Αστική ευθύνη του Δημοσίου για το θάνατο του υπασπιστή πρώην υπουργού και για τραυματισμό αστυνομικού από απόδραση κρατουμένου

-Αστική ευθύνη Ελληνικού Δημοσίου – Θάνατος Υπασπιστή του Υπουργού Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη: Με την 17419/2014 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών (Τμήμα 15ο Τριμελές) έγινε εν μέρει δεκτή αγωγή των εναγόντων και συγκεκριμένα της συζύγου, των υιών, των γονέων και των αδελφών θανόντος υπασπιστή και αναγνωρίστηκε η υποχρέωση του εναγομένου Ελληνικού Δημοσίου να καταβάλει σε καθένα από τους τρεις (3) πρώτους ενάγοντες, το ποσό των εκατό είκοσι χιλιάδων (120.000) ευρώ,  σε καθένα από τους τέταρτο (4ο) και  πέμπτη (5η), των εναγόντων, το ποσό των ογδόντα χιλιάδων (80.000 ευρώ) και σε καθένα από τους έκτο (6ο) και έβδομο (7ο), το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ,
νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής.  Απαράδεκτη η υπό κρίση αγωγή κατά το μέρος που στρέφεται κατά του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη, ο οποίος δε νομιμοποιείται παθητικά.  Διάδικο είναι μόνο το Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο εκπροσωπείται εν προκειμένω από τον Υπουργό Οικονομικών.  Κρίθηκε ότι, η αλληλογραφία που απευθύνεται στη φυσική και πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη πρέπει, κατά ρητή νομοθετική πρόβλεψη, να υποβάλλεται σε ειδικό έλεγχο με τη χρήση μέσων προηγμένης τεχνολογίας (π.χ. συσκευή ελέγχου χειραποσκευών X-RAY), ανεξαρτήτως της ιδιότητας του κομιστή αυτής.  Η δημιουργηθείσα πρακτική, ήτοι η πρακτική οι κατέχοντες ειδική κάρτα πρόσβασης, ως διαπιστευμένα πρόσωπα, να εξαιρούνται του ηλεκτρονικού ελέγχου των αντικειμένων που μεταφέρουν, συμπεριλαμβανομένης και της αλληλογραφίας, της απευθυνομένης στη Πολιτική και Φυσική Ηγεσία του Υπουργείου, κείται  στο περιθώριο του κανονιστικού πλαισίου, μη έχουσα έρεισμα στο νόμο και τις κανονιστικές πράξεις, εκτός του ότι επιπλέον αποτελεί ευθεία παράβαση της οικείας διάταξης της απόρρητης βασικής διαταγής 4/2007 του Αρχηγού της ΕΛΑΣ, απάδει και προς την εύρυθμη λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης.  Η παράλειψη ελέγχου δια των ακτίνων X-RAY, της κομισθείσας, από τo Πολιτικό Γραφείο του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη, προς το Υπουργικό Γραφείο αυτού, προσωπικής κλειστής αλληλογραφίας, την 24η-6-2010 συνιστά παράλειψη οφειλόμενης υλικής ενέργειας των αρμοδίων ελεγκτικών οργάνων, αιτιωδώς συνδεομένης με το ζημιογόνο αποτέλεσμα του θανάτου του υπασπιστή του υπουργού, ο οποίος επήλθε κατά την αποσφράγιση της ανέλεγκτης αυτής αλληλογραφίας.  Η παράλειψη δε αυτή συνιστά την πλέον πρόσφορη από όλες τις αιτίες για την επέλευση του ζημιογόνου αποτελέσματος, καθόσον αν τούτη εξέλιπε, εάν δηλαδή η αλληλογραφία είχε ελεγχθεί δια του μηχανήματος ακτίνωνX-RAY, ο εκρηκτικός μηχανισμός θα είχε εντοπισθεί και η πυροδότησή του θα είχε αποτραπεί.  Απορριπτέος ο ισχυρισμός του εναγομένου Ελληνικού Δημοσίου ότι ο θανών είχε αποκλειστική ευθύνη, άλλως συνυπαιτιότητα κατά ποσοστό 95%, για το τραγικό συμβάν, καθώς ο ίδιος, ως εκ της θέσης του υπασπιστή του υπουργού, είχε δώσει εντολή στα ελεγκτικά όργανα να εξαιρούνται από τον ενδεδειγμένο έλεγχο τα αντικείμενα που κομίζονται στο υπουργείο από το πολιτικό γραφείο, μέσω προσώπων εφοδιασμένων με ειδική ηλεκτρονική κάρτα.  Επιδίκαση εύλογης χρηματικής ικανοποίησης στην οικογένεια του αποβιώσαντος υπασπιστή, λόγω ψυχικής οδύνης, κατ’ ανάλογη εφαρμογή της διάταξης του άρθρου του 932 ΑΚ, κατόπιν συνεκτιμήσεως: α) των τραγικών συνθηκών κάτω από τις οποίες επήλθε ο θάνατος του και ιδίως της κατάστασης της σωρού του ύστερα από την ενεργοποίηση του εκρηκτικού μηχανισμού, κατά την αποσφράγιση εκ μέρους του της μοιραίας επιστολής, β) της ηλικίας του θανόντος κατά το χρόνο του θανάτου του (50 ετών), γ) το βαθμός συγγενείας των εναγόντων με το θύμα, δ) της επιβαρυμένης κατάστασης της υγείας της 1ης, 4ου, 5ης και 6ου των εναγόντων, ε) της βαθύτατης θλίψης και του πόνο που δοκίμασαν οι ενάγοντες και στ) της αποκλειστικής υπαιτιότητας των οργάνων του Ελληνικού Δημοσίου.

