Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε τον πίνακα αποτελεσμάτων της
Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στον τομέα της δικαιοσύνης 2016, ο οποίος παρέχει μια συγκριτική επισκόπηση
της αποτελεσματικότητας, της ποιότητας και της ανεξαρτησίας των συστημάτων
δικαιοσύνης στα κράτη μέλη της ΕΕ. Σκοπός του πίνακα αποτελεσμάτων είναι να
στηρίξει τις προσπάθειες των εθνικών αρχών να βελτιώσουν τα συστήματα
δικαιοσύνης
τους, και για τον σκοπό αυτό παρέχει αυτά τα συγκριτικά στοιχεία.
Για πρώτη φορά, ο πίνακας αποτελεσμάτων στον τομέα της
δικαιοσύνης περιλαμβάνει τα αποτελέσματα ερευνών του Ευρωβαρόμετρου που
πραγματοποιήθηκαν για να εξεταστεί πιο διεξοδικά πώς αντιλαμβάνονται την
ανεξαρτησία της δικαιοσύνης οι πολίτες και οι επιχειρήσεις στην ΕΕ. Επιπλέον, η
έκδοση αυτή χρησιμοποιεί νέους δείκτες, ιδίως για την κατάρτιση των δικαστών,
τις έρευνες μεταξύ των χρηστών στα κράτη μέλη, τη διαθεσιμότητα νομικής αρωγής
και την ύπαρξη προτύπων ποιότητας.
Η δικαιοσύνη στην Ελλάδα
Η Ελλάδα, όπως ήταν αναμενόμενο, βρίσκεται στις τελευταίες
θέσεις των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο δείκτη διάρκειας απονομής της δικαιοσύνης
μαζί με χώρες, όπως η Μάλτα, η Πορτογαλία και η Κύπρος. Ενδεικτικά για το 2012
ο χρόνος επίλυσης σε πρώτο βαθμό για αστικές, εμπορικές και διοικητικές
υποθέσεις ήταν περίπου 700 ημέρες κατά μέσο όρο για το ελληνικό δικαστικό σύστημα. Ενδεικτικά ο αντίστοιχος αριθμός σε Δανία, Αυστρία και Πολωνία είναι κάτω από 100 ημέρες.
Εκεί που η Ελλάδα έχει με μεγάλη διαφορά την χειρότερη
επίδοση είναι στον αριθμό των εκκρεμών διοικητικών υποθέσεων σε πρώτο βαθμό,
όπου εκκρεμούν 3-4 υποθέσεις ανά 100 κατοίκους, όταν στα υπόλοιπα κράτη-μέλη ο
αριθμός αυτός κυμαίνεται κάτω του 1.
Η Ελλάδα διαθέτει επίσης, σύμφωνα με την έρευνα, ένα από τα
μικρότερα ποσοστά του δημοσίου προϋπολογισμού στην Ευρώπη για τη Νομική Βοήθεια.
Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι η χώρα μας διαθέτει τους περισσότερους
δικηγόρους ανά κάτοικο, παρουσιάζοντας μάλιστα αύξηση από το 2010 έως το 2014,
έτη που αφορά η έρευνα. Συγκεκριμένα η Ελλάδα διέθετε (το 2014) περίπου 380
δικηγόρους ανά 100.000 κατοίκους, όταν για παράδειγμα η Ισπανία είχε 280, η
Γερμανία 200, η Δανία περίπου 100, η Γαλλία και η Αυστρία περίπου 90 και η
Φινλανδία λιγότερους από 50!
Ενδιαφέρον έχει επίσης το ποσοστό των δικαστών που
συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά και επιμορφωτικά προγράμματα ευρωπαϊκού δικαίου ή
δικαίου άλλου κράτους μέλους. Και σε αυτόν τον δείκτη η Ελλάδα κατέχει μία από τις
τελευταίες θέσεις με ποσοστό μόλις περίπου 20%, την ίδια ώρα που πολλά
κράτη-μέλη έχουν ποσοστά από 40% έως και 150%.
Αξιοσημείωτη είναι, τέλος, η άποψη της κοινής γνώμης για την
ανεξαρτησία των δικαστηρίων και των δικαστών. Η καλή και πολύ καλή άποψη έχει
ποσοστό λίγο κάτω από 50% στην Ελλάδα, ενώ στη Δανία το ποσοστό αυτό είναι περίπου
90%, στη Φινλανδία 80%, ενώ στην Ολλανδία, Γερμανία και Αγγλία γύρω στο 70%.
Στην Ισπανία και Ιταλία το αντίστοιχο ποσοστό είναι γύρω στο 30%.
Γενικά Συμπεράσματα
Μερικά γενικότερα πορίσματα του πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ
στον τομέα της δικαιοσύνης 2016 είναι τα εξής:
-Μικρότερη διάρκεια των κατ’ αντιδικία αστικών και
εμπορικών υποθέσεων. Ενώ υπάρχει γενική σταθερότητα στις εκκρεμείς
υποθέσεις, παρατηρείται επίσης βελτίωση σε αρκετά κράτη μέλη που αντιμετώπιζαν
ιδιαίτερες προκλήσεις με μεγάλο αριθμό εκκρεμών υποθέσεων.
-Βελτίωση της προσβασιμότητας των συστημάτων δικαιοσύνης,
ιδίως σε θέματα όπως η ηλεκτρονική υποβολή αγωγών για μικροδιαφορές ή η
προώθηση μεθόδων εναλλακτικής επίλυσης διαφορών (ΕΕΔ). Ωστόσο, εξακολουθεί να
υπάρχει περιθώριο βελτίωσης όσον αφορά την ηλεκτρονική διαθεσιμότητα των
αποφάσεων ή την ηλεκτρονική επικοινωνία μεταξύ των δικαστηρίων και των
διαδίκων.
-Παραμένει η ανάγκη για περισσότερες προσπάθειες προκειμένου
να βελτιωθεί η κατάρτιση στις δικαστικές δεξιότητες και η χρήση
τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών για τα συστήματα
διαχείρισης υποθέσεων.
-Τα περισσότερα κράτη μέλη έχουν πρότυπα που καλύπτουν
παρεμφερείς πτυχές των συστημάτων τους δικαιοσύνης, αλλά διαπιστώνονται
σημαντικές αποκλίσεις όσον αφορά το περιεχόμενό τους. Για παράδειγμα, λιγότερα
από τα μισά κράτη μέλη διαθέτουν πρότυπα για μέτρα που περιορίζουν τις
τρέχουσες καθυστερημένες υποθέσεις, και ακόμα λιγότερα κράτη μέλη καθορίζουν
την ανώτατη διάρκεια που θα πρέπει να έχουν οι εκκρεμείς υπόθεσης.
-Ο πίνακας αποτελεσμάτων περιλαμβάνει τα αποτελέσματα
διαφόρων ερευνών σχετικά με την αντίληψη περί της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης.
Για εκείνα τα κράτη μέλη όπου το επίπεδο ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης θεωρείται
πολύ χαμηλό, οι κύριοι λόγοι που προβάλλονται για αυτό είναι οι παρεμβάσεις ή η
άσκηση πιέσεων από την κυβέρνηση και πολιτικούς, καθώς και από οικονομικά ή
άλλα ειδικά συμφέροντα. (πηγή http://europa.eu)
[legalnews24.gr]
Σχόλια