Καταχώριση δυσφημιστικού κειμένου σε ιστοσελίδα ή blog δεν στοιχειοθετεί αδίκημα τελούμενο δια του τύπου

Άρειος Πάγος, αρ. απόφασης 192/2017 (ποιν.): Καταχώριση δυσφημιστικού κειμένου σε ιστοσελίδα ή blog δεν στοιχειοθετεί αδίκημα τελούμενο δια του τύπου.

«Το άρθρο μόνο του Ν. 2243/1994 "περί καταργήσεως των ειδικών ποινικών τάξεων περί τύπου" ορίζει στην παράγραφο 1 εδ. α", ότι "καταργούνται οι ποινικές διατάξεις, ουσιαστικές και δικονομικές, του Ν. 5060/1931 "περί τύπου" προσβολών της τιμής εν γένει και άλλων σχετικών αδικημάτων" και του α.ν. 1092/1938 "περί Τύπου" καθώς και κάθε άλλη ουσιαστική και δικονομική ποινική διάταξη ειδικού νόμου σχετικά με τον Τύπο, εκτός των όρθρων 29 και 30 του Ν. 5060/1931, όπως αυτό ισχύουν σήμερα, του όρθρου 47 του αν.ν. 1092/1938, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 παρ.2 του Ν. 1738/1987 και της παρ. 3 του άρθρου μόνου του Ν. 1178/1981.

Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι από της ενάρξεως της ισχύος του ανωτέρω νόμου, που συντελέσθηκε κατά την 3-10-1994, θεωρούνται καταργημένες όλες οι ποινικές διατάξεις, ουσιαστικές και δικονομικές, των σχετικών περί τύπου νόμων και η νομοτυπική μορφή των αδικημάτων καθιερώνεται και προσδιορίζεται από τις ουσιαστικές διατάξεις του Π.Κ. ή άλλου ειδικού νόμου. Έτσι ο νομοθέτης, θεώρησε ότι οι γενικές διατάξεις είναι επαρκείς για την αντιμετώπιση των αδικημάτων Τύπου. Όμως ο ίδιος διατήρησε σε ισχύ και ειδικής μορφής διατάξεις, των οποίων το εύρος δεν καλύπτεται από του Π.Κ ή ΚΠΔ.

Εξάλλου οι διατάξεις των όρθρων 1 παρ.1 και 2 παρ.1 και 2 του α.ν. 1098/1938 "περί Τύπου" που επανήλθε σε ισχύ με το άρθρο 2 του Ν. 10/1975 δεν καταργήθηκαν υπό της παρ. 1 του άρθρου μόνου του Ν. 2243/1994, γιατί αυτές δεν εμπίπτουν στην έννοια της ουσιαστικής ποινικής δικονομικής διατάξεως, αφού οι ίδιες απλώς και μόνον προσδιορίζουν, εξ’ επόψεως ορισμού, την έννοιαν του Τύπου, του εντύπου του δημοσιεύματος και της δημοσιεύσεως.

Ειδικότερα αμφότερες οι προαναφερόμενες διατάξεις καθορίζουν αντιστοίχως ότι " Τύπος και έντυπον, επί των οποίων εφαρμόζονται οι διατάξεις του νόμου τούτου είναι πάν ότι εκ τυπογραφίας ή οιουδήποτε άλλου μηχανικού ή χημικού μέσου παράγεται εις όμοια αντίτυπα και χρησιμεύει εις πολλαπλασιασμόν ή διάδοσιν χειρογράφων, εικόνων, παραστάσεων, μετά ή άνευ σημειώσεων ή μουσικών έργων, μετά κειμένου ή επεξηγήσεων ή φωνογραφικών πλακών" και ότι "Ως δημοσίευσις εντύπου θεωρείται η διανομή, πώλησις, καθώς και η εις δημόσιον μέρος ή εν δημοσία συναθροίσει ή εις μέρος προσιτόν εις το κοινόν τοιχοκόλλησις ή έκθεσις παντός εντύπου...Αδίκημα του Τύπου υπάρχει όταν λάβει χώρα ή κατά την προηγούμενην παράγραφον δημοσίευσις".

Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι για τη στοιχειοθέτηση των εγκλημάτων, τα οποία τελούνται δια του Τύπου, ήτοι των εγκλημάτων του κοινού δικαίου, τα οποία προβλέπονται από τον Ποινικό Κώδικα ή από τους ειδικούς ποινικούς νόμους, όταν τελούνται με κατάχρηση του Τύπου, ως μέσου για την εκδήλωση τους (Ολ Α.Π. 759/1988) δεν αρκεί να συντρέχει το στοιχείο του εντύπου, όπως εννοιολογικώς προσδιορίζεται από το όρθρο 1 του αν.ν. 1092/1938, αλλά προσαπαιτείται και η δημοσίευση του, η οποία θεωρείται ότι υπάρχει, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ.1 του ίδιου νόμου, όταν συντελεσθεί η διανομή ή πώληση του εντύπου, καθώς και η τοιχοκόλληση ή έκθεση αυτού σε δημόσιο μέρος ή σε δημόσια συνάθροιση ή σε μέρος προσιτό στο κοινό.

