Καταχρηστικοί Όροι σε Ενυπόθηκα Δάνεια: Μη νόμιμος ο περιορισμός των διαχρονικών αποτελεσμάτων της ακυρότητας του όρου (ΔΕΕ)
To Δικαστήριο της ΕΕ σε πρόσφατη απόφασή του[1], έκρινε ότι
η εθνική νομολογία που περιορίζει τα διαχρονικά αποτελέσματα της ακυρότητας των
ρητρών «κατώτατου επιτοκίου», που περιέχονται στις συμβάσεις ενυπόθηκου
δανείου, είναι ασύμβατη με το δίκαιο της Ένωσης καθώς ένας τέτοιος περιορισμός
καθιστά την προστασία των καταναλωτών ελλιπή και ανεπαρκή οπότε δεν προκύπτει
κατάλληλο και αποτελεσματικό μέσο προκειμένου να παύσει η χρησιμοποίηση καταχρηστικών ρητρών.
Ειδικότερα η υπόθεση αφορά στην απόφαση της 9ης Μαΐου 2013
του Tribunal Supremo (Ανώτατο Δικαστήριο, Ισπανία) το οποίο έκρινε ως
καταχρηστικές τις ρήτρες «κατώτατου επιτοκίου», δεδομένου ότι οι καταναλωτές
δεν είχαν ενημερωθεί κατάλληλα σχετικά με το συνεπαγόμενο για αυτούς οικονομικό
και νομικό βάρος λόγω των συγκεκριμένων ρητρών. Παρά ταύτα, το Tribunal Supremo
αποφάσισε να περιορίσει τα διαχρονικά αποτελέσματα της κηρύξεως ακυρότητας των
ρητρών αυτών, με αποτέλεσμα να παράγονται αποτελέσματα μόνο για το μέλλον, από
της ημερομηνίας δημοσιεύσεως της αποφάσεως.
Καταναλωτές επηρεαζόμενοι από την εφαρμογή των ρητρών αυτών
ζητούν τα ποσά που υποστηρίζουν ότι κατέβαλαν αχρεωστήτως στα χρηματοπιστωτικά
ιδρύματα από της ημερομηνίας συνάψεως των δανειακών τους συμβάσεων.
Το Δικαστήριο της ΕΕ αποφαίνεται ότι το δίκαιο της Ένωσης
αντιτίθεται σε εθνική νομοθεσία η οποία περιορίζει χρονικώς τα περί επιστροφής
αποτελέσματα που συνδέονται με τη κήρυξη ρήτρας ως καταχρηστικής μόνον στα ποσά
που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως μετά τη δημοσίευση της δικαστικής αποφάσεως με την
οποία διαπιστώθηκε η εν λόγω καταχρηστικότητα.
Το Δικαστήριο διευκρινίζει ότι ο εθνικός δικαστής πρέπει να
αποκλείσει πλήρως την εφαρμογή των καταχρηστικών ρητρών ώστε να θεωρούνται ως
ουδέποτε υπάρξασες και να μην παράγουν δεσμευτικά αποτελέσματα έναντι του
καταναλωτή. Η διαπίστωση του καταχρηστικού χαρακτήρα πρέπει να καθιστά δυνατή
την αποκατάσταση της καταστάσεως στην οποία θα τελούσε ο καταναλωτής ελλείψει
της εν λόγω καταχρηστικής ρήτρας. Κατά συνέπεια, η διαπίστωση της
καταχρηστικότητας των ρητρών «κατώτατου επιτοκίου» πρέπει να καθιστά δυνατή την
επιστροφή του οφέλους που αποκόμισε αχρεωστήτως ο επαγγελματίας εις βάρος του
καταναλωτή. (curia.europa.eu) Δείτε το πλήρες κείμενο της απόφασης εδώ
[1]
Απόφαση στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-154/15
Francisco Gutiérrez Naranjo κατά Cajasur Banco SAU, C-307/15 Ana María Palacios
Martínez κατά Banco Bilbao Vizcaya Argentaria SA και C-308/15 Banco Popular
Español SA κατά Emilio Irles López και Teresa Torres Andreu
Σχόλια