Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) επιδίκασε αποζημίωση ύψους 7.800 ευρώ ως ηθική βλάβη καταδικάζοντας την Ελλάδα
λόγω άρνησης της ελληνικής διοίκησης να συμμορφωθεί με δικαστική απόφαση (υπόθεση
Βεντούρης και Βεντούρη κατά Ελλάδας). Η υπόθεση προέκυψε μετά από προσφυγή (αρ.
45290/11) κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας την οποία άσκησαν δύο πολίτες επικαλούμενοι
παραβίαση των άρθρων 6§1 της Σύμβασης και 1 του πρώτου
Πρωτοκόλλου.
Ιστορικό: Με προεδρικό διάταγμα του έτους 1986 επιβλήθηκε
στο επίδικο ακίνητο των προσφευγόντων στη Δραπετσώνα ρυμοτομική απαλλοτρίωση
για δημιουργία χώρου πρασίνου. Με
απόφαση του έτους 2002 του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών έγινε δεκτή αίτηση
ακυρώσεως αυτών κατά της άρνησης της Διοίκησης να άρει την απαλλοτρίωση, λόγω
παρόδου χρονικού διαστήματος μεγαλύτερου των 14 ετών, χωρίς να έχουν γίνει
ενέργειες για τη συντέλεσή της. Στη συνέχεια και κατόπιν ενεργειών των
προσφευγόντων με τις οποίες ζητούσαν από τη Διοίκηση να συμμορφωθεί προς την εν
λόγω ακυρωτική απόφαση και να απόσχει από την εκ νέου επιβολή απαλλοτρίωσης,
εκδόθηκε το 2004 πράξη του Νομάρχη Πειραιά, με την οποία εγκρίθηκε η
τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου Δραπετσώνας, με την άρση της ως άνω
ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης και την επανεπιβολή της.
Ακολούθησε αίτηση ακυρώσεως των
προσφευγόντων κατά της πράξης αυτής που έγινε δεκτή από το ΣτΕ, με απόφαση του
2008, λόγω μη δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης του διαγράμματος που τη
συνόδευε. Το 2009 ο Δήμος Δραπετσώνας
αποφάσισε να προβεί εκ νέου στην κήρυξη απαλλοτρίωσης, χωρίς όμως να προχωρήσει
στις απαραίτητες προς τούτο ενέργειες, παρά τη σχετική πρόσκληση που του
απηύθυνε η Περιφέρεια Αττικής, τάσσοντάς του και προθεσμία, που παρήλθε
άπρακτη. Το 2015, εκδόθηκε νέα απόφαση του Δήμου, περί επανεπιβολής
απαλλοτρίωσης στο επίδικο ακίνητο για δημιουργία χώρου πρασίνου, παρά τη
σύσταση της Περιφέρειας για άρση της απαλλοτρίωσης.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης του ΕΔΔΑ: «Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι το δικαίωμα πρόσβασης στη
δικαιοσύνη το οποίο εγγυάται το άρθρο 6§1 της Σύμβασης θα ήταν ουτοπικό εάν η
εθνική έννομη τάξη ενός συμβαλλόμενου κράτους επέτρεπε σε μια τελεσίδικη και
δεσμευτική δικαστική απόφαση να μένει ανενεργή εις βάρος ενός διαδίκου. Η
εκτέλεση μιας απόφασης, οποιουδήποτε βαθμού δικαιοδοσίας, πρέπει να θεωρηθεί
ότι αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της «δίκης» κατά την έννοια του άρθρου 6. Το
Δικαστήριο έχει ήδη αναγνωρίσει ότι η πραγματική προστασία του πολίτη και η
αποκατάσταση της νομιμότητας συνεπάγονται την υποχρέωση για τη διοίκηση να
συμμορφώνεται σε δικαστική απόφαση που έχει εκδοθεί από το ανώτατο διοικητικό
δικαστήριο του Κράτους (βλ. ιδίως, Hornsby κατά Ελλάδας, απόφαση της 19ης
Μαρτίου 1997, Recueil des arrêts et décisions 1997-II, pp. 510-511, § 40 και
επ., Καραχάλιος κατά Ελλάδας, αρ. 62503/00, § 29, 11 Δεκεμβρίου 2003).
Επιπροσθέτως, το Δικαστήριο υπογραμμίζει την ιδιαίτερη σημασία που έχει η
εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων στο πλαίσιο των διοικητικών διαφορών (βλ.
Ιερά Μονή Προφήτου Ηλίου Θύρας κατά Ελλάδας, αρ. 32259/02, § 34, 22 Δεκεμβρίου
2005)...
Το Δικαστήριο
διαπιστώνει ότι από την απόφαση του διοικητικού εφετείου του 2002, ή ακόμη από
την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας του 2008, και παρά το περιεχόμενο
των αποφάσεων, η κατάσταση της ιδιοκτησίας των προσφευγόντων δεν άλλαξε:
εξακολουθεί να είναι δεσμευμένη λόγω μιας απαλλοτρίωσης που δεν
πραγματοποιείται και οι προσφεύγοντες δεν έχουν λάβει καμία αποζημίωση λόγω
απαλλοτρίωσης. Οι λόγοι της απαλλοτρίωσης αυτής τροποποιήθηκαν επανειλημμένως
όπως και τα ποσά που είχε προβλέψει η διοίκηση για τη μελλοντική απαλλοτριωτική
αποζημίωση. Συνεπώς, λαμβανομένης υπόψη της διάρκειας της δέσμευσης της
ιδιοκτησίας των προσφευγόντων, το Δικαστήριο κρίνει ότι η διοίκηση παραβίασε
την υποχρέωσή της να εφαρμόσει, με επιμέλεια, μέτρα προκειμένου να συμμορφωθεί
προς τις αποφάσεις εθνικών δικαστηρίων που εκδόθηκαν το 2002 και το 2008».
Δείτε το πλήρες κείμενο της απόφασης εδώ
Σχόλια