ΣτΕ 1628/2014: Το άρθρο 43 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας
περί διαγραφής ανάρμοστων εκφράσεων από τα δικόγραφα δεν αντίκειται στο άρθρο
10 παρ. 1 και 2 της ΕΣΔΑ δεδομένου ότι το τελευταίο δεν απαγορεύει να
επιβάλλονται από την έννομη τάξη των κρατών περιορισμοί στο δικαίωμα έκφρασης
κατά την σύνταξη δικογράφων, αναγόμενοι στην ευπρεπή διατύπωση αυτών.
"...Στο άρθρο 10 της Ε.Σ.Δ.Α. προβλέπεται ότι: «1. Παν
πρόσωπον έχει δικαίωμα εις την ελευθερίαν εκφράσεως. Το δικαίωμα τούτο
περιλαμβάνει την ελευθερίαν γνώμης
ως και την ελευθερίαν λήψεως ή μεταδόσεως
πληροφοριών ή ιδεών, άνευ επεμβάσεως δημοσίων αρχών και ασχέτως συνόρων … 2. Η
άσκησις των ελευθεριών τούτων, συνεπαγομένων καθήκοντα και ευθύνας, δύναται να
υπαχθή εις ωρισμένας διατυπώσεις, όρους, περιορισμούς ή κυρώσεις,
προβλεπομένους υπό του νόμου και αποτελούντας αναγκαία μέτρα εν δημοκρατική
κοινωνία διά … την προστασίαν της υπολήψεως ή των δικαιωμάτων τρίτων …ή την
διασφάλισιν του κύρους και αμεροληψίας της δικαστικής εξουσίας». Εξ άλλου, κατά
το άρθρο 43 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (Κ.Δ.Δ.), ο οποίος κυρώθηκε με το
άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999 (Α΄ 97) «1. Τα δικόγραφα και τα υπομνήματα πρέπει
να είναι διατυπωμένα ευπρεπώς. 2. Το δικαστήριο, ύστερα από αίτηση διαδίκου ή
και αυτεπαγγέλτως, μπορεί, με την απόφασή του, να διατάξει τη διαγραφή
ανάρμοστων φράσεων από δικόγραφο ή υπόμνημα». Η ως άνω διάταξη του Κ.Δ.Δ. δεν
αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 10 παρ. 1 και 2 της Ε.Σ.Δ.Α., δεδομένου
ότι με τις τελευταίες αυτές διατάξεις δεν απαγορεύεται να επιβάλλονται από την
έννομη τάξη των συμβαλλομένων κρατών περιορισμοί στο δικαίωμα έκφρασης κατά τη
σύνταξη δικογράφων, αναγόμενοι στην ευπρεπή διατύπωση αυτών, ειδικότερα δε στην
προστασία του κύρους της δικαιοσύνης και της υπόληψης των δικαστικών
λειτουργών, εφόσον οι περιορισμοί αυτοί δεν θίγουν τον πυρήνα του δικαιώματος
της ελεύθερης έκφρασης και, επί πλέον, επιδιώκουν νόμιμο σκοπό με μέσα ανάλογα
και αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία προς την επίτευξή του.…Όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, το εφετείο διέγραψε από το δικόγραφο της έφεσης, ως ανάρμοστες τις εξής φράσεις: «… οι δημόσιοι υπάλληλοι της υπόθεσης λειτούργησαν σε απόλυτο νομικό κενό στο πλαίσιο οικονομικής συνωμοσίας με τους ιδιώτες ανταγωνιστές μας. Εν τέλει, υπήρξε ένα μεροληπτικό δικαστήριο …» (σελ. 4) «… με δεδομένη τη συνολικά παράνομη και ανήθικη διοικητική διαδικασία …» (τέλος σελίδας 9 και αρχή σελίδας 10) «… τα δείγματα εκείνα ελήφθησαν με τρόπο όχι μόνο παράνομο αλλά και αθέμιτο και άτιμο.» (σελ. 10) «… αποτέλεσμα της μονομερούς, μεροληπτικής στάσης του Πρωτοδικείου υπέρ του Δημοσίου» (σελ. 