Mελετητικό γραφείο, ανάδοχος μελέτης δημόσιου έργου σε δήμο
της περιφέρειας, ζήτησε τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας συγκεκριμένων
χρηματικών ενταλμάτων και του συμβιβασμού που επιτεύχθηκε μεταξύ του δήμου και
των υπόλοιπων συμπραττόντων μελετητικών γραφείων, στα οποία είχε επίσης
ανατεθεί η μελέτη.
Στη συνέχεια, ζήτησε την παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη
γιατί η αίτησή του για χορήγηση αντιγράφου του διενεργηθέντος ελέγχου
απορρίφθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων του Υπουργείου
Οικονομικών, με την επίκληση της γενικόλογης αιτιολογίας ότι η μελέτη είναι
«εμπιστευτική» και το γραφείο δεν νομιμοποιείται να λάβει γνώση αυτού.
Ο Συνήγορος του Πολίτη επισήμανε, μεταξύ άλλων, ότι το
δικαίωμα γνώσης των διοικητικών εγγράφων κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα και
δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να αμφισβητήσουν την διοικητική ενέργεια που
τους αφορά, αλλά και εν τέλει να υπερασπιστούν αποτελεσματικότερα τα έννομα
συμφέροντά τους, τα οποία μπορεί να είναι περιουσιακής αλλά και ηθικής φύσης.
Επίσης, υπογράμμισε ότι, ακριβώς λόγω της συνταγματικής του
θεμελίωσης, το δικαίωμα αυτό αντιστοιχεί σε υποχρέωση της διοίκησης, η οποία
οφείλει να διευκολύνει την άσκησή του και μόνο με την επίκληση ρητής διάταξης
νόμου να αρνείται την ικανοποίησή του. Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, η
αρνητική απάντηση του Υπουργείου ήταν ουσιαστικά αναιτιολόγητη, καθώς δεν
επικαλείται συγκεκριμένες διατάξεις που να δικαιολογούν την απόρριψη του
αιτήματος και συνεπώς έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις σχετικές προβλέψεις του
νόμου.
Η Αρχή τόνισε ότι, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να
εφαρμόζεται η ρητά κατοχυρωμένη από το Σύνταγμα θεμελιώδης αρχή της
αναλογικότητας, η οποία επιτάσσει ότι πρέπει να υπάρχει μια εύλογη σχέση μεταξύ
του μέτρου που λαμβάνει η διοίκηση με το σκοπό που επιδιώκεται με αυτό, ούτως
ώστε αυτό να μην επιφέρει δυσανάλογη περιστολή ή περιορισμό ενός συνταγματικά
κατοχυρωμένου ατομικού δικαιώματος, όπως είναι το δικαίωμα γνώσης των
διοικητικών εγγράφων.
Επομένως, οι αρχές οφείλουν να εξετάζουν τέτοια αιτήματα με
βάση την ύπαρξη μιας συγκεκριμένης προσωπικής έννομης σχέσης που συνδέει, κατά
τρόπο αντικειμενικό, τον αιτούντα με το περιεχόμενο του εγγράφου στο οποίο
ζητείται η πρόσβαση. Τέλος, ο Συνήγορος υποστήριξε ότι το μελετητικό γραφείο
ασφαλώς και νομιμοποιούνταν να λάβει γνώση του περιεχομένου της έκθεσης
ελέγχου.
Η Αρχή εκφράζει την ικανοποίησή της για το ότι, μετά την
παρέμβασή της, ο συντάκτης της έκθεσης ελέγχου Οικονομικός Επιθεωρητής
συναίνεσε στη χορήγηση πλήρους αντιγράφου αυτής στον ενδιαφερόμενο μελετητή. (Βοηθός
Συνήγορος του Πολίτη: Ευανθία Σαββίδη Ειδικός Επιστήμονας: Κων/νος Ι. Δαραμάρας)
Σχόλια