Εκούσια Δικαιοδοσία - Γενικές Διατάξεις: Οι αλλαγές στο νέο Κώδικα Πολ. Δικονομίας

του Γιώργου Καζολέα, Δικηγόρου

Ο νόμος 4335/2015 επέφερε αλλαγές και στη διαδικασία της Εκούσιας Δικαιοδοσίας (άρθρα 739-866) του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Ακολουθούν οι αλλαγές στις Γενικές Διατάξεις της Εκουσίας (άρθρα 739-781):

Άρθρο 740: Στη νέα ρύθμιση του άρθρου 740 του ΚΠολΔ αλλάζει και πάλι η αρμοδιότητα για τις υποθέσεις της εκούσιας δικαιοδοσίας. Ως δικαστήριο γενικής αρμοδιότητας ορίζεται το Μονομελές Πρωτοδικείο και κατ΄εξαίρεση το Πολυμελές για την υιοθεσία και την ιατρικώς υποβοηθούμενη

αναπαραγωγή και το Ειρηνοδικείο για απλούστερες υποθέσεις που ορίζονται ρητά στο νόμο. Το άρθρο 740 παρ.1 έχει ως εξής:

«1. Στην αρμοδιότητα του μονομελούς πρωτοδικείου υπάγονται οι υποθέσεις οι οποίες αναφέρονται στο άρθρο 739, η θέση προσώπου σε ακούσια νοσηλεία, σύμφωνα με τις διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου, καθώς και η ανακοπή των άρθρων 787 του παρόντος και 82 ΑΚ. Εξαιρούνται οι υποθέσεις που αφορούν την υιοθεσία και την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, οι οποίες υπάγονται στην αρμοδιότητα των πολυμελών πρωτοδικείων και εκείνες που από το νόμο υπάγονται στην αρμοδιότητα των ειρηνοδικείων».

Άρθρο 747: Καταργείται η δυνατότητα προφορικής αίτησης στο Ειρηνοδικείο και η κατάθεση γίνεται κι εκεί πλέον μόνο με δικόγραφο: «1. Η αίτηση ασκείται με δικόγραφο που κατατίθεται στη γραμματεία του δικαστηρίου στο οποίο απευθύνεται».

Άρθρο 748: Διασαφηνίζεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 748, ότι στις υποθέσεις αρμοδιότητας πολυμελούς πρωτοδικείου, δηλαδή στις υποθέσεις υιοθεσίας και ιατρικά υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ο προσδιορισμός δικασίμου της υπόθεσης γίνεται από τον πρόεδρο. Η νέα διατύπωση του άρθρου 748 έχει ως εξής:

«1. Η αίτηση υποβάλλεται χωρίς υπαίτια καθυστέρηση από τη γραμματεία στο δικαστήριο και αν πρόκειται για πολυμελές πρωτοδικείο, στον πρόεδρο, για να ορίσει δικάσιμο. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζεται το άρθρο 226.
3. Ο δικαστής που είναι αρμόδιος κατά την παράγραφο 1 μπορεί να διατάξει την κλήτευση τρίτων που έχουν έννομο συμφέρον από τη δίκη. Η κλήτευση γίνεται με κοινοποίηση αντιγράφου της αίτησης στο οποίο σημειώνεται ο προσδιορισμός της δικασίμου.
4. Ο δικαστής ορίζει την προθεσμία που κατά την κρίση του απαιτείται για τις κοινοποιήσεις που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3».

Αρθρο 749: Στην απόπειρα συμβιβασμού προστέθηκε και η διαμεσολάβηση που δεν εφαρμόζονται στις υποθέσεις της εκούσιας δικαιοδοσίας: «Οι διατάξεις για τη διαμεσολάβηση και την απόπειρα συμβιβασμού δεν εφαρμόζονται».

Άρθρο 750: Είναι δυνατή η παράσταση του εισαγγελέα όχι μόνο στο ειρηνοδικείο αλλά και στα άλλα αρμόδια δικαστήρια: «Ο εισαγγελέας πρωτοδικών δικαιούται να παρίσταται κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο και ενώπιον του ειρηνοδικείου».

Άρθρο 754: Προβλέπεται η ματαίωση της συζήτησης σε περίπτωση που δεν εμφανισθεί κανένας διάδικος ή εμφανισθούν οι διάδικοι και δεν λάβουν μέρος στη συζήτηση κανονικά. Σε περίπτωση όμως που δεν εμφανισθεί ο αιτών (ή τρίτος) ή εμφανισθεί και δεν λάβει μέρος στη συζήτηση κανονικά, το δικαστήριο δεν ματαιώνει τη συζήτηση, αλλά εξετάζει την υπόθεση κατ’ ουσίαν. Το άρθρο 754 έχει ως εξής: 

«Αν κατά την εκφώνηση της υπόθεσης στην ορισμένη για τη συζήτηση της αίτησης δικάσιμο δεν εμφανιστούν οι διάδικοι ή εμφανιστούν και δεν λάβουν κανονικά μέρος στη συζήτηση, η συζήτηση ματαιώνεται. Αν ο αιτών δεν εμφανιστεί ή εμφανιστεί αλλά δεν μετέχει κανονικά στη συζήτηση και εμφανισθεί ο καθ' ου η αίτηση ή ο τρίτος που έχει κλητευθεί ή έχει παρέμβει, η συζήτηση προχωρεί σαν να είχε εμφανιστεί ο αιτών και το δικαστήριο εξετάζει την υπόθεση κατ' ουσίαν».

Άρθρα 755 και 756: Τα άρθρα 755 και 756 που αφορούσαν τον τρόπο τήρησης των πρακτικών και του τρόπου και του χρόνου έκδοσης απόφασης καταργήθηκαν και στα ζητήματα αυτά εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις της διαδικασίας στα πρωτοβάθμια δικαστήρια (άρθρο 741).

Άρθρο 759 παρ.2: Προβλέπεται η διενέργεια αυτοψίας ή πραγματογνωμοσύνης σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις του άρθρου 591 παράγραφος 4 ΚΠολΔ.: «2. Η διεξαγωγή αυτοψίας ή πραγματογνωμοσύνης μπορεί να γίνει και κατά τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 591».

Αρθρο 776: Εφόσον για τις υποθέσεις της εκούσιας δικαιοδοσίας δεν είναι πλέον αρμόδια μόνο τα ειρηνοδικεία, προβλέπεται η τήρηση βιβλίων εκουσίας σε όλα τα πρωτοβάθμια δικαστήρια ανάλογα με την υλική αρμοδιότητά τους: «1. Σε κάθε πρωτοβάθμιο δικαστήριο τηρούνται βιβλία στα οποία καταχωρίζονται περιληπτικά: α) οι αιτήσεις που υποβάλλονται κατά τη διαδικασία των άρθρων 740 έως 781 και οι αποφάσεις που εκδίδονται στις αιτήσεις αυτές, β) οι αιτήσεις ανάκλησης ή μεταρρύθμισης των αποφάσεων, τα ένδικα μέσα που ασκούνται κατά των αποφάσεων, οι τριτανακοπές και οι σχετικές αποφάσεις, γ) οι αποφάσεις με τις οποίες αναστέλλεται η ισχύς ή η εκτέλεση οποιασδήποτε απόφασης».

Δείτε τις Αλλαγές στο Νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας στη στήλη Νέος ΚΠολΔ