- Αστική ευθύνη Ελληνικού Δημοσίου – Τραυματισμός αστυνομικού από απόδραση κρατουμένου: Με την 15022/2014 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών (Τμήμα 25ο Τριμελές) έγινε εν μέρει δεκτή αγωγή του ενάγοντος αστυνομικού και αναγνωρίστηκε η υποχρέωση του εναγόμενου Ελληνικού Δημοσίου να του καταβάλει ποσό 100.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση, κατ’ άρθρο 932 του Α.Κ. για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που αυτός υπέστη από τραυματισμό του λόγω της παράλειψης των οργάνων της ΥΜΔΑ, να λάβουν ιδιαίτερα μέτρα ασφαλείας για τη μεταγωγή συγκεκριμένου κρατουμένου (παρουσία αυξημένης αστυνομικής δύναμης με ανάλογο εξοπλισμό, στην οποία θα είχε επισημανθεί η ιδιαίτερη επικινδυνότητα αυτού προκειμένου, εάν παρίστατο ανάγκη, να ενεργήσει άμεσα και να αποτρέψει οιαδήποτε επίθεσή του), αφού, ανεξαρτήτως της ελλιπούς πληροφόρησης που είχαν από τη Δικαστική Φυλακή Κορυδαλλού, από τις πληροφορίες όμως, που κατείχαν για τη μέχρι τότε εγκληματική του δραστηριότητα αλλά και προέκυπτε από τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν σε έτερη συμπλοκή με αστυνομικούς, τα οποία έλαβαν ευρεία δημοσιότητα, καταδεικνυόταν η εικόνα ενός εγκληματία «ειδικής κατηγορίας» και όχι απλώς ενός εγκληματία «άκρως επικίνδυνου απόδρασης», χαρακτηρισμός ο οποίος αποδίδεται στο μεγαλύτερο αριθμό ποινικών κρατουμένων.  Κρίθηκε ότι, γεννάται ευθύνη του εναγομένου Ελληνικού Δημοσίου προς αποζημίωση του ενάγοντος, ενώ εξάλλου, δεν αποδείχθηκε οιουδήποτε βαθμού συνυπαιτιότητα του ενάγοντος, δεδομένου ότι αφενός, ακόμη και αν έφερε όπλο ή και πέραν του προβλεπόμενου οπλισμό - τον οποίο μπορούσε να φέρει, κατ' άρθρον 149 παρ. 10 εδ. β΄ του π.δ/τος 141/1991, μόνον κατά την κρίση του Διευθυντή της ΥΜΔΑ που διέταξε τη μεταγωγή - ο ενάγων, ενόψει του αιφνίδιου χαρακτήρα του συμβάντος και των εν γένει συνθηκών υπό τις οποίες αυτό έλαβε χώρα, δε θα μπορούσε να αντιδράσει και να αποτρέψει αυτός μόνος την επίθεση του κρατουμένου και το σοβαρό ως εκ τούτου τραυματισμό του, αφετέρου, ενόψει της παρουσίας ανώτερων αυτού ένστολων αρχιφυλάκων, δεν έφερε την ευθύνη για την τοποθέτηση των χειροπεδών στον κρατούμενο. Aπορριπτέο το αίτημα του ενάγοντος, περί καταβολής σε αυτόν του συνολικού ποσού των 19.700 ευρώ, για λήψη βελτιωμένης διατροφής διότι, δεν προκύπτει τέτοια αναγκαιότητα ύστερα από σύσταση των θεραπόντων ιατρών. (dprotodikeio-ath.gr)