Αστική ευθύνη του Δημοσίου: Παράλειψη τοποθέτησης προστατευτικών στηθαίων σε πεζοδρόμιο. Ολική αναπηρία μαθητή

Διοικ.Εφ.Θεσσαλονίκης 2632/2015: Περίληψη: Αστική ευθύνη του Δημόσιου λόγω παράλειψης τοποθέτησης προστατευτικών στηθαίων σε οδό εντός πόλεως - Ολική αναπηρία μαθητή, ο οποίος βρισκόταν στο πεζοδρόμιο όταν έπεσε πάνω του με σφοδρότητα όχημα, που εκινείτο με υψηλή ταχύτητα και εκτράπηκε της πορείας του. Δεν δικαιούνται κατά νόμο χρηματική ικανοποίηση, έστω και αν αυτά, λόγω στενού συγγενικού δεσμού

προς τον παθόντα, δοκιμάζουν ψυχικό πόνο και στεναχώρια, όπως στην περίπτωση των γονέων από βλάβη του σώματος ή της υγείας του τέκνου τους, διότι στην περίπτωση αυτή η ηθική βλάβη είναι έμμεση και δεν αποκαθίσταται. Η δικανική πεποίθηση για το ζήτημα της ανάγκης λήψης βελτιωμένης διατροφής, τη διάρκεια και το ύψος αυτής σχηματίζεται με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής που αποτελούν πορίσματα κοινής παραδοχής και δεν απαιτούνται ειδικές ιατρικές γνώσεις.

«…Το Δημόσιο, που είχε κατά το χρόνο του ατυχήματος την αρμοδιότητα συντήρησης της επίμαχης οδού, είχε νόμιμη υποχρέωση για τη λήψη όλων των κατάλληλων προστατευτικών μέτρων που θα εξασφαλίζουν την ασφαλή και ακίνδυνη κυκλοφορία των οχημάτων και των πεζών. Η υποχρέωση δε αυτή του Δημοσίου, ανεξάρτητα από συγκεκριμένες νομοθετικές ή κανονιστικές ρυθμίσεις βρίσκει έρεισμα τόσο στο χαρακτήρα και τον προορισμό των δημοσίων πραγμάτων, όσο και στην αρχή της χρηστής διοικήσεως (βλ. ΣτΕ 150/2013, 936/2012 κ.α.). Με βάση τα ως άνω και ειδικότερα ενόψει των ιδιαίτερων κυκλοφοριακών συνθηκών που επικρατούσαν στο σημείο εκείνο της οδού Α. που συνέβη το ατύχημα, δηλαδή της επικίνδυνης κλίσης προς τα αριστερά (στροφής) στο επίμαχο σημείο, της ύπαρξης ευθείας ακριβώς πριν από τη στροφή αυτήν που σε συνδυασμό με το πλάτος του οδοστρώματος επιτρέπει την ανάπτυξη μεγάλων ταχυτήτων, της αυξημένης κυκλοφορίας των οχημάτων και της ταχείας κίνησής τους στην εν λόγω οδό που αποτελεί οδικό άξονα και εντάσσεται στο βασικό οδικό δίκτυο της πόλης και, ιδίως, λόγω και της ύπαρξης του παρακείμενου σχολείου, κρίνεται ότι ήταν αυξημένες οι πιθανότητες πρόκλησης ατυχήματος, γεγονός, άλλωστε, που αποδεικνύεται και από τις σχετικές καταγραφές της Διεύθυνσης Τροχαίας Θεσσαλονίκης για τα συχνά τροχαία ατυχήματα που λάμβαναν χώρα στην εν λόγω περιοχή.. 

Ενόψει αυτών και με δεδομένη την υποχρέωση των οργάνων του Δημοσίου να λάβουν προληπτικώς κάθε πρόσφορο μέτρο, προκειμένου να αποσοβηθεί ο κίνδυνος ζωής και η διαφύλαξη της σωματικής ακεραιότητας των διερχομένων, ακόμη και στην εξαιρετική περίπτωση, όπως η προκείμενη, της εκτροπής του ανωτέρω οχήματος από το οδόστρωμα, μέριμνα την οποία έλαβαν εκ των υστέρων, με την τοποθέτηση μεταλλικών στηθαίων στον τόπο του ατυχήματος και την κατάλληλη ρύθμιση των φωτεινών σηματοδοτών, ώστε να ανακόπτεται η συνεχής ροή των οχημάτων και να περιορίζεται έτσι η ταχύτητά τους, το Δικαστήριο κρίνει ότι η παράλειψη των οργάνων του Δημοσίου να λάβουν τα αναγκαία προστατευτικά μέτρα για τους διερχόμενους πεζούς, μεταξύ των προαναφερθέντων, συνδέεται αιτιωδώς με τον προκληθέντα τραυματισμό του ενάγοντος, όπως άλλωστε επιβεβαιώνεται από την εκ των υστέρων λήψη σχετικών μέτρων από το Δημόσιο. 

