Απώλεια συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω πενταετούς παραγραφής (Συνήγορος του Πολίτη)

Ο Συνήγορος του Πολίτη, μετά από εξέταση αναφορών πολιτών, επεσήμανε την ανάγκη τροποποίησης του άρθρου 3 του νόμου 3075/2002, έτσι ώστε οι δικαιούχοι σύνταξης από το δημόσιο να μην κινδυνεύουν να απολέσουν το συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω παραγραφής του. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την πρόταση της Ανεξάρτητης Αρχής, η συγκεκριμένη διάταξη της παραγραφής θα πρέπει να καταργηθεί άμεσα, και ο δικαιούχος σύνταξης από το Δημόσιο πρέπει να μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα του οποτεδήποτε χρονικά, με τον περιορισμό της έναρξης καταβολής της σύνταξης από την ημερομηνία

υποβολής της σχετικής αιτήσεως και όχι από την ημερομηνία της θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος.. Ειδικότερα, πολίτες προσέφυγαν στον Συνήγορο του Πολίτη διαμαρτυρόμενοι για την απόρριψη των αιτημάτων τους περί χορήγησης ή αυξητικής αναπροσαρμογής της σύνταξής τους από την Γενική Διεύθυνση Συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ), διότι είχε παρέλθει πενταετία από την θεμελίωση των αντίστοιχων δικαιωμάτων τους με αποτέλεσμα αυτά να έχουν παραγραφεί, βάσει της διάταξης της παρ. 3 του άρθρ. 3 του ν. 3075/2002.

Ο Συνήγορος του Πολίτη θεωρεί ότι: α) Εφόσον το συνταξιοδοτικό δικαίωμα των δημοσίων υπαλλήλων και των μελών των οικογενειών τους αποτελεί περιουσιακό στοιχείο, προστατεύεται από το άρθρ. 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών (Ε.Σ.Δ.Α.). β) Με την διάταξη αυτή παραβιάζεται και η συνταγματική αρχή της αναλογικότητας που καθιερώνει η παρ. 1 του άρθρ. 25 του Συντάγματος, διότι η απώλεια του ίδιου του συνταξιοδοτικού δικαιώματος αποτελεί μέτρο τέτοιας έντασης και διάρκειας που συνεπάγεται μειονεκτήματα που είναι δυσανάλογα προς τα πλεονεκτήματα που απορρέουν από την εξυπηρέτηση του δημοσίου σκοπού. γ) Η παραγραφή του συνταξιοδοτικού δικαιώματος από το Δημόσιο εφόσον δεν ασκηθεί σε χρονικό διάστημα πέντε ετών από τη γέννηση του, αντίκειται και στο άρθρ. 22 παρ. 5 του Συντάγματος το οποίο βρίσκει εφαρμογή και στην περίπτωση των δημοσίων υπαλλήλων. δ) Σε κανέναν ασφαλιστικό οργανισμό, που παρέχει κύρια σύνταξη, δεν προβλέπεται παραγραφή του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, ανεξάρτητα από τον χρόνο άσκησής του.

Ο μόνος περιορισμός που υφίσταται, είναι ότι αφετηρία της έναρξης καταβολής της σύνταξης αποτελεί η ημερομηνία υποβολής της σχετικής αιτήσεως από το δικαιούχο, που αποτελεί και αναγκαίο όρο για να κινηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία της συνταξιοδότησης και συνεπώς να διατυπωθεί η βούληση του διοικητικού οργάνου με την έκδοση της σχετικής διοικητικής πράξης. Αντίστοιχες απόψεις με αυτές της Ανεξάρτητης Αρχής διατυπώθηκαν και σε πρόσφατες αποφάσεις του καθ’ ύλην αρμόδιου ανώτατου δικαστηρίου για συνταξιοδοτικά θέματα του Δημοσίου, Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Συνεπώς η συγκεκριμένη διάταξη της παραγραφής θα πρέπει να καταργηθεί άμεσα, και ο δικαιούχος σύνταξης από το Δημόσιο πρέπει να μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα του οποτεδήποτε χρονικά, με τον περιορισμό της έναρξης καταβολής της σύνταξης από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αιτήσεως και όχι από την ημερομηνία της θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Η 47η Δ/νση Νομοπαρασκευαστικής Εργασίας, Άσκησης Ενδίκων Μέσων και Διεθνών Σχέσεων της Δ/νσης Συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους ενημέρωσε τον Συνήγορο ότι: Το Υπουργείο Οικονομικών δεν προτίθεται να προβεί σε τροποποίηση της σχετικής συνταξιοδοτικής διάταξης, αφού το Ελεγκτικό Συνέδριο πριν από την ψήφιση της, ασκώντας την κατά το άρθρο 73 του Συντάγματος αρμοδιότητά του, έκρινε ότι οι προθεσμίες που τίθενται είναι εύλογες και επαρκείς για να κινηθεί με αίτηση του ενδιαφερόμενου η σχετική διοικητική διαδικασία αναγνωρίσεως των δικαιωμάτων στα οποία αυτές αναφέρονται. Μ’ αυτό τον τρόπο όμως, αποσιωπά το γεγονός ότι, όπως επεσήμανε η Ανεξάρτητη Αρχή στο πόρισμα, το Ελεγκτικό Συνέδριο σε πρόσφατες αποφάσεις του (τα έτη 2012 και 2014), διατυπώνει ταυτόσημες απόψεις επί του θέματος με αυτές του Συνηγόρου του Πολίτη. Δείτε εδώ το Πόρισμα του ΣτΠ και εδώ την απάντηση της Διοίκησης.(www.synigoros.gr)