Ανυπόστατο αποδεικτικό μέσο η κατάθεση μάρτυρα του ίδιου του διαδίκου ή του νομίμου εκπροσώπου νομικού προσώπου ή μέλους της διοικήσεώς του

Απόφαση Αρείου Πάγου 1080/2015 (πολ.): Ανυπόστατο αποδεικτικό μέσο η ένορκη κατάθεση μάρτυρα του ίδιου του διαδίκου ή του νομίμου εκπροσώπου νομικού προσώπου ή μέλους της διοικήσεώς του. Το Εφετείο έλαβε υπόψη του μαρτυρική κατάθεση προσώπου που κατά τον χρόνο της καταθέσής του ήταν μέλος του Δ.Σ. της αναιρεσίβλητης Α.Ε. Βάσιμος λόγος αναίρεσης του αριθ. 11 του

άρθρου 559 ΚΠολΔ.

«Από τις διατάξεις των άρθρων 62, 64§2, 339, 409§§1 και 2, 410 και 415 έως 420 Κ.Πολ.Δ. και 61, 65, 67 και 70 Α.Κ. συνάγεται, ότι δεν μπορεί να είναι μάρτυρας, αφού δεν είναι τρίτος και δεν μπορεί γι' αυτό να έχει (καταρχήν τουλάχιστον) την αντικειμενικότητα του τρίτου, ο διάδικος και, για την ταυτότητα του λόγου, ο αντιπρόσωπος ανικάνου φυσικού προσώπου, ο νόμιμος εκπρόσωπος διαδίκου νομικού προσώπου ή το μέλος της διοικήσεως αυτού. 

Τούτο συνάγεται κυρίως από το ως άνω άρθρο 415 Κ.Πολ.Δ. το οποίο προβλέπει ως αποδεικτικό μέσο την εξέταση των διαδίκων ή των νομίμων εκπροσώπων των εκ των διαδίκων νομικών προσώπων ή των μελών της διοικήσεώς τους, η εξέταση όμως αυτή δεν αποτελεί μαρτυρία, αλλά ίδιο (επώνυμο) αποδεικτικό μέσο, το οποίο εκτιμάται ελεύθερα (άρθρο 420 Κ.Πολ.Δ.), καθόσον υπό την αντίθετη εκδοχή θα ήταν δυνατόν να εξετάζεται το ίδιο πρόσωπο ως μάρτυρας και στην συνέχεια ως διάδικος ή ως εκπρόσωπος ή ως μέλος της διοικήσεως διαδίκου νομικού προσώπου, λύση προδήλως άτοπη. 

Κατά συνέπεια, η ένορκη κατάθεση ως μάρτυρος του ίδιου του διαδίκου ή του νομίμου εκπροσώπου νομικού προσώπου ή μέλους της διοικήσεώς του είναι ανυπόστατο αποδεικτικό μέσον (ΑΠ 374/2011, 1335/2008). Επομένως, η από το δικαστήριο λήψη υπόψη αυτού θεμελιώνει τον από το άρθρο 559 αριθ.11 περ.α' Κ.Πολ.Δ. προβλεπόμενο αναιρετικό λόγο, άσχετα από το αν είχε προηγουμένως προβληθεί ή όχι σχετική εναντίωση του αντιδίκου αυτού ο οποίος τα προσκομίζει, αφού πρόκειται για ανυπόστατα αποδεικτικά μέσα (ΑΠ 715/2013).
Στην προκειμένη περίπτωση, από την προσβαλλόμενη απόφαση προκύπτει, ότι το Εφετείο, προκειμένου να σχηματίσει το αποδεικτικό του πόρισμα έλαβε υπ' όψη μεταξύ των άλλων αποδεικτικών μέσων και την κατάθεση του εξετασθέντος ως μάρτυρος στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο από την αναιρεσίβλητη, Α. Κ. του Θ., ο οποίος, σύμφωνα με τα πρακτικά της πρωτοβάθμιας δίκης, κατά την εξέτασή του δήλωσε, αλλά και από το σχετικό Φ.Ε.Κ. (τεύχος Α.Ε. και Ε.Π.Ε.) προκύπτει, ότι κατά τον χρόνο της καταθέσεώς του … ήταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου της αναιρεσίβλητης ανώνυμης εταιρείας, ως εκ τούτου δε, δεν ήταν επιτρεπτό, σύμφωνα με τις αναφερθείσες στην αρχή διατάξεις και σκέψη, να εξετασθεί κατά νόμον ως μάρτυρας, αλλά μπορούσε να εξετασθεί υπό την ιδιότητά του ως μέλος του Δ.Σ. της αναιρεσίβλητης ανώνυμης εταιρίας και η κατάθεσή του να εκτιμηθεί ελεύθερα, όπως ορίζεται στα άρθρα 415§3, 420 Κ.Πολ.Δ. 

Επομένως, το Εφετείο, εφόσον έλαβε υπόψη την κατάθεση του ανωτέρω ως μάρτυρος και μάλιστα παρά την υποβληθείσα από τον αναιρεσείοντα σχετική ένσταση υπέπεσε στην από το άρθρο 559 αριθμ. 1α ΚΠολΔ πλημμέλεια και ο πρώτος, κατά το πρώτο σκέλος, λόγος της αιτήσεως αναιρέσεως είναι βάσιμος». (areiospagos.gr)