Διακοπή καταβολής της οικογενειακής παροχής σε γονείς, λόγω αφαίρεσης της επιμέλειας και γονικής μέριμνας των τέκνων τους

Στο ερώτημα αν θα πρέπει να διακόπτεται η καταβολή της οικογενειακής παροχής στις περιπτώσεις που αφαιρείται από τους γονείς με δικαστική απόφαση η άσκηση της πραγματικής φροντίδας, της επιμέλειας των τέκνων ή ακόμη και της γονικής μέριμνας αυτών, απαντά η υπ’αρ. 258/2017 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, με απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Κοζάνης, κατ'εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 1532 και 1522 ΑΚ, αφαιρέθηκε από τους γονείς λόγω κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, η άσκηση της πραγματικής φροντίδας των πέντε ανηλίκων τέκνων τους και ανατέθηκε στο σπίτι φιλοξενίας «ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ» η άσκηση της αποκλειστικής φροντίδας των ανωτέρω ανηλίκων. Η μητέρα εργαζόταν στο Δήμο με σύμβαση και ελάμβανε το επίδομα τέκνων του άρθρου 15 παρ. 1 του ν. 4354/2015. Βάσει των ανωτέρω, ο Δήμος υπέβαλε το ερώτημα εάν θα πρέπει να εξακολουθήσει να χορηγεί το εν λόγω επίδομα στη μητέρα των ανηλίκων και στη συνέχεια υποβλήθηκε το ερώτημα που αναφέρεται στην αρχή.

Όπως αναφέρεται στη Γνωμοδότηση, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 15 του ν. 4354/2015, η οικογενειακή παροχή τέκνων χορηγείται για την ενίσχυση της οικογένειας των υπαλλήλων που εμπίπτουν στις ρυθμίσεις του νόμου αυτού. Στις διατάξεις της ανωτέρω παραγράφου ρυθμίζονται ρητά περιπτώσεις χορήγησης και παύσης του επιδόματος που σχετίζονται με την προσωπική και οικονομική κατάσταση των τέκνων και ειδικότερα με την ύπαρξη ιδίων εισοδημάτων, την ηλικία, την πνευματική ή σωματική ικανότητα των τέκνων για την άσκηση βιοποριστικού επαγγέλματος. Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι η χορήγηση της εν λόγω παροχής στους γονείς υπαλλήλους εξαρτάται από την επιβάρυνσή τους με τα έξοδα για τη συντήρηση, την ανατροφή και την εν γένει εκπαίδευση των τέκνων. Σε περίπτωση που τα τέκνα έχουν ίδια εισοδήματα ή τη δυνατότητα άσκηση βιοποριστικού επαγγέλματος, ώστε να καλύψουν τα έξοδα αυτά, υποχρέωση χορήγησης της εν λόγω παροχής δεν υφίσταται. Στις ανωτέρω διατάξεις ορίζεται επίσης ότι η εν λόγω παροχή χορηγείται για τέκνα προερχόμενα από γάμο, φυσικά, θετά ή αναγνωρισθέντα, εφόσον είναι άγαμα, και δεν υπερβαίνουν το 18° έτος της ηλικία τους ή το 19° έτος , εφόσον φοιτούν στη Μέση Εκπαίδευση. Οι γονείς , σύμφωνα με τα άρθρα 1485 και 1486 ΑΚ έχουν υποχρέωση διατροφής των τέκνων τους φυσικών, θετών ή αναγνωρισθέντων, στην οποία περιλαμβάνονται όλα όσα είναι αναγκαία για τη συντήρηση και επί πλέον τα έξοδα για την ανατροφή, καθώς και την επαγγελματική και την εν γένει εκπαίδευση των τέκνων, συνιστώντα την υποχρέωση διατροφής. Τα έξοδα αυτά, όπως προκύπτει από τις διατάξεις των άρθρων 1510 και 1518 ΑΚ, περιλαμβάνονται στην γονική μέριμνα και την επιμέλεια του τέκνου. Η έννοια της πραγματικής φροντίδας του τέκνου στις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 1533 ΑΚ, μη προσδιοριζομένη στο νόμο, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας περιλαμβάνει οποιοδήποτε μέτρο που αφορά τη φύλαξη, διατροφή, συντήρηση, εκπαίδευση, ανατροφή κ.λ.π. (Κουνουγέρη- Μανωλεδάκη Οικ. Δικ. Εκδ. 1998 άρθρο 1533). 

Εν προκειμένω, το Δικαστήριο με την υπ'αριθμόν 175/2014 απόφασή του αφαίρεσε από τους γονείς την άσκηση της αποκλειστικής φροντίδας των ανηλίκων τέκνων τους. Από το περιεχόμενο της απόφασης αυτής προκύπτει ότι στην αποκλειστική άσκηση της αποκλειστικής φροντίδας περιλαμβάνεται και η διατροφή των τέκνων, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 1493 ΑΚ. Συνεπώς, στην εν λόγω υπόθεση από τους γονείς αφαιρέθηκε η υποχρέωση διατροφής των ανηλίκων τέκνων τους.

Σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, προϋπόθεση χορήγησης του οικογενειακού επιδόματος τέκνων είναι η επιβάρυνση των γονέων με όλα τα έξοδα που είναι αναγκαία για τη συντήρηση, την ανατροφή, καθώς και την επαγγελματική και την εν γένει εκπαίδευση των τέκνων τους. Συνεπώς, σε περίπτωση αφαίρεσης με δικαστική απόφαση της γονικής μέριμνας και της επιμέλειας τέκνου, στις οποίες περιλαμβάνονται εκ του νόμου και τα έξοδα διατροφής, δεν δικαιολογείται η καταβολή της εν λόγω παροχής. Σε περίπτωση αφαίρεσης της άσκησης της πραγματικής φροντίδας τέκνων, δεν δικαιολογείται η καταβολή της εν λόγω παροχής, εφόσον στο περιεχόμενο της αφαιρεθείσης πραγματικής φροντίδας περιλαμβάνεται και η υποχρέωση διατροφής τέκνου, όπως εν προκειμένω.

Εφόσον επομένως αφαιρείται από τους γονείς, με δικαστική απόφαση, η άσκηση της πραγματικής φροντίδας, της επιμέλειας και της γονικής μέριμνας των τέκνων τους, πρέπει να διακόπτεται η καταβαλλομένη στο γονέα οικογενειακή παροχή τέκνων.

Δείτε τη Γνωμοδότηση εδώ