Ακύρωση δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων: Η αναγνώριση ενός προσώπου ως υπεύθυνου για υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος δεν μπορεί να γίνει μόνο με την αιτιολογία ότι κινήθηκε σε βάρος του προκαταρκτική έρευνα (ΔΕΕ)

Το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ακυρώνει τη δέσμευση κεφαλαίων πέντε Ουκρανών, μεταξύ των οποίων ο Mykola Yanovych Azarov και ο Sergej Arbuzov, πρώην πρωθυπουργοί της Ουκρανίας, για την περίοδο από τις 6 Μαρτίου 2014 έως τις 5 Μαρτίου 2015. Η αναγνώριση ενός προσώπου ως υπεύθυνου για υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος δεν μπορεί να γίνει μόνο με την αιτιολογία ότι κινήθηκε σε βάρος του προκαταρκτική έρευνα σε τρίτη χώρα, χωρίς το Συμβούλιο να γνωρίζει τα πραγματικά περιστατικά που προσάπτονται στο πρόσωπο αυτό στο πλαίσιο

της εν λόγω έρευνας.

Προς αντιμετώπιση της κρίσης στην Ουκρανία, η οποία άρχισε στα τέλη του 2013, το Συμβούλιο αποφάσισε, στις 5 Μαρτίου 2014, να δεσμεύσει τα κεφάλαια και τους οικονομικούς πόρους των προσώπων που αναγνωρίστηκαν ως υπεύθυνα για υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος της Ουκρανίας. Ο Mykola Yanovych Azarov και ο Sergej Arbuzov, οι οποίοι διετέλεσαν διαδοχικά πρωθυπουργοί της Ουκρανίας μέχρι τον Φεβρουάριο του 2014, καθώς και ο γιος του Azarov (Oleksii Mykolayovych Azarov) και δύο άλλοι Ουκρανοί (ο Sergiy Klyuyev, αδελφός του πρώην επικεφαλής του Γραφείου του Προέδρου της Ουκρανίας, και ο Edward Stavytskyi, πρώην Υπουργός Καυσίμων και Ενέργειας της Ουκρανίας) ενεγράφησαν, για την περίοδο από 6 Μαρτίου 2014 έως τις 5 Μαρτίου 2015, στον κατάλογο των προσώπων που υπόκεινται σε δέσμευση κεφαλαίων με την αιτιολογία ότι σε βάρος τους κινήθηκε στην Ουκρανία προκαταρκτική έρευνα για εγκλήματα σχετικά με υπεξαίρεση ουκρανικού δημοσίου χρήματος και παράνομη μεταφορά του εκτός Ουκρανίας. Οι πέντε Ουκρανοί άσκησαν προσφυγή ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου ζητώντας την ακύρωση της καταχωρίσεώς τους στον κατάλογο[1].

Με τις σημερινές αποφάσεις του, το Γενικό Δικαστήριο δέχεται την προσφυγή των πέντε Ουκρανών και ακυρώνει τη δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων τους που επιβλήθηκε σε βάρος τους για την περίοδο από τις 6 Μαρτίου 2014 έως τις 5 Μαρτίου 2015. Το Γενικό Δικαστήριο διαπιστώνει ότι, όπως στην υπόθεση Portnov (Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της 26 Οκτωβρίου 2015, Andriy Portnov κατά Συμβουλίου (T-290/14)), το Συμβούλιο δέχθηκε ότι οι πέντε Ουκρανοί είναι υπεύθυνοι για την υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος βάσει μόνον ενός εγγράφου της 3 Μαρτίου 2014 του γενικού εισαγγελέα της Ουκρανίας, στο οποίο αναφέρεται ότι από έρευνες που κινήθηκαν κατά των προσώπων αυτών «αποδείχθηκε η υπεξαίρεση σημαντικών ποσών δημοσίου χρήματος και η παράνομη στη συνέχεια μεταφορά τους εκτός Ουκρανίας». Το Γενικό Δικαστήριο θεωρεί ότι με το έγγραφο αυτό δεν δίδεται καμία διευκρίνιση για τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά που προσάπτονται στους πέντε Ουκρανούς ούτε για την ευθύνη τους ως προς αυτά. Το Γενικό Δικαστήριο καταλήγει ότι η δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων των πέντε Ουκρανών δεν πληροί τα κριτήρια καταχωρίσεως στον κατάλογο και ακυρώνει, επομένως, τη δέσμευση για την περίοδο από τις 6 Μαρτίου 2014 έως τις 5 Μαρτίου 2015. (Αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις υποθέσεις T-331/14 Mykola Yanovych Azarov κατά Συμβουλίου, T-332/14 Oleksii Mykolayovych Azarov κατά Συμβουλίου, T-341/14 Sergiy Klyuyev κατά Συμβουλίου, T-434/14 Sergej Arbuzov κατά Συμβουλίου, T-486/14 Edward Stavytskyi κατά Συμβουλίου) (curia.europa.eu). 

---

[1] Στο ενδιάμεσο διάστημα, το Συμβούλιο διέγραψε από τον κατάλογο, από τις 6 Μαρτίου 2015, το όνομα του γιου του Azarov. Αντιθέτως, το όνομα των τεσσάρων άλλων Ουκρανών διατηρήθηκε στον κατάλογο για την περίοδο από τις 6 Μαρτίου 2015 έως τις 6 Μαρτίου 2016, με ελαφρώς διαφορετικές αιτιολογίες. Οι ανανεώσεις της δέσμευσης των περιουσιακών στοιχείων των προσώπων αυτών αποτέλεσαν αντικείμενο χωριστών διαδικασιών, οι οποίες εκκρεμούν ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου (υποθέσεις T-215/15, Azarov κατά Συμβουλίου, T-221/15, Arbuzov κατά Συμβουλίου και T-731/15 Klyuyev κατά Συμβουλίου. Ο Stavytskyi δεν άσκησε προσφυγή). Επομένως, παρά την ακύρωση της δέσμευσης των περιουσιακών στοιχείων για την περίοδο από τις 6 Μαρτίου 2015 έως τις 5 Μαρτίου 2015, τα περιουσιακά στοιχεία των τριών Ουκρανών που άσκησαν προσφυγές κατά των νέων περιοριστικών μέτρων (Azarov, Arbuzov και Klyuyev) παραμένουν δεσμευμένα εφόσον το Γενικό Δικαστήριο δεν έχει αποφανθεί για την περίοδο μετά τις 6 Μαρτίου 2015.