Ποινή 10 εκ. ευρώ και 3,64 εκ. ευρώ για κάθε 6μηνο καθυστέρησης στην Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για μη εφαρμογή οδηγίας για τα λύματα

Απόφαση στην υπόθεση C-167/14 Επιτροπή κατά Ελλάδας (15/10/2015): Επειδή καθυστέρησε να εφαρμόσει την οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, η Ελλάδα καταδικάζεται σε κατ’ αποκοπήν ποσό 10 εκατομμυρίων ευρώ και σε χρηματική ποινή 3,64 εκατομμυρίων ευρώ ανά εξάμηνο καθυστέρησης. Το Δικαστήριο είχε διαπιστώσει την παράβαση της Ελλάδας μια πρώτη φορά με απόφαση του 2007. Μια οδηγία της Ένωσης[1] αποσκοπεί στην προστασία του περιβάλλοντος από τις αρνητικές επιπτώσεις της απόρριψης αστικών λυμάτων (οικιακών ή βιομηχανικών).

Προβλέπει, μεταξύ άλλων, ότι τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε όλοι οι οικισμοί με ισοδύναμο πληθυσμού[2] άνω των 15 000 να διαθέτουν δίκτυα αποχέτευσης αστικών λυμάτων έως τις 31 Δεκεμβρίου 2000 το αργότερο. Επιπλέον, οι οικισμοί αυτοί υποχρεούνται να επεξεργάζονται τα λύματά τους πριν από την απόρριψη. Εκτιμώντας ότι 30 οικισμοί στην Ελλάδα με ισοδύναμο πληθυσμού άνω των 15 000 δεν ήταν εξοπλισμένοι ούτε με συστήματα συλλογής των αστικών λυμάτων ούτε με συστήματα επεξεργασίας τους, η Επιτροπή άσκησε το 2006 προσφυγή λόγω παραβάσεως κατά της Ελλάδας ενώπιον του Δικαστηρίου.

Με απόφαση της 25ης Οκτωβρίου 2007[3], το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Ελλάδα είχε παραβεί τις υποχρεώσεις της καθόσον 23 οικισμοί δεν διέθεταν ακόμα συστήματα συλλογής και/ή επεξεργασίας των αστικών λυμάτων. Θεωρώντας ότι η Ελλάδα εξακολουθούσε να μην έχει εκτελέσει την απόφαση του 2007 σε 6 από τους 23 αυτούς οικισμούς (δηλαδή στους οικισμούς της Λευκίμμης, του Μαρκόπουλου, του Κορωπίου, της Νέας Μάκρης, της Ραφήνας και της Αρτέμιδας), η Επιτροπή αποφάσισε, το 2014, να ασκήσει νέα προσφυγή λόγω παραβάσεως κατά της Ελλάδας. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή ζητεί από το Δικαστήριο να επιβάλει στην Ελλάδα χρηματική ποινή ύψους 47 462,40 ευρώ ανά ημέρα καθυστέρησης στην εκτέλεση της απόφασης του 2007 καθώς και κατ’ αποκοπήν ποσό 5 191,20 ευρώ ανά ημέρα από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης του 2007 έως την πλήρη εκτέλεση της απόφασης αυτής.

Με τη σημερινή απόφασή του, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η Ελλάδα παρέβη την υποχρέωση εκτέλεσης της απόφασης του 2007, καθόσον, κατά την εκπνοή της προθεσμίας που έταξε η Επιτροπή για την εκτέλεση της απόφασης αυτής (25 Απριλίου 2011), οι έξι επίμαχοι οικισμοί εξακολουθούσαν να μην είναι εξοπλισμένοι με συστήματα συλλογής ή επεξεργασίας των αστικών λυμάτων. Για τη διασφάλιση της πλήρους εκτέλεσης της απόφασης του 2007, το Δικαστήριο αποφασίζει να επιβάλει στην Ελλάδα χρηματικές κυρώσεις υπό μορφή χρηματικής ποινής και κατ’ αποκοπήν ποσού. Όσον αφορά τη χρηματική ποινή, το Δικαστήριο κρίνει ότι η έλλειψη ή η ανεπάρκεια συστημάτων συλλογής ή επεξεργασίας των αστικών λυμάτων είναι ικανές να βλάψουν το περιβάλλον και πρέπει να λογίζονται ως ιδιαιτέρως σοβαρές.

 Ωστόσο, το Δικαστήριο παρατηρεί, ως ελαφρυντική περίσταση, ότι, λαμβανομένου υπόψη του σχετικά μικρού αριθμού των οικισμών που δεν έχουν ακόμα συμμορφωθεί, η βλάβη στο περιβάλλον είναι λιγότερο σημαντική από εκείνη που διαπιστώθηκε το 2007. Ομοίως, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τις προσπάθειες τις οποίες κατέβαλε η Ελλάδα και αναγνώρισε η Επιτροπή. Όσον αφορά τον υπολογισμό της χρηματικής ποινής, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η διάρκεια της παράβασης που προσάπτεται στην Ελλάδα είναι σημαντική, ήτοι σχεδόν οκτώ έτη από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης του 2007. Τέλος, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη του τη μείωση της ικανότητας πληρωμής της Ελλάδας, δεδομένου ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της χώρας αυτής όντως μειώθηκε εν τω μεταξύ.

Για όλους αυτούς τους λόγους, το Δικαστήριο κρίνει ενδεδειγμένο να επιβάλει στην Ελλάδα, από σήμερα, προοδευτικώς μειούμενη χρηματική ποινή ύψους 20 000 ευρώ ανά ημέρα, ήτοι 3,64 εκατομμύρια ευρώ ανά εξάμηνο καθυστέρησης, το πραγματικό ποσό της οποίας πρέπει να υπολογίζεται στο τέλος κάθε εξάμηνης περιόδου λαμβανομένου κάθε φορά υπόψη του αριθμού μονάδων ισοδύναμου πληθυσμού που συμμορφώθηκαν με την απόφαση του 2007. Όσον αφορά το κατ’ αποκοπήν ποσό, που αποσκοπεί στην αποτελεσματική πρόληψη της επανάληψης στο μέλλον ανάλογων παραβάσεων του δικαίου της Ένωσης, το Δικαστήριο κρίνει ενδεδειγμένο, για λόγους ουσιαστικά ταυτόσημους με εκείνους που οδήγησαν στην επιβολή της χρηματικής ποινής, να επιβάλει στην Ελλάδα την καταβολή ποσού 10 εκατομμυρίων ευρώ. (curia.europa.eu). Διαβάστε το κείμενο της απόφασης εδώ

---

[1] Οδηγία 91/271/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1991, για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων (ΕΕ L 135, σ. 40).

[2] Το «ισοδύναμο πληθυσμού» είναι η μονάδα που αντιστοιχεί στη μέση ρύπανση που προξενείται ανά ημέρα και ανά κάτοικο

[3] Απόφαση του Δικαστηρίου της 25ης Οκτωβρίου 2007, Επιτροπή κατά Ελλάδας (C-440/06).