Νέος Κανονισμός ΕΕ: Τί αλλάζει στις online αγορές

Νέο Κανονισμό για τις Online Αγορές ψήφισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι αγοραστές πλέον θα μπορούν να προβαίνουν σε ηλεκτρονικές αγορές στην ΕΕ χωρίς να έρχονται αντιμέτωποι με το μπλοκάρισμα ή την αυτόματη μεταφορά τους σε άλλη ιστοσελίδα.

Επίσης, οι έμποροι θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τους διαδικτυακούς αγοραστές από άλλη χώρα της ΕΕ με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζουν και τους «τοπικούς» πελάτες τους, δηλαδή να τους παρέχουν πρόσβαση στις ίδιες τιμές και όρους πώλησης.

Το 63% των ιστοσελίδων που αξιολογήθηκαν σε μια έρευνα δεν επέτρεπαν στους αγοραστές να αγοράζουν από άλλη χώρα της ΕΕ.

Ο νέος κανονισμός για τις online αγορές θα δώσει στους καταναλωτές μεγαλύτερη διασυνοριακή πρόσβαση σε προϊόντα και υπηρεσίες όπως κρατήσεις ξενοδοχείων και ενοικιάσεις αυτοκινήτων.

Ο νέος κανονισμός θα καταργήσει τον αδικαιολόγητο «γεωγραφικό αποκλεισμό» (geo-blocking) στις online αγορές δίνοντας στους καταναλωτές τη δυνατότητα να επιλέγουν από ποιον ιστότοπο επιθυμούν να αγοράσουν αγαθά ή υπηρεσίες χωρίς να έρχονται αντιμέτωποι με το μπλοκάρισμα ή την αυτόματη μεταφορά τους σε άλλη ιστοσελίδα λόγω της εθνικότητάς τους, του τόπου διαμονής τους ή ακόμη και της προσωρινής τους τοποθεσίας.

Οι έμποροι θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τους διαδικτυακούς αγοραστές από άλλη χώρα της ΕΕ με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζουν και τους «τοπικούς» πελάτες τους, δηλαδή να τους παρέχουν πρόσβαση στις ίδιες τιμές και όρους πώλησης κάθε φορά που αυτοί:

 -αγοράζουν αγαθά (π.χ. οικιακές συσκευές, ηλεκτρονικά είδη, ρούχα) που παραδίδονται σε ένα κράτος μέλος στο οποίο ο έμπορος προσφέρει υπηρεσίες παράδοσης βάσει των γενικών όρων της επιχείρησής του ή συλλέγονται σε τόπο συμφωνημένο από τα δύο μέρη σε μια χώρα της ΕΕ στην οποία ο έμπορος προσφέρει αυτήν την επιλογή 

 -λαμβάνουν υπηρεσίες που παρέχονται ηλεκτρονικά και δεν προστατεύονται βάσει πνευματικών δικαιωμάτων, όπως υπηρεσίες υπολογιστικού νέφους (cloud services), υπηρεσίες αποθήκευσης δεδομένων, φιλοξενία δικτυακών τόπων και παροχή τειχών προστασίας

 -αγοράζουν μία υπηρεσία που παρέχεται στις εγκαταστάσεις του εμπόρου ή σε μια φυσική τοποθεσία όπου ο έμπορος λειτουργεί, π.χ. κρατήσεις ξενοδοχείων, αθλητικές εκδηλώσεις, ενοικιάσεις αυτοκινήτων, φεστιβάλ μουσικής ή εισιτήρια σε πάρκα αναψυχής.

Θα απαγορευθούν επίσης οι πρακτικές διαφορετικής αντιμετώπισης των αγοραστών ανάλογα με τον τόπο έκδοσης της πιστωτικής ή χρεωστικής τους κάρτας.

Εξαιρέσεις για ψηφιακό περιεχόμενο που προστατεύεται βάσει πνευματικών δικαιωμάτων

Το ψηφιακό περιεχόμενο που προστατεύεται βάσει των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, όπως τα ηλεκτρονικά βιβλία, η μουσική και τα διαδικτυακά παιχνίδια εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού. Ωστόσο, οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εισήγαγαν μια «ρήτρα επανεξέτασης» της νομοθεσίας, η οποία προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αξιολογήσει εντός δύο ετών το κατά πόσον θα πρέπει να διευρυνθεί η απαγόρευση του «γεωγραφικού αποκλεισμού» προκειμένου να καλύψει και τέτοιου είδους ψηφιακό υλικό. Οι οπτικοακουστικές υπηρεσίες και οι υπηρεσίες μεταφορών εξαιρούνται επίσης από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού.

Δήλωση της εισηγήτριας

 Η εισηγήτρια Róża Thun (ΕΛΚ, Πολωνία) δήλωσε τα εξής: «Ο νέος ευρωπαϊκός κανονισμός για τους γεωγραφικούς αποκλεισμούς αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς μια ακόμη πιο ανταγωνιστική και ολοκληρωμένη ψηφιακή ενιαία αγορά τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τους εμπόρους. Αποτελεί επίσης εργαλείο για την καταπολέμηση της διάκρισης των καταναλωτών με βάση την εθνικότητα ή τον τόπο διαμονής τους, κάτι που δεν θα έπρεπε ποτέ να συμβαίνει στην ενωμένη Ευρώπη μας. Έχουμε αποδείξει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να επιφέρει θετικές αλλαγές στην καθημερινότητα των ευρωπαίων πολιτών.»

Ο κανονισμός εγκρίθηκε με 557 ψήφους υπέρ, 89 κατά και 33 αποχές.

Επόμενα βήματα

Ο κανονισμός για τον «γεωγραφικό αποκλεισμό» συμφωνήθηκε ατύπως από τους διαπραγματευτές του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου στις 20 Νοεμβρίου 2017 και μένει τώρα να εγκριθεί επισήμως και από το Συμβούλιο. Θα τεθεί σε εφαρμογή εννέα μήνες μετά την ημερομηνία δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.

Ιστορικό

Σύμφωνα με τα ευρήματα μιας έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 63% των ιστοσελίδων που αξιολογήθηκαν δεν επέτρεπαν στους αγοραστές να αγοράζουν από άλλη χώρα της ΕΕ. Για τα υλικά αγαθά, η πρακτική του γεωγραφικού αποκλεισμού εφαρμόζεται σε μεγάλο ποσοστό π.χ. στις οικιακές ηλεκτρικές συσκευές (86%), και για τις υπηρεσίες στις online κρατήσεις, όπως π.χ. τα εισιτήρια αθλητικών εκδηλώσεων (40%).

Η ζήτηση για διασυνοριακές ηλεκτρονικές αγορές έχει ανοδικές τάσεις στην ΕΕ. Τα τελευταία δέκα χρόνια το ποσοστό των Ευρωπαίων που πραγματοποιούν ηλεκτρονικές αγορές έχει σχεδόν διπλασιαστεί.

Αποτελώντας μέρος του νομοθετικού πακέτου για την ενιαία ψηφιακή αγορά, ο κανονισμός για τον τερματισμό των πρακτικών γεωγραφικού αποκλεισμού συμπεριλήφθηκε στο πακέτο για το ηλεκτρονικό εμπόριο, μαζί με τον κανονισμό για τις υπηρεσίες διασυνοριακής παράδοσης δεμάτων, που θα ψηφιστεί στην ολομέλεια τον Μάρτιο του 2018, και τον κανονισμό για την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών, ο οποίος εγκρίθηκε από την ολομέλεια τον Νοέμβριο του 2017.