Σύμφωνα με Απόφαση του ΔΕΕ της 6ης Σεπτεμβρίου 2018 (υπόθεση
C-527/16 Alpenrind κ.λπ), ένας αποσπασμένος εργαζόμενος υπάγεται στο σύστημα
κοινωνικής ασφαλίσεως του τόπου εργασίας όταν αντικαθιστά άλλον αποσπασμένο
εργαζόμενο, ακόμη και στην περίπτωση που οι δύο αυτοί εργαζόμενοι δεν έχουν αποσπαστεί
από τον ίδιο εργοδότη. Εντούτοις, ένα πιστοποιητικό A1 που βεβαιώνει την
υπαγωγή του εργαζομένου