Άρνηση κράτους μέλους να χορηγήσει θεώρηση εισόδου για σπουδές σε ευαίσθητο τομέα σε Ιρανή υπήκοο (ΔΕΕ)

Απόφαση του ΔΕΕ στην υπόθεση C-554/15 Sahar Fahimian κατά Bundesrepublik Deutschland: Οι εθνικές αρχές μπορούν να αρνηθούν, για λόγους δημόσιας ασφάλειας, σε Ιρανή υπήκοο, διπλωματούχο πανεπιστημίου που αποτελεί αντικείμενο περιοριστικών μέτρων, τη χορήγηση θεωρήσεως εισόδου για σπουδές σε ευαίσθητο τομέα όπως η ασφάλεια πληροφορικών συστημάτων. Καίτοι οι εθνικές αρχές διαθέτουν ευρύ περιθώριο εκτιμήσεως όσον αφορά την ύπαρξη απειλής για τη δημόσια ασφάλεια, η απορριπτική απόφαση πρέπει ωστόσο να είναι δεόντως αιτιολογημένη.

 Η S. Fahimian, Ιρανή υπήκοος, είναι κάτοχος Master of Science στον τομέα της πληροφορικής τεχνολογίας χορηγηθέντος από το Sharif University of Technology (Ιράν). Το πανεπιστήμιο αυτό αποτελεί το αντικείμενο περιοριστικών μέτρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, λόγω της συνεργασίας του με την Κυβέρνηση του Ιράν, μεταξύ άλλων, στον στρατιωτικό τομέα.

Το 2012, η S. Fahimian έλαβε υποτροφία από το Center for Advanced Security Research Darmstadt (CASED) του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας του Darmstadt (Technische Universität Darmstadt, Γερμανία) για να παρακολουθήσει εκεί διδακτορικές σπουδές. Το ερευνητικό της αντικείμενο εκτεινόταν από την ασφάλεια των κινητών συστημάτων, περιλαμβανομένου του εντοπισμού παρεμβολών σε smartphones, έως τα πρωτόκολλα ασφαλείας.

Στη συνέχεια, η S. Fahimian υπέβαλε στη γερμανική πρεσβεία στην Τεχεράνη αίτηση για χορήγηση θεωρήσεως εισόδου για σπουδές. Επειδή δεν της χορηγήθηκε η εν λόγω θεώρηση εισόδου, άσκησε ενώπιον του Verwaltungsgericht Berlin (διοικητικού πρωτοδικείου του Βερολίνου, Γερμανία) προσφυγή.

Κατά τη Γερμανική Κυβέρνηση η μη χορήγηση της θεωρήσεως εισόδου δικαιολογείται από την ανησυχία ότι οι γνώσεις που θα αποκτήσει η S. Fahimian κατά τη διάρκεια των ερευνών της μπορεί να χρησιμοποιηθούν μεταγενέστερα στο Ιράν για καταχρηστικούς σκοπούς (όπως η συλλογή απόρρητων πληροφοριών δυτικών χωρών, η εσωτερική καταστολή ή, γενικότερα, σε συνάρτηση με προσβολή ανθρωπίνων δικαιωμάτων).

Στο πλαίσιο αυτό, το Verwaltungsgericht Berlin ζητεί από το Δικαστήριο την ερμηνεία της οδηγίας 2004/114, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό τις σπουδές.[1] Η οδηγία αυτή έχει σκοπό την προβολή της Ευρώπης, ως παγκόσμιου κέντρου αριστείας για τη γενική και την επαγγελματική εκπαίδευση, με την ενθάρρυνση της κινητικότητας των φοιτητών που είναι υπήκοοι τρίτων χωρών και επιθυμούν να μεταβούν στην Ευρώπη για σπουδές. Πάντως, για τη χορήγηση τέτοιας θεωρήσεως εισόδου, η οδηγία απαιτεί, μεταξύ άλλων, ο αιτών να μη θεωρείται ως απειλή για τη δημόσια τάξη.

Το Verwaltungsgericht Berlin ζητεί, συγκεκριμένα, να διευκρινιστεί αν οι εθνικές αρχές διαθέτουν ευρύ περιθώριο εκτιμήσεως (το οποίο μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο περιορισμένου μόνον δικαστικού ελέγχου) για να καθορισθεί αν ο αιτών συνιστά απειλή για τη δημόσια ασφάλεια και αν οι εν λόγω αρχές δικαιούνται να αρνηθούν τη χορήγηση της θεωρήσεως εισόδου υπό περιστάσεις όπως αυτές της υποθέσεως της κύριας δίκης.

Με την απόφασή του, το Δικαστήριο απαντά ότι οι εθνικές αρχές διαθέτουν ευρύ περιθώριο εκτιμήσεως των πραγματικών περιστατικών για να εξετάζουν, υπό το πρίσμα όλων των κρίσιμων στοιχείων που χαρακτηρίζουν την κατάσταση υπηκόου τρίτης χώρας, ο οποίος ζητεί τη χορήγηση θεωρήσεως εισόδου για σπουδές, αν αυτός συνιστά απειλή, έστω και δυνητική, για τη δημόσια ασφάλεια.

Επιπλέον, η οδηγία δεν εμποδίζει τη μη χορήγηση θεωρήσεως εισόδου για σπουδές σε υπήκοο τρίτης χώρας ο οποίος (i) είναι διπλωματούχος πανεπιστημίου υπαχθέντος σε περιοριστικά μέτρα της Ένωσης (λόγω της ουσιαστικής συνεργασίας του με την Κυβέρνηση του Ιράν, στον στρατιωτικό τομέα ή σε συναφείς προς αυτόν τομείς) και (ii) επιθυμεί να διεξαγάγει, στο κράτος μέλος αυτό, έρευνες σε ευαίσθητο για τη δημόσια ασφάλεια τομέα, αν από τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους οι αρμόδιες εθνικές αρχές προκαλείται η ανησυχία ότι οι γνώσεις που θα αποκτήσει το άτομο αυτό κατά τη διάρκεια των ερευνών του μπορεί να χρησιμοποιηθούν μεταγενέστερα για σκοπούς αντίθετους προς τη δημόσια ασφάλεια.

Το Δικαστήριο διευκρινίζει συναφώς ότι η συλλογή απόρρητων πληροφοριών δυτικών χωρών, η εσωτερική καταστολή ή, γενικότερα, η προσβολή ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι σκοποί οι οποίοι προσκρούουν στην τήρηση της δημόσιας ασφάλειας. Υπό τις συνθήκες αυτές, το Verwaltungsgericht Berlin πρέπει να εξετάσει αν η αφορώσα την S. Fahimian απορριπτική απόφαση στηρίζεται σε δεόντως αιτιολογημένους λόγους και σε επαρκώς στέρεα πραγματική βάση. (curia.europa.eu) Δείτε την Απόφαση εδώ

---

[1] Οδηγία 2004/114/ΕΕ του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2004, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό τις σπουδές, την ανταλλαγή μαθητών, την άμισθη πρακτική άσκηση ή την εθελοντική υπηρεσία (ΕΕ 2004, L 375, σ. 12).