11) «Ωστόσο, το Πρωτοδικείο αντέγραψε αδίστακτα κατά γράμμα το περιεχόμενο αυτής της έκθεσης και το έλαβε τυφλά υπόψη.» (σελ. 14) «… το Πρωτοδικείο δεν αναζήτησε την αλήθεια, αλλά αντέγραψε τους αντιφατικούς ισχυρισμούς του Δημοσίου» (σελ. 19) «… η οικονομική συνωμοσία των δημοσίων υπαλλήλων και των ανταγωνιστών μας σε βάρος ενός συνόλου παραγωγών ελιών. Αυτή η συνωμοσία μεταφέρθηκε κατόπιν και στα δικαστήρια» (σελ. 20) «η υπόθεση δεν ήταν τίποτε λιγότερο από οικονομική συνωμοσία εναντίον μας των δημοσίων υπαλλήλων και των ανταγωνιστών μας» (σελ. 21) «είναι απαράδεκτο ένα δικαστήριο να κλείνει τα μάτια στην τεχνογνωσία μιας ελληνικής επιχείρησης και μάλιστα συνεταιριστικής… » «Εάν όμως διέταζε προσκόμιση των σφραγισμένων φακέλων με την τεχνογνωσία μας, το Πρωτοδικείο ήταν σίγουρο ότι θα έμενε παντελώς χωρίς επιχειρήματα για να απορρίψει την αγωγή και θα έπρεπε να δείξει πιο φανερά τη μεροληψία του υπέρ του Δημοσίου» (σελ. 23) «Υποτίθεται ότι έχουμε λογικούς υπαλλήλους» (σελ. 26) «… μόνο ένα μεροληπτικό δικαστήριο μπορούσε να τις κάνει και να δεχτεί αναπόδεικτα κρίσιμα περιστατικά στη βάση εικοτολογίας… » (σελ. 27) «Και εδώ λοιπόν φαίνεται ξεκάθαρα ότι το Πρωτοδικείο επέλεξε άλλο δρόμο εξ αρχής και δεν είχε σκοπό να μας δικαιώσει σε καμία περίπτωση» (σελ. 33) «Υπάρχει λοιπόν ή όχι μεροληψία του Πρωτοδικείου;» (σελ. 35) «Το Πρωτοδικείο ομοίως δεν το έλαβε υπόψη στο σκεπτικό, γιατί έκαιγε. Το Πρωτοδικείο προσέβαλε την νοημοσύνη μας» (σελ. 40) «Το Δημόσιο και εδώ προσκόμισε μόνο λόγια» (σελ. 43) «το Πρωτοδικείο κατέληξε θεωρώντας κυκλοθυμικά …» «Μία ακόμη μεροληπτική παράλειψη: … Και εδώ φαίνεται ξεκάθαρα ότι όλα τα προηγούμενα τα έκρινε ένα μεροληπτικό δικαστήριο υπέρ του Δημοσίου» (σελ. 45) «Το Πρωτοδικείο βρέθηκε σε αδυναμία να εξετάσει εάν παραβιάστηκε το τεκμήριο αθωότητας διότι θα πολλαπλασίαζε τις αντιφάσεις του και η μεροληπτική προσπάθειά του θα γινόταν πιο φανερή,» (σελ. 49) «Συνεπώς οι σχετικές αναφορές του Πρωτοδικείου είναι ακαδημαϊκού τύπου δανεισμένες από τους γυμνούς ισχυρισμούς του Δημοσίου» (σελ. 50) «Μεροληψία υπέρ του Δημοσίου» (σελ. 51) «… δεν μπορούμε παρά να προσάψουμε στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης ότι δεν ήταν ένα «αμερόληπτο δικαστήριο» … Αντίθετα, έδωσε μάχη κατά της αγωγής μας» (σελ. 52). Με βάση όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ο προβαλλόμενος λόγος περί παράβασης του άρθρου 10 της Ε.Σ.Δ.Α. είναι απορριπτέος ως αβάσιμος τούτο, διότι, αφενός οι διαγραφείσες εκφράσεις δεν αλλοίωσαν το λόγο έφεσης περί μη ύπαρξης ενός ανεξάρτητου και αμερόληπτου δικαστηρίου, αφετέρου ήταν ανάρμοστες, ορισμένες δε έθιγαν το κύρος της δικαιοσύνης και την υπόληψη των δικαστικών λειτουργών που μετείχαν στη σύνθεση του πρωτοδικείου (πρβλ. Σ.τ.Ε. 573/2012 7μ.)".
Σχόλια