Παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο λόγω μη μεταφοράς Οδηγίας για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της ΕΕ λόγω μη κοινοποίησης ή μερικής κοινοποίησης των μέτρων για τη μεταφορά των κανόνων της ΕΕ περί θεσπίσεως πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό (Οδηγία 2014/89/ΕΕ). H Ελλάδα, όπως επίσης και η Βουλγαρία και η Φινλανδία, που επίσης παραπέμφθηκαν, όφειλαν να έχουν μεταφέρει την εν λόγω οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 18 Σεπτεμβρίου 2016.

Η Επιτροπή θα ζητήσει από το Δικαστήριο να επιβάλει ημερήσια χρηματική ποινή ύψους 31 416 € ανά ημέρα στην Ελλάδα, 14 089,6 € ανά ημέρα στη Βουλγαρία και 7 739,76 € ανά ημέρα στη Φινλανδία από την ημέρα έκδοσης της απόφασης έως ότου η εν λόγω οδηγία μεταφερθεί πλήρως και τεθεί σε ισχύ στο εθνικό δίκαιο. Οι διαδικασίες επί παραβάσει κινήθηκαν κατά της Βουλγαρίας, της Φινλανδίας και της Ελλάδας τον Νοέμβριο του 2016, ενώ οι αιτιολογημένες γνώμες για τις εν λόγω διαδικασίες εστάλησαν τον Ιούλιο του 2017. Η Βουλγαρία και η Ελλάδα δεν ενημέρωσαν την Επιτροπή σχετικά με την έγκριση των αναγκαίων για την μεταφορά της οδηγίας μέτρων. Η Φινλανδία ενημέρωσε την Επιτροπή σχετικά με τη λήψη των αναγκαίων μέτρων για τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, αλλά τα μέτρα αυτά ισχύουν μόνο για την ηπειρωτική Φινλανδία και όχι για την επαρχία Åland, η οποία καλύπτεται επίσης από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας.

Ο ανταγωνισμός για θαλάσσιο χώρο –για εξοπλισμό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για τη ναυτιλία, την αλιεία, την υδατοκαλλιέργεια και για άλλες χρήσεις– ανέδειξε την ανάγκη διαχείρισης των υδάτων μας από κοινού και με μεγαλύτερη συνέπεια. Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αναπτύσσεται σε διασυνοριακό και διατομεακό επίπεδο προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες στη θάλασσα ασκούνται με αποτελεσματικό, ασφαλή και βιώσιμο τρόπο. Αυτή η ολοκληρωμένη προσέγγιση προγραμματισμού και διαχείρισης παρουσιάζει σειρά πλεονεκτημάτων:

- δημιουργεί συνέργειες μεταξύ των διαφορετικών δραστηριοτήτων και τομέων και συμβάλλει στη μείωση των συγκρούσεων·

- ενθαρρύνει τις επενδύσεις παρέχοντας προβλεψιμότητα, διαφάνεια και σαφέστερους κανόνες·

- αυξάνει τη διασυνοριακή συνεργασία ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ για την ανάπτυξη των ενεργειακών δικτύων, των οδών ναυσιπλοΐας, των αγωγών, των υποβρύχιων καλωδίων και άλλων δραστηριοτήτων, αλλά και για την ανάπτυξη συνεκτικών δικτύων προστατευόμενων περιοχών·

- προστατεύει το περιβάλλον μέσω της έγκαιρης εκτίμησης των επιπτώσεων και των δυνατοτήτων πολλαπλής χρήσης του χώρου.

Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός στηρίζει άμεσα και διευκολύνει την εφαρμογή της στρατηγικής Ευρώπη 2020 για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Μεταξύ των βασικών στόχων είναι τα υψηλά επίπεδα απασχόλησης και παραγωγικότητας, καθώς και κοινωνικής συνοχής και ένταξης.

Σε περίπτωση που η μεταφορά παραμένει ατελής και το Δικαστήριο της ΕΕ επιβεβαιώσει την άποψη της Επιτροπής, η ημερήσια χρηματική ποινή θα πρέπει να καταβάλλεται από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ή μεταγενέστερη ημερομηνία που θα προσδιορίσει το Δικαστήριο, μέχρι την ολοκλήρωση της μεταφοράς. Το τελικό ποσό της ημερήσιας χρηματικής ποινής θα αποφασιστεί από το Δικαστήριο, αλλά δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που προτείνει η Επιτροπή.

Η πρόταση για την παραπομπή της Βουλγαρίας και της Ελλάδας στο Δικαστήριο της ΕΕ υποβλήθηκε λαμβανομένου υπόψη ότι η Βουλγαρία και η Ελλάδα δεν έχουν, μέχρι σήμερα, κοινοποιήσει επισήμως καμία νομοθετική διάταξη για τη μεταφορά της οδηγίας. Η πρόταση για την παραπομπή της Φινλανδίας στο Δικαστήριο της ΕΕ υποβλήθηκε λαμβάνοντας υπόψη ότι η Φινλανδία έχει, μέχρι σήμερα, κοινοποιήσει επισήμως νομοθεσία που καταδεικνύει ότι έχει γίνει μερική μόνο μεταφορά της οδηγίας. Η Βουλγαρία, η Φινλανδία και η Ελλάδα, μη θεσπίζοντας όλες τις νομοθετικές, ρυθμιστικές και διοικητικές διατάξεις που είναι απαραίτητες για τη συμμόρφωση με την οδηγία 2014/89/ΕΕ ή, σε κάθε περίπτωση, μη κοινοποιώντας τις ως άνω διατάξεις στην Επιτροπή, παρέλειψαν να τηρήσουν τις υποχρεώσεις που υπέχουν δυνάμει του άρθρου 15 της παρούσας οδηγίας.

Στην πράξη, σύμφωνα με το άρθρο 260 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ (ΣΛΕΕ), εάν ένα κράτος μέλος δεν μεταφέρει μια οδηγία της ΕΕ στο εθνικό του δίκαιο εντός της ταχθείσας προθεσμίας, η Επιτροπή μπορεί να καλέσει το Δικαστήριο της ΕΕ να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις. Οι κυρώσεις λαμβάνουν υπόψη:

- τη σοβαρότητα·

- τη διάρκεια της παράβασης·

- τον συντελεστή «n» (ο οποίος ποικίλλει ανά κράτος μέλος και υπολογίζεται βάσει του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, ΑΕΠ)·

- ένα ενιαίο ποσό, που στη συγκεκριμένη περίπτωση ορίζεται στα 680 ευρώ για κάθε ημέρα·

- το αποτρεπτικό αποτέλεσμα σε συνάρτηση με την ικανότητα πληρωμής του εν λόγω κράτους μέλους.