Υπεξαίρεση αντικειμένου ιδιαίτερα μεγάλης αξίας από διαχειριστή ξένης περιουσίας. Ως μη γενόμενη η ποινική δίωξη λόγω εξόφλησης του χρέους (α' δημοσίευση)

Συμβ.Πλημ.Πατρών 429/2015 (α’ δημοσίευση: Legalnews24.gr). Περίληψη: Κακουργηματική Υπεξαίρεση αντικειμένου ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, το οποίο είχαν εμπιστευθεί στον υπαίτιο λόγω της ιδιότητός του ως διαχειριστή ξένης περιουσίας, τελεσθείσα κατ' εξακολούθηση. Πλήρης εξόφληση του χρέους από τον κατηγορούμενο μετά το πέρας διενεργηθείσας προκαταρκτικής εξέτασης και πριν την άσκηση ποινικής δίωξης. Πρέπει να θεωρηθεί ως μη γενομένη η ασκηθείσα ποινική δίωξη

επειδή μέχρι την άσκηση της, ο κατηγορούμενος, χωρίς παράνομη βλάβη τρίτου, απέδωσε το πράγμα (τα χρήματα).

«Το ότι ο κατηγορούμενος εξόφλησε την προαναφερθείσα οφειλή του και περαιτέρω ότι ουδεμία αξίωση υπάρχει από την Σχολική Επιτροπή Σχολείων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου Πατρέων περιήλθε εις γνώση μας μετά την άσκηση εκ μέρους μας της ποινικής δίωξης, μολονότι ο κατηγορούμενος προέβη στην εξόφλησή της σε προγενέστερο της άσκησης εκ μέρους μας ποινικής δίωξης. Τούτο δε έχει δικονομικό ενδιαφέρον ως προς το εξής: Αν είχαμε λάβει γνώση του ανωτέρω γεγονότος, δηλαδή της εξόφλησης και της ανυπαρξίας περαιτέρω αξίωσης, κατ' εφαρμογήν της παραγράφου 2 του άρθρου 384 του ΠΚ, η υπόθεση θα είχε τεθεί στο αρχείο με αιτιολογημένη διάταξή μας και δεν θα κινείτο η ποινική δίωξη, δοθέντος ότι η παράγραφος 2 του άρθρου 384 του ΠΚ εννοιολογικώς διαφοροποιείται και υπερβαίνει το περιεχόμενο της έμπρακτης μετάνοιας της παραγράφου 1 του ίδιου ως άνω άρθρου, το οποίο απαιτεί η απόδοση του αντικειμένου της υπεξαιρέσεως προς τον παθόντα από τον δράστη να είναι οικειοθελής, δηλαδή να γίνεται αποκλειστικά με πρωτοβουλία αυτού και όχι επειδή η δράση αυτού αποκαλύφθηκε και με σκοπό να αποφύγει τις έννομες συνέπειες.

Πρέπει δε να σημειωθεί ότι κατά το 2010 που φέρεται ως χρόνος τέλεσης της μίας μερικότερης πράξης της υπεξαίρεσης, ίσχυε ακόμη το άρθρο 379 ΠΚ περί έμπρακτης μετάνοιας, όμως, από την 23.12.2010 με το Ν. 3904/2010 καταργήθηκε το άρθρο 379 ΠΚ και δημιουργήθηκε ένα νέο κατά περιεχόμενο άρθρο 384 ΠΚ, στο οποίο περιελήφθησαν, εκτός από όσα αναφέρονταν στο καταργηθέν άρθρο 379 ΠΚ, και άλλες προϋποθέσεις για τη δικονομική αντιμετώπιση συγκεκριμένων εγκλημάτων, μεταξύ των οποίων και η υπεξαίρεση (άρθ. 375 ΠΚ).

Ειδικότερα, προβλέπεται στην παρ. 2 του νέου άρθρου 384 ΠΚ, ότι, αν ο υπαίτιος υπεξαίρεσης (χωρίς να γίνεται διάκριση κακουργηματικής ή πλημμεληματικής μορφής αυτής, όπως γινόταν στο άρθρο 379 ΠΚ) μέχρι την άσκηση της ποινικής δίωξης αποδώσει το πράγμα, χωρίς παράνομη βλάβη τρίτου, και δηλώσει ο παθών ότι δεν έχει άλλη αξίωση από την πράξη, ή ικανοποιήσει εντελώς τον ζημιωθέντα, καταβάλλοντας αποδεδειγμένα ή κατά δήλωση του παθόντος ή των κληρονόμων του το κεφάλαιο και τους τόκους υπερημερίας, δεν κινείται ποινική δίωξη, και η υπόθεση τίθεται στο αρχείο με αιτιολογημένη πράξη του  εισαγγελέα πλημμελειοδικών. Με τη διάταξη αυτή καθιερώθηκε υποχρεωτικός ειδικός λόγος αποχής από την ποινική δίωξη.

Στην προκειμένη περίπτωση, όπως  προέκυψε, ο κατηγορούμενος κατέβαλε τα υπεξαιρεθέντα ποσά ήδη από τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2012, αφού βέβαια είχε υποβληθεί μηνυτήρια αναφορά σε βάρος του και είχε κληθεί προς παροχή εξηγήσεων. Συνεπώς, η καταβολή του ποσού από τον κατηγορούμενο δεν έγινε με δική του θέληση και πριν εξετασθεί με οποιονδήποτε τρόπο για την πράξη του από τις αρχές, όπως απαιτούσε το καταργηθέν άρθρο 379 ΠΚ. Στη συνέχεια, την 12-9-2012 κατατέθηκε στην Ε.Τ.Ε. στο λογαριασμό της νέας , πλέον σχολικής επιτροπής που είναι διάδοχος των προηγούμενων το χρηματικό ποσό των 39.995 ευρώ, και την 15-10-2012 το χρηματικό ποσό των 5.552,40 ευρώ  ενώ δηλώθηκε με την υπ' αριθμ. 15/25-10-2012  Πράξη της Σχολικής Επιτροπής Σχολείων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δήμου Πατρέων ότι η σχετική αξίωση που έχει εγερθεί θα παύσει. Το έτος 2010 ίσχυε το άρθρο 379 ΠΚ, ενόψει όμως της καθιερωμένης από το άρθρο 2 παρ. 1 ΠΚ αρχής της αναδρομικής εφαρμογής του επιεικέστερου για τον κατηγορούμενο νόμου, ισχύει το άρθρο 384 § 2 ΠΚ, το οποίο δεν έχει ως προϋπόθεση την έμπρακτη μετάνοια. Επειδή, με τη διάταξη του άρθρου 384 § 2 του ΠΚ καθιερώθηκε υποχρεωτικός ειδικός λόγος αποχής από την ποινική δίωξη εφόσον τηρηθούν οι προϋποθέσεις που αυτή τάσσει, και εν προκειμένω εάν γνώση της εξόφλησης και της ανυπαρξίας περαιτέρω αξίωσης, κατ' εφαρμογήν της παραγράφου 2του άρθρου 384 του ΠΚ, η υπόθεση θα είχε τεθεί στο αρχείο με αιτιολογημένη διάταξή μας και δεν θα κινείτο η ποινική δίωξη, θα πρέπει κατ’ αναλογική εφαρμογή του άρθρου 79 ΚΠΔ, να θεωρηθεί ως μη γενόμενη αυτή η κατηγορία σε βάρος του κατηγορούμενου…» [Πρόταση Εισαγγελέως Πρωτοδικών Ανθούλας Μπούμπα, η οποία έγινε δεκτή από το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Πατρών που συγκροτήθηκε από τους Δικαστές Γεώργιο Αντωνιάδη, Πρόεδρο Πρωτοδικών, Ειρήνη- Παρασκευή Δασούκη και Μαρία Παπακώστα, Πλημμελειοδίκες]

Για τους λόγους αυτούς. Θεωρεί ως μη γενόμενη την ασκηθείσα σε βάρος του κατηγορουμένου, .. ποινική δίωξη για την αξιόποινη πράξη της υπεξαιρέσεως αντικειμένου ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, που του είχαν εμπιστευτεί λόγω της ιδιότητός του ως διαχειριστή ξένης περιουσίας, τελεσθείσης κατ' εξακολούθηση…»

(Το Βούλευμα δημοσιεύθηκε με επιμέλεια του Δικηγόρου Πατρών Βασιλείου Γαλανόπουλου)