Απαλλαγή των μαθητών από το μάθημα των θρησκευτικών (απόφαση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων)

Θέση στο ζήτημα που προέκυψε μεταξύ της εκκλησίας και του υπουργείου Παιδείας για τη δυνατότητα απαλλαγής των μαθητών από το μάθημα των θρησκευτικών έχει ήδη πάρει η Αρχή Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων με την υπ’ αρ. 94/2015 απόφασή της. Η Αρχή επιλήφθηκε μετά από καταγγελία μητέρας ότι ο ∆/ντής του Γενικού Λυκείου (εφεξής ΓΕΛ) [περιοχής] Χ αρνείται παράνοµα και αυθαίρετα να χορηγήσει στον υιό της, µαθητή του Λυκείου, απαλλαγή από το µάθηµα των θρησκευτικών, επικαλούµενος ένα ευαίσθητο προσωπικό δεδοµένο όπως το θρήσκευµα, το οποίο δεν δικαιούται να γνωρίζει και να επικαλείται στη συγκεκριµένη περίπτωση.

Όπως τονίζεται στην απόφαση της Αρχής, «σύµφωνα µε την εγκύκλιο 133099/Γ2/19.09.13 του Υπουργείου Παιδείας, η οποία είναι εφαρµοστέα κατά τον κρίσιµο χρόνο υποβολής της αίτησης της καταγγέλλουσας προς τη ∆/νση του ΓΕΛ [περιοχής] Χ για την απαλλαγή του υιού της από την παρακολούθηση του µαθήµατος των θρησκευτικών, η απαλλαγή από το µάθηµα των θρησκευτικών χορηγείται ύστερα από υπεύθυνη δήλωση του ιδίου του µαθητή (αν είναι ενήλικος), ή και των δύο γονέων του (αν είναι ανήλικος), στην οποία θα αναφέρεται ότι ο µαθητής δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος ή επικαλείται λόγους θρησκευτικής συνείδησης, χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του θρησκεύµατος στο οποίο ανήκει.

∆ηλαδή παρέχεται η δυνατότητα στους γονείς που δεν επιθυµούν να παρακολουθεί το παιδί τους το µάθηµα των θρησκευτικών ή να υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση ότι δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος ή εναλλακτικά να ζητούν την απαλλαγή από την υποχρέωση παρακολούθησης µε επίκληση λόγων θρησκευτικής συνείδησης, οι οποίοι επιβάλλουν τη µη συµµετοχή στο µάθηµα των θρησκευτικών. Κατά συνέπεια, δεν απαιτείται άνευ ετέρου δήλωση ότι ο µαθητής δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος. Οι θρησκευτικές δε αντιλήψεις του ενήλικου µαθητή ή των γονέων του ανήλικου µαθητή χωρίς να αναφέρονται ειδικώς πρέπει να επιβάλλουν −προφανώς λόγω του περιεχοµένου τους− τη µη συµµετοχή του µαθητή στο µάθηµα των θρησκευτικών, λόγω του περιεχοµένου του, το οποίο περιέχει τη θρησκευτική διδασκαλία κατά το ορθόδοξο δόγµα της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, συνεπώς δεν αρκεί απλή δήλωση ανεξάρτητη από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των γονέων για την απαλλαγή από το υποχρεωτικό µάθηµα των θρησκευτικών.

Τούτο γιατί το µάθηµα των θρησκευτικών είναι υποχρεωτικό και διδάσκεται στην Α’ Λυκείου επί δύο ώρες εβδοµαδιαίως (άρθρο 2 παρ. 1 στοιχ. στ’ του ν. 4186/2013), η δε απαλλαγή του κατά τον ανωτέρω τρόπο ευρίσκει έρεισµα 6 στις διατάξεις των άρθρων 2, 3, 4, 5, 9Α και 13 του Συντάγµατος σε συνδυασµό µε το άρθρο 9 της ΕΣ∆Α και το άρθρο 2 του Πρώτου Πρωτοκόλλου της ΕΣ∆Α. Όµοια λύση πρέπει να δοθεί και όταν οι αποκρυσταλλωµένες φιλοσοφικές αντιλήψεις του ενήλικου µαθητή ή των γονέων του ανήλικου µαθητή, επέχουσες θέση θρησκευτικών πεποιθήσεων επιβάλλουν, λόγω του περιεχοµένου τους, τη µη συµµετοχή του µαθητή στο µάθηµα των θρησκευτικών».

Όπως επισημαίνεται ωστόσο στην απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα «το ζήτηµα εάν η ∆/νση του Γενικού Λυκείου [περιοχής] Χ αρνήθηκε νοµίµως ή όχι να χορηγήσει στον υιό της καταγγέλλουσας Α απαλλαγή από το µάθηµα των θρησκευτικών, κρίνεται τελικώς µόνον από τα αρµόδια διοικητικά δικαστήρια στα οποία η καταγγέλλουσα είχε δικαίωµα να προσφύγει και εκφεύγει της αρµοδιότητας της Αρχής».

Εν κατακλείδι η Αρχή έκρινε επί της συγκεκριμένης περίπτωσης ότι η δήλωση ότι ο µαθητής (αν είναι ενήλικος) ή οι γονείς του (αν είναι ανήλικος) επιθυµούν την απαλλαγή του µαθητή από το µάθηµα των θρησκευτικών για λόγους θρησκευτικής συνείδησης, υπό την ουσιαστική έννοια του όρου, δεν αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 στοιχ. α’ και β’ του ν. 2472/1997. Διαβάστε το πλήρες κείμενο της απόφασης εδώ