Κατά συνέπεια, καταχώριση στο διαδίκτυο (ιντερνετ) κειμένου με δυσφημιστικά γεγονότα και ανακοίνωση από τηλεοράσεως δυσφημιστικών γεγονότων, αφού το διαδίκτυο και η τηλεόραση δεν αποτελούν τυπογραφία, ούτε θεωρούνται μηχανικά μέσα πολλαπλασιασμού χειρογράφων και δεν θεωρούνται "τύπος" ή "έντυπο" δεν στοιχειοθετούν αδίκημα τελούμενο δια του τύπου (ΑΠ 726/2010, ΑΠ 1030/2009, ΝΟΜΟΣ, 345/2002 ΝΟΒ 2002 1522, ΑΠ 136/2000 Ποιν.Χρ.2000 412)…

Στην προκειμένη περίπτωση όπως προκύπτει από τα έγγραφα της δικογραφίας, τα οποία παραδεκτώς επισκοπούνται για την έρευνα του αναιρετικού ελέγχου, κατόπιν της από 09.03.2010 εγκλήσεως του Δ. Β. ασκήθηκε ποινική δίωξη σε βάρος του κατηγορουμένου Κ. Κ., συντάκτη του ηλεκτρονικού εντύπου " ..." και του ιδιοκτήτη και εκδότη αυτού, Κ. Κ., για την αξιόποινη πράξη της συκοφαντικής δυσφήμησης κατ’ εξακολούθηση, πράξεις που φέρεται ότι τέλεσαν από 19.03.2009 έως και 03.03.2010, παραπέμφθηκαν ενώπιον του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Κομοτηνής, το οποίο με την υπ’ αριθμό.249/2014 απόφασή του κήρυξε αθώο τον άνω δεύτερο κατηγορούμενο και καταδίκασε τον πρώτο κατηγορούμενο, Κ. Κ., σε ποινή φυλακίσεως έξι μηνών, ανασταλείσα επί τριετία, για την παραπάνω πράξη. Με την υπ’ αριθμό 436/2015 απόφαση του το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ροδόπης, που δίκασε κατ’ έφεση, έπαυσε την ποινική δίωξη σε βάρος του τότε εκκαλούντος κατηγορουμένου, λόγω παραγραφής, δεχόμενο (κατ’ ορθότερο νομικό χαρακτηρισμό) την μεταβολή της κατηγορίας από συκοφαντική δυσφήμηση σε συκοφαντική δυσφήμηση δια του τύπου…

Με την κρίση του αυτή στην προσβαλλόμενη απόφαση το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ροδόπης υπέπεσε στην πλημμέλεια, 1) του άρθρου 510 παρ.1 στοιχ.Ε του ΚΠΔ, θεωρώντας εσφαλμένα, ότι ο κατηγορούμενος δεν διέπραξε το αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμησης κατά τις διατάξεις του κοινού ποινικού δικαίου, αλλά εκείνο της συκοφαντικής δυσφήμησης δια του τύπου, δεχόμενο, ότι στις σχετικές περί τύπου διατάξεις υπάγονται εκτός των εφημερίδων και των περιοδικών και οι ιστοσελίδες και τα μπλογκς (blogs), καθόσον αυτά περιέχουν κείμενα και οπτικοακουστικό υλικό που παράγονται με τον συνδυασμό μηχανικής και ηλεκτρονικής διαδικασίας και προορίζονται για την διάδοση μέσω του διαδυκτύου, κάθε δε ανάκληση του υλικού αυτού από τον χρήστη συνιστά αντίτυπο, 2) του άρθρου 510 παρ.1 στοιχ.Η, με το να προβεί στη συνέχεια στην οριστική παύση της ποινικής διώξεως σε βάρος του (κατηγορουμένου), λόγω συμπληρώσεως του χρόνου της βραχυπρόθεσμης παραγραφής του αδικήματος. Εν όψει όλων αυτών, οι από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ.Ε και Η του ΚΠΔ προβαλλόμενοι λόγοι αναιρέσεως με τους οποίους πλήττεται η προσβαλλόμενη απόφαση για εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή των ουσιαστικών ποινικών διατάξεων (άρθρα 362,363 ΠΚ σε συνδ. με αρθ.1 παρ.1, και 2 παρ. 1,2 του ΑΝ 1098 1938 " περί τύπου", όπως ισχύουν) και της θετικής υπερβάσεως εξουσίας, πρέπει να γίνουν δεκτοί, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπέμψει η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που είχαν προηγουμένως δικάσει (άρθρο 519 ΚΠΔ)». (areiospagos.gr)