Η παράλειψη δε αυτή είχε ως αποτέλεσμα την ανεξέλεγκτη εκτροπή και πορεία του οχήματος στο πεζοδρόμιο και την πρόσκρουσή του με σφοδρότητα στον πεζό μαθητή, δοθέντος ότι δεν υπήρχε κανένα προστατευτικό εμπόδιο για να απορροφήσει μέρος της ταχύτητας του αυτοκινήτου, ενώ αν είχαν τοποθετηθεί τα εν λόγω προστατευτικά στηθαία θα ήταν ικανά τουλάχιστον να ανακόψουν μέρος έστω της ορμής του οχήματος, και κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, αλλά και σύμφωνα με την μαρτυρική κατάθεση του αρχιτέκτονα-μηχανικού Ε. Κ., να αποτραπούν ή τουλάχιστον να μετριασθούν οι σωματικές βλάβες του ενάγοντος, και αν όχι έστω και διαφορετικές κατά τη φύση τους, αλλά οπωσδήποτε κατά τη βαρύτητά τους. 

Κατά συνέπεια, συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 105 του ΕισΝΑΚ για την στοιχειοθέτηση της αστικής ευθύνης του Ελληνικού Δημοσίου, όπως ορθά κρίθηκε με την εκκαλούμενη, απορριπτομένου ως αβασίμου του σχετικού ισχυρισμού του Ελληνικού Δημοσίου. Εξάλλου, η ευθύνη αυτή του Δημοσίου είναι αυτοτελής και ανεξάρτητη των λοιπών συνοφειλετών (ασφαλιστική εταιρία του ζημιογόνου οχήματος κλπ.), αφού η ευθύνη της ασφαλιστικής εταιρίας θεμελιώνεται σε διατάξεις του ιδιωτικού δικαίου, η δε ευθύνη του εναγόμενου Δημοσίου σε διατάξεις δημοσίου δικαίου…

Ενόψει του ότι τρίτα πρόσωπα δεν δικαιούνται κατά νόμο χρηματική ικανοποίηση, έστω και αν αυτά, λόγω στενού συγγενικού δεσμού προς τον παθόντα, δοκιμάζουν ψυχικό πόνο και στεναχώρια, όπως στην περίπτωση των γονέων από βλάβη του σώματος ή της υγείας του τέκνου τους, διότι στην περίπτωση αυτή η ηθική βλάβη είναι έμμεση και δεν αποκαθίσταται (ΟλΑΠ 18/2004, ΑΠ 624/2010) και του ότι η προαναφερόμενη ένορκη βεβαίωση του Α. Θ. δεν αρκεί προς απόδειξη των βλαβών της υγείας της δεύτερης εκκαλούσας (μητέρας του παθόντος), δοθέντος ότι όσα καταθέτει ο ανωτέρω μάρτυρας δεν επιβεβαιώνονται από άλλα έγγραφα στοιχεία, όπως ιατρικά πιστοποιητικά, σχετικές εγγραφές του βιβλιαρίου ασθένειας της κτλ., το Δικαστήριο κρίνει, ότι δεν αποδείχθηκε ότι η ανωτέρω υπέστη άμεση βλάβη και συνεπώς δεν εδικαιούτο χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης της από τον τραυματισμό του ανήλικου υιού της ως αμέσως παθούσα…

Ενόψει του ότι η δικανική πεποίθηση για το ζήτημα της ανάγκης λήψης βελτιωμένης διατροφής, τη διάρκεια και το ύψος αυτής σχηματίζεται με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής που αποτελούν πορίσματα κοινής παραδοχής και δεν απαιτούνται ειδικές ιατρικές γνώσεις (πρβλ. ΑΠ 1276/2005, 1545/2009), ορθώς λήφθηκαν υπόψη με την εκκαλούμενη τα διδάγματα της κοινής πείρας για το σχηματισμό δικανικής πεποίθησης περί της ανάγκης βελτιωμένης διατροφής του εκκαλούντος, της διάρκειας αυτής και του ύψους της σχετικής δαπάνης, μετά από τη συνεκτίμηση της προκύπτουσας από σχετικές ιατρικές βεβαιώσεις υποβολής του σε πολλαπλές χειρουργικές επεμβάσεις για την αποκατάσταση της υγείας του μετά τον ως άνω σοβαρό τραυματισμό του, χωρίς να απαιτείται η προσκόμιση ιατρικής βεβαιώσεως που να συνιστά τέτοια διατροφή, καθώς και για το κονδύλιο της αυξημένης κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος, όπως και για την απόρριψη του κονδυλίου για αύξηση δαπανών τηλεφωνικής σύνδεσης…

Περαιτέρω, ορθά δεν λήφθηκε υπόψη από το Πρωτόδικο Δικαστήριο η προαναφερθείσα απόδειξη που έχει συνταχθεί σε ξένη γλώσσα (σουηδική), αφού δεν συνοδευόταν από επίσημη μετάφραση στην ελληνική (άρθρο 172 του Κ.Δ.Δ.), ενώ το δικαστήριο έχει την ευχέρεια και όχι την υποχρέωση να διατάξει τη μετάφραση, χωρίς να απαιτείται ειδικότερη αιτιολογία, όπως αβάσιμα ισχυρίζεται ο εκκαλών…» (dsanet.gr)