και υπάρχουν επιζώντες συγκύριοι αυτού.

Κατά τον νόμο μάλιστα στην Ελλάδα, τα χρήματα του κοινού λογαριασμού μετά τον θανατο του Α πηγαίνουν στους επιζώντες συνδικαιούχους Β και Γ χωρίς υποχρέωση φόρου κληρονομίας, διότι εκείνοι τα λαμβάνουν όχι ως κληρονόμοι του Α, αλλά ως επιζώντες συνδικαιούχοι.

Το ασυνήθιστο στοιχείο που προσέφεραν τα πραγματικά περιστατικά στην υπ’ αριθ. 1691/2014 απόφαση του Αρείου Πάγου είναι ότι στην υπόθεση αυτή ο Α διατηρούσε σε τράπεζα προθεσμιακή κατάθεση (ατομική, μόνο στο δικό του όνομα) ενός σεβαστού χρηματικού ποσού άνω των 200.000 ευρώ, έχοντας δώσει εντολή στην τράπεζα ότι κατά την λήξη της προθεσμίας, το ποσό της προθεσμιακής καταθέσεως, αλλά και οι τόκοι αυτού, να πιστωθούν σε κοινό λογαριασμό που διατηρούσε ο Α με την αδελφή του, Β.

Πριν την λήξη της προθεσμιακής καταθεσεως, ο Α απεβίωσε. Κατά τον νόμο η εντολή του Α στην λήξη της προθεσμίας το υπόλοιπο της προθεσμιακής μαζί με τους τόκους να πιστωθεί στον κοινό λογαριασμό του Α και της αδελφής του, της Β, εξακολουθεί να ισχύει, παρά τον θάνατο του Α πριν την ημερομηνία λήξεως της προθεσμιακής.

Η τράπεζα πράγματι κατά την λήξη της προθεσμιακής πίστωσε το ποσό αυτής και τους τόκους στον κοινό λογαριασμό του Α και της Β, όπως ήταν η εντολή του Α όταν είχε ανοίξει την ατομική του προθεσμιακή κατάθεση. Όταν όμως η Β ζήτησε από την τράπεζα να αναλάβει το ποσό του κοινού τραπεζικού λογαριασμού, στο όνομα αυτής και του αδελφού της Α, στο οποίο είχε προστεθεί και το μεγάλο ποσό από την προθεσμιακή του αδελφού της, η τράπεζα αρνήθηκε την καταβολή, ισχυριζόμενη ότι τα χρήματα ανήκαν στον κληρονόμο του Α.

Η Β προσέφυγε στο δικαστήριο, όμως τόσο το Πρωτοδικείο, όσο και το Εφετείο απέρριψαν την αγωγή της. Όταν όμως η ίδια επέμεινε και άσκησε αναίρεση στον Άρειο Πάγο, το ανώτατο δικαστήριο έκρινε ότι το Εφετείο είχε κάνει λάθος στην εφαρμογή του νόμου, διότι έπρεπε να είχε κρίνει υπέρ της αδελφής του Α, ήτοι της Β, η οποία αφού ήταν συνδικαιούχος του κοινού λογαριασμού, στον οποίο είχε πιστωθεί το ποσό της προθεσμιακής, μετά την λήξη της, η Β ως συνδικαιούχος, ήταν εκείνη που εδικαιούτο να αναλάβει το ποσό του κοινού λογαριασμού και όχι ο κληρονόμος του Α.