ΣτΕ: Η ανάθεση αρμοδιοτήτων για επανέκδοση των έργων του Ν.Καζαντζάκη παραβιάζει τα πνευματικά δικαιώματα επί του έργου του

Η πρόσφατη απόφαση 3921/2015 του Δ΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα επί του έργου του Νίκου Καζαντζάκη. Όπως έγινε δεκτό από το Δικαστήριο, στη συστα- θείσα με τις προσβαλλό- μενες αποφάσεις του Υπουργείου Πολιτισμού ένδικη επιτροπή δεν ανετέθησαν απλώς αρμοδιότητες για την κατάρτιση μελετών και τη διεξαγωγή ερευνών επί του συγγραφικού έργου του Νίκου Καζαντζάκη,

αλλά επιπροσθέτως ανετέθησαν αρμοδιότητες για την επανέκδοση και εξ υπαρχής μετάφραση των έργων του, που έχουν ήδη εκδοθεί και μεταφρασθεί καθώς και για την έκδοση των ανεκδότων έργων του. Η ανάθεση όμως αυτών των αρμοδιοτήτων παραβιάζει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του συγγραφικού έργου του Νίκου Καζαντζάκη, τα οποία έχουν νομίμως περιέλθει στον αιτούντα - θετό υιό της χήρας του συγγραφέα Ελένης Καζαντζάκη, η οποία προ του θανάτου της, το έτος 2004, μετεβίβασε τα δικαιώματα αυτά στον αιτούντα λόγω γονικής παροχής.

Τούτο, διότι σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993, τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του συγγραφικού έργου του Νίκου Καζαντζάκη διατηρούνται επί εβδομήντα (70) έτη μετά το έτος θανάτου του (1957) και παρέχουν στους εκάστοτε διαδόχους του, μεταξύ άλλων, την εξουσία να απαγορεύουν τις χωρίς την άδειά τους επανεκδόσεις, νέες μεταφράσεις και εκδόσεις των ανεκδότων έργων του, ήτοι παρέχουν εξουσία όμοια με εκείνη, την οποία ο ίδιος νόμος παρέχει σε κάθε εν ζωή συγγραφέα επί του έργου του, ανεξαρτήτως της αξίας και του προορισμού αυτού.

Αυτή η εξουσία του αιτούντος, ήτοι η εξουσία απαγορεύσεως, ως περιεχόμενο των δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας του επί του συγγραφικού έργου του Νίκου Καζαντζάκη, γίνεται δεκτό ότι παραβιάσθηκε εν προκειμένω, διότι στην πρώτη προσβαλλομένη πράξη η Διοίκηση αναφέρει αορίστως ότι με τις νέες αυτές εκδόσεις δεν θίγονται στο ελάχιστο τα πνευματικά δικαιώματα που ανήκουν στους νόμιμους δικαιούχους, ενώ όφειλε να ορίσει ότι για τις επανεκδόσεις, νέες μεταφράσεις και εκδόσεις ανεκδότων έργων του Νίκου Καζαντζάκη, υπό την επιμέλεια της συσταθείσης επιτροπής, απαιτείται σε κάθε περίπτωση άδεια του έχοντος τα σχετικά δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, ήτοι του αιτούντος. Συνεπώς, για τον λόγο αυτό, οι προσβαλλόμενες πράξεις ακυρώνονται.

επιμέλεια: Σοφία Παυλάκη, Δικηγόρος