Οι τροποποιήσεις στην Αναγκαστική Απαλλοτρίωση με το Νόμο 4364/2016

Με το άρθρο 280 του Νόμου 4364/2016 (ΦΕΚ Α' 13/5-2-2016) επήλθαν σημαντικές αλλαγές στο δίκαιο της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης και ειδικότερα στον Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων (ν.2882/2001). Ειδικότερα το άρθρο 280 του νόμου προβλέπει τα εξής:

1. Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, μετά τις

λέξεις «που δικάζει», προστίθενται οι λέξεις «σε μονομελή σύνθεση».

2. Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, μετά τις λέξεις «η αποβολή του ιδιοκτήτη» προστίθενται οι λέξεις «νομέα ή κατόχου».

3. Στο τέλος του τέταρτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, προστίθενται οι λέξεις «για την υπαγωγή τους στη διαδικασία του παρόντος άρθρου».

Το άρθρο 7Α παρ.1 του ν.2882/2001 έχει πλέον ως εξής:

"Προκειμένου να εκτελεστούν έργα γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας είναι δυνατόν με ειδική απόφαση του Εφετείου, που δικάζει σε μονομελή σύνθεση με τη διαδικασία του άρθρου 21 του παρόντος, να επιτρέπεται η πραγματοποίηση εργασιών και πριν από τον προσδιορισμό και την καταβολή της αποζημίωσης.

Με την απόφαση διατάσσεται η αποβολή του ιδιοκτήτη νομέα ή κατόχου από το ακίνητο και η άμεση παράδοση αυτού.

Οι απαλλοτριώσεις του προηγούμενου εδαφίου κηρύσσονται με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, με την οποία προβλέπεται ρητά η δυνατότητα αυτή.

Αν η απαλλοτρίωση έχει κηρυχθεί κατά τις πάγιες διατάξεις και η σχετική ανάγκη ανακύψει μεταγενέστερα, τότε, προκειμένου να ακολουθηθεί η διαδικασία της παραγράφου αυτής, εκδίδεται ειδική πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου για την υπαγωγή τους στη διαδικασία του παρόντος άρθρου.

Οι απαιτούμενες συμπληρωματικές απαλλοτριώσεις κηρύσσονται κατά τις πάγιες διατάξεις, χωρίς να απαιτείται νέα κάθε φορά πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου. Με απόφασή του το Υπουργικό Συμβούλιο μπορεί να εξουσιοδοτεί το αρμόδιο για την κήρυξη της απαλλοτριώσεως όργανο, να προβαίνει στην κήρυξη απαλλοτριώσεων για την εκτέλεση του έργου, στις οποίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου αυτού".

4. Η παρ. 2 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Η κατά την προηγούμενη παράγραφο διαδικασία κινείται με ειδική αίτηση προς το κατά τα ανωτέρω αρμόδιο δικαστήριο, που υποβάλλεται αμελλητί και κατ' απόλυτη προτεραιότητα από τον βαρυνόμενο με τη δαπάνη της απαλλοτρίωσης, είτε αυτοτελώς είτε μαζί με την αίτηση για τον προσδιορισμό της αποζημίωσης. Η αίτηση και τα συνοδευτικά έγγραφα αυτής υποβάλλονται και σε ψηφιακή μορφή. Το οικείο γραφείο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους υποχρεούται να υποβάλει τις σχετικές αιτήσεις αμελλητί και κατ' απόλυτη προτεραιότητα.
Η κλήτευση των ιδιοκτητών στην περίπτωση αυτή γίνεται κατά τα οριζόμενα στο δεύτερο και τρίτο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 19 του παρόντος Κώδικα.
Ο αρμόδιος δικαστής υποχρεούται να προσδιορίσει δικάσιμο προς συζήτηση της αίτησης το αργότερο μέχρι την πρώτη εργάσιμη μετά την παρέλευση είκοσι (20) ημερών από την ημέρα κατάθεσής της.
Αναβολή της συζήτησης της αίτησης δεν επιτρέπεται.
Η απόφαση εκδίδεται υποχρεωτικά εντός ενός (1) μηνός από τη συζήτηση της αίτησης.»

5. Στο τέλος του πρώτου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, προστίθενται οι λέξεις «που έχει το ακίνητο κατά την ημέρα κατάθεσης της αίτησης».

6. Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 3 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, καταργείται.

Η παρ.3 του άρ.7α του ν.2882/2001 έχει ως εξής:

"Το δικαστήριο, παρέχοντας την άδεια, υποχρεώνει τον βαρυνόμενο με τη δαπάνη της απαλλοτρίωσης να καταθέσει στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, πριν από την κατάληψη του ακινήτου, εύλογο τμήμα της αποζημίωσης, που δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 70% της κατά το οικείο σύστημα προσδιοριζόμενης αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, άλλως της εκτιμώμενης αποζημίωσης που έχει το ακίνητο κατά την ημέρα κατάθεσης της αίτησης.

Η απόφαση του Εφετείου με την οποία παρέχεται η άδεια προσωρινής κατάληψης και καθορίζεται η εύλογη αποζημίωση δεν υπόκειται σε ένδικο μέσο και δεν παράγει δεδικασμένο ως προς τον καθορισμό του ύψους της πλήρους αποζημίωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 19 και 20.

Η εκτίμηση για την αιτία αυτή του ύψους της αποζημίωσης δεν δεσμεύει τον δικαστή του προσωρινού ή οριστικού προσδιορισμού της, η δε διαδικασία για τον προσδιορισμό αυτόν χωρεί αυτοτελώς, κατά τα οριζόμενα στα άρθρα 19 και 20 ή στο άρθρο 21 του παρόντος. Κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί, από την επομένη της κήρυξης της απαλλοτρίωσης, να κινήσει τη διαδικασία των άρθρων 26 και 27 του Κώδικα για να αναγνωρισθεί δικαιούχος της αποζημίωσης".

7. Στο πρώτο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, μετά τις λέξεις «η παράδοση του ακινήτου ενεργείται άμεσα» προστίθενται οι λέξεις «από τη δημοσίευση της απόφασης».

8. Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, μετά τις λέξεις «διατάσσεται ταυτόχρονα η αποβολή του», προστίθενται οι λέξεις «ιδιοκτήτη, νομέα ή».

9. Το τελευταίο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, καταργείται.

Η παρ.4 του άρ.7α του ν.2882/2001 έχει ως εξής:

"Αν το δικαστήριο παράσχει την αιτηθείσα άδεια, τότε η παράδοση του ακινήτου ενεργείται άμεσα από τη δημοσίευση της απόφασης και χωρίς να απαιτείται καμία περαιτέρω ενέργεια, ο δε υπέρ ου υποχρεούται να ζητήσει τον προσωρινό ή οριστικό προσδιορισμό της αποζημίωσης σε ένα (1) μήνα από την κοινοποίηση ή γνώση της απόφασης.

Με την απόφαση του Εφετείου διατάσσεται ταυτόχρονα η αποβολή του ιδιοκτήτη, νομέα ή κατόχου από το ακίνητο, με τον όρο της κατάθεσης στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, κατά την προηγούμενη παράγραφο 3, του ευλόγου τμήματος της αποζημίωσης.

Η απόφαση δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα".

10. Μετά την παρ. 4 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, προστίθεται νέα παράγραφος 5 ως εξής:

«5. Κατά της απόφασης του Εφετείου, η οποία εκδίδεται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου και με την οποία παρέχεται η άδεια προσωρινής κατάληψης, καθορίζεται η εύλογη αποζημίωση και διατάσσεται η αποβολή του ιδιοκτήτη, νομέα ή κατόχου από το ακίνητο δεν ασκούνται ένδικα μέσα, δεν χωρεί αναστολή εκτέλεσης και δεν παράγεται δεδικασμένο ως προς τον καθορισμό του ύψους της πλήρους αποζημίωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 19 και 20 του παρόντος Κώδικα.»

11. Η παρ. 5 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, αναριθμείται σε παράγραφο 6.

12. Η παρ. 6 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, αναριθμείται σε παράγραφο 7 και αντικαθίσταται ως εξής:
«7. Η κατά το άρθρο αυτό διαδικασία χωρεί κατ' απόλυτη προτεραιότητα. Προκειμένου οι προθεσμίες του παρόντος άρθρου να τηρούνται απαρεγκλίτως, οι σχετικές υποθέσεις προσδιορίζονται και δικάζονται καθ' υπέρβαση του ορισμένου αριθμού υποθέσεων κατά δικάσιμο που τυχόν έχει αποφασισθεί από τις Ολομέλειες των Δικαστηρίων.»

13. Η παρ. 7 του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17) «Κώδικας Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων», όπως ισχύει, αναριθμείται σε παράγραφο 8

Το Άρθρο 281 περιέχει μεταβατικές διατάξεις:

1. Αιτήσεις του άρθρου 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17), που έχουν κατατεθεί πριν τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, εκδικάζονται από το δικαστήριο που ήταν αρμόδιο κατά το χρόνο κατάθεσής τους, τηρουμένων των λοιπών διατάξεων του άρθρου 7Α, όπως διαμορφώνεται δυνάμει των τροποποιήσεων σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο.

3. Για εκκρεμείς απαλλοτριώσεις έργων που υπήχθησαν στο άρθρο 7Α του ν. 2882/2001 (Α' 17), αν για οποιονδήποτε λόγο δεν έχουν αποδοθεί τα σχετικά με αυτές ακίνητα, δύναται να υποβληθεί η ειδική αίτηση της παραγράφου 2 του ίδιου άρθρου, σύμφωνα με τη διαδικασία και τις προθεσμίες που ορίζονται σε αυτήν. 

Δείτε το Νόμο 4364/2016 όπως δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ εδώ

(επιμέλεια: Γιώργος Καζολέας, Δικηγόρος)