Με νέα απόφαση (130/2017) το Ζ’ ποινικό τμήμα του Αρείου
Πάγου δέχεται ότι είναι δυνατή η μετατροπή της ποινής κάθειρξης πέντε (5) ετών
σε χρηματική:
«Στο άρθρο 82 παρ. 1 και 3 ΠΚ, όπως αυτές αντικαταστάθηκαν
από τις περ. 1 και 2 της υποπαραγράφου ΙΓ’ του πρώτου άρθρου ν. 4093/2012
ορίζονται
τα εξής : "1....Η περιοριστική της ελευθερίας ποινή που είναι
μεγαλύτερη από δύο έτη και δεν υπερβαίνει τα πέντε μετατρέπεται σε χρηματική
ποινή, εκτός αν το δικαστήριο με απόφαση του ειδικά αιτιολογημένη κρίνει ότι
απαιτείται η μη μετατροπή της για να αποτραπεί ο δράστης από την τέλεση άλλων
αξιόποινων πράξεων...3. Κάθε ημέρα φυλάκισης υπολογίζεται σε ποσό από πέντε (5)
ευρώ έως εκατό (100) ευρώ ...
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Οικονομικών μπορεί να αυξομειώνονται τα προβλεπόμενα
ποσά μετατροπής των περιοριστικών της ελευθερίας ποινών". Κατά την έννοια
της ανωτέρω διατάξεως, ως περιοριστική της ελευθερίας ποινή, που είναι ανώτερη
από δύο έτη και δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη, η οποία μετατρέπεται σε χρηματική,
εκτός αν το δικαστήριο με ειδικά αιτιολογημένη απόφασή του κρίνει ότι
απαιτείται η μετατροπή της για να αποτραπεί ο δράστης από την τέλεση άλλων
αξιοποίνων πράξεων, νοείται τόσο η ποινή φυλακίσεως όσο και η ποινή καθείρξεως.
Η ερμηνευτική εκδοχή αυτή συμπορεύεται με το γράμμα του
νόμου, όπου προκρίνεται η διατύπωση "περιοριστική της ελευθερίας
ποινή", και όχι ο όρος "φυλάκιση", αλλά και με τον σκοπό του
νόμου, ο οποίος συνίσταται στην αποσυμφόρηση των φυλακών με πνεύμα σύγχρονης
σωφρονιστικής αντίληψης.
Παρόμοιος ήταν και ο σκοπός των νόμων 3727/2008 στο άρθρο 16
αυτού, 3772/2009 στο άρθρο η παρ. 3 αυτού και 3811/2009 στο άρθρο 26 αυτού, οι
οποίοι προβλέπουν τη δυνατότητα μετατροπής για περιορισμένο χρονικό διάστημα
και ποινής καθείρξεως πέντε ετών, συμπεριλαμβάνοντάς την στη φραστική διατύπωση
"στερητική της ελευθερίας ποινή" και αναφέροντας ρητά τον όρο
"πενταετής κάθειρξη".
Εξάλλου, ως βαρύνον κριτήριο για τη μετατροπή της στερητικής
της ελευθερίας ποινής σε χρηματική ποινή δεν τάσσεται ο κακουργηματικός ή
πλημμεληματικός χαρακτήρας της πράξης αλλά η φύση και η χρονική διάρκεια της
στερητικής της ελευθερίας ποινής, η οποία και σε κακουργήματα, όταν συντρέχουν
ελαφρυντικές περιστάσεις ή άλλοι γενικοί λόγοι μείωσης της ποινής, έχει ως
ελάχιστα όρια φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών ή ενός έτους (άρθρο 83 στοιχ. β’
-γ’ ΠΚ). Από τα προαναφερθέντα συνάγεται, ότι υπόκειται σε μετατροπή και η
ποινή καθείρξεως πέντε ετών, καθώς και η συνολική ποινή καθείρξεως, όταν η
ποινή βάση αυτής είναι ποινή καθείρξεως πέντε ετών (ΑΠ 454/2016).
Με τον τρίτο λόγο αναιρέσεως ο αναιρεσείων προβάλλει την
αιτίαση της εσφαλμένης ερμηνείας της διατάξεως του άρθρου 82 παρ. 1 ΠΚ, όπως
αντικ. με τον ν. 4093/2012, συνισταμένη στην απόρριψη του αιτήματός του για
μετατροπή της ποινής καθείρξεως πέντε (5) ετών, η οποία επιβλήθηκε σε βάρος του
με την προσβαλλόμενη απόφαση για την πράξη της αποδοχής εικονικών φορολογικών
στοιχείων κατ’ εξακολούθηση η συνολική αξία των οποίων υπερβαίνει το ποσό των
150.000 ευρώ, ανερχόμενο σε διακόσιες σαράντα μία χιλιάδες εννιακόσια ογδόντα
(241.980) ευρώ).
Όπως προκύπτει από
την προσβαλλόμενη απόφαση (σελ. 23), ο αναιρεσείων μετά την απαγγελία της
ανωτέρω ποινής υπέβαλε δια της συνηγόρου του σχετικό αίτημα, το οποίο
απορρίφθηκε κατά πλειοψηφία ως μη νόμιμο με την αιτιολογία, ότι για την
μετατροπή εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 82 του ΠΚ, που ορίζουν για
μετατροπή ποινών φυλάκισης από τρία έως πέντε έτη και όχι για μετατροπή ποινών
καθείρξεως πέντε (5) ετών. Όμως, σύμφωνα με την προαναφερόμενη νομική σκέψη και
αφού η ποινή είναι ποινή καθείρξεως πέντε ετών, υπόκειται (καταρχήν) σε
μετατροπή.
Επομένως, το άνω Πενταμελές Εφετείο παραβίασε την ουσιαστική
ποινική διάταξη του άρθρου 82 παρ. 1 ΠΚ, όπως αυτή αντικ. με το πρώτο άρθρο υπό
παρ. ΙΓ’ περ. 1-2 ν. 4093/2012, εσφαλμένως ερμηνεύοντας αυτήν και συνακολούθως
είναι βάσιμος ο σχετικός τρίτος λόγος αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ.
Ε’ του ΚΠΔ, με τον οποίον πλήττεται η απορριπτική διάταξη του αιτήματος
μετατροπής της ποινής καθείρξεως των πέντε (5) ετών που επιβλήθηκε στον
αναιρεσείοντα». (areiospagos.gr)
.jpg)
Σχόλια