Oι αρχές κράτους μέλους δεν υποχρεούνται να αναγνωρίσουν ονοματεπώνυμο πολίτη με τίτλο ευγενείας (ΔΕΕ)

Σε πρόσφατη απόφαση του (2-6-2016 στην υπόθεση C‑438/14) το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δέχθηκε η αίτηση αναγνωρίσεως τίτλων ευγενείας ώστε να περιέχονται στο οναματεπώνυμο ορισμένων πολιτών μπορεί να απορριφθεί εφόσον η άρνηση αυτή είναι κατάλληλη και αναγκαία για να διασφαλισθεί η ισότητα όλων των πολιτών ενώπιον του νόμου. Όπως αναφέρει το ΔΕΕ, τα προνόμια και οι τίτλοι ευγενείας καταργήθηκαν στη

Γερμανία και απαγορεύθηκε η δημιουργία τίτλων που δημιουργούν την εντύπωση αριστοκρατικής καταγωγής, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η ισότητα ενώπιον του νόμου όλων των Γερμανών πολιτών, επομένως το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι ένας τέτοιος περιορισμός της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών της Ένωσης μπορεί να δικαιολογείται για λόγους δημοσίας τάξεως.

Ιστορικό Υπόθεσης: Ο Nabiel Peter Bogendorff von Wolffersdorff , γεννηθείς στη Γερμανία το 1963, απέκτησε, κατά τη διαμονή του στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 2001 έως το 2005, πλέον της γερμανικής ιθαγένειάς του, τη βρετανική ιθαγένεια και άλλαξε τα ονόματα και το επώνυμό του σε Peter Mark Emanuel Graf von Wolffersdorff Freiherr von Bogendorff5 («Graf» και «Freiherr» σημαίνουν στα γερμανικά «κόμης» και «βαρόνος», αντιστοίχως). Μετά την επιστροφή του στη Γερμανία, ζήτησε από το ληξιαρχείο του Δήμου Καρλσρούης (Γερμανία) την αναγνώριση της μεταβολής αυτής και την καταχώριση στο μητρώο γεννήσεων του νέου ονοματεπωνύμου που απέκτησε βάσει του βρετανικού δικαίου. Δεδομένου ότι η υπηρεσία αυτή αρνήθηκε να δεχθεί το αίτημά του, ο N. P. Bogendorff von Wolffersdorff προσέφυγε ενώπιον του Amtsgericht Karlsruhe (πρωτοδικείου Καρλσρούης), το οποίο ερωτά το Δικαστήριο αν η άρνηση αυτή αναγνωρίσεως αντιβαίνει στο δίκαιο της Ένωσης.

Η απόφαση: Το Δικαστήριο επισημαίνει συναφώς ότι οι τίτλοι ευγενείας που υφίσταντο προ της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, μολονότι καταργήθηκαν ως τέτοιοι, εξακολούθησαν να χρησιμοποιούνται ως στοιχεία του ονόματος, οπότε υπάρχουν πάντα Γερμανοί πολίτες των οποίων τα ονόματα περιλαμβάνουν στοιχεία που αντιστοιχούν σε πρώην τίτλους ευγενείας. Ωστόσο, θα αντέβαινε στην πρόθεση του Γερμανού νομοθέτη το ενδεχόμενο Γερμανοί υπήκοοι, κάνοντας χρήση του δικαίου άλλου κράτους μέλους, να υιοθετούν εκ νέου τους καταργηθέντες τίτλους ευγενείας. Τυχόν συστηματική αναγνώριση, όμως, των αλλαγών ονοματεπωνύμου, όπως αυτής της υπό κρίση υποθέσεως, μπορεί να έχει το αποτέλεσμα αυτό.

Το Δικαστήριο δίνει, επομένως, στο Amtsgericht Karlsruhe την απάντηση ότι οι αρχές κράτους μέλους δεν υποχρεούνται να αναγνωρίσουν το ονοματεπώνυμο υπηκόου αυτού του κράτους μέλους σε περίπτωση κατά την οποία το πρόσωπο αυτό έχει και την ιθαγένεια άλλου κράτους μέλους όπου απέκτησε αυτό το ονοματεπώνυμο το οποίο επέλεξε ελεύθερα ο ίδιος και το οποίο περιέχει πλείονα στοιχεία δηλωτικά τίτλου ευγενείας που δεν γίνονται δεκτά κατά το δίκαιο του πρώτου κράτους μέλους, εφόσον αποδεικνύεται –στοιχείο του οποίου η διακρίβωση απόκειται στο Amtsgericht– ότι η άρνηση αυτή αναγνωρίσεως δικαιολογείται, εντός του συγκεκριμένου πλαισίου, βάσει λόγων απτομένων της δημοσίας τάξεως, καθόσον είναι κατάλληλη και αναγκαία για τη διασφάλιση της τηρήσεως της αρχής της ισότητας ενώπιον του νόμου όλων των πολιτών του εν λόγω κράτους μέλους.

Κατά τη στάθμιση αυτή των διαφόρων θεμιτών συμφερόντων, το Amtsgericht πρέπει να λάβει υπόψη ότι (i) ο N. P. Bogendorff von Wolffersdorff άσκησε το δικαίωμά του ελεύθερης κυκλοφορίας και έχει διπλή, γερμανική και βρετανική, ιθαγένεια, (ii) ότι τα κτηθέντα στο Ηνωμένο Βασίλειο στοιχεία του ονοματεπωνύμου που, κατά τις γερμανικές αρχές, θίγουν τη γερμανική δημόσια τάξη, δεν αποτελούν τυπικώς τίτλους ευγενείας ούτε στη Γερμανία ούτε στο Ηνωμένο Βασίλειο και (iii) ότι το Oberlandesgericht Dresden δεν έκρινε ότι η καταχώριση του ονοματεπωνύμου της κόρης του N. P. Bogendorff von Wolffersdorff αντέβαινε στη δημόσια τάξη.

Αφετέρου, το Amtsgericht πρέπει επίσης να λάβει υπόψη (i) ότι η υπό κρίση μεταβολή ονοματεπωνύμου στηρίζεται σε επιλογή που αποσκοπεί αμιγώς στην προσωπική εξυπηρέτηση του N. P. Bogendorff von Wolffersdorff, (ii) ότι η συνακόλουθη διαφορά μεταξύ ονοματεπωνύμων δεν οφείλεται ούτε στις συνθήκες γεννήσεως του N. P. Bogendorff von Wolffersdorff ούτε σε υιοθεσία ή σε κτήση της βρετανικής ιθαγένειας και (iii) ότι το ονοματεπώνυμο που επελέγη στο Ηνωμένο Βασίλειο περιλαμβάνει στοιχεία τα οποία, χωρίς να αποτελούν τυπικώς τίτλους ευγενείας στη Γερμανία ή στο Ηνωμένο Βασίλειο, του προσδίδουν την εντύπωση ονόματος δηλωτικού αριστοκρατικής καταγωγής. Το Δικαστήριο επισημάνει επίσης ότι, εν πάση περιπτώσει, η δημόσια τάξη και η αρχή της ισότητας των Γερμανών πολιτών ενώπιον του νόμου δεν δύνανται να δικαιολογήσουν την άρνηση αναγνωρίσεως της αλλαγής των (μικρών) ονομάτων του N. P. Bogendorff von Wolffersdorff. (curia.europa.eu)

Δειτε το πλήρες κείμενο της απόφασης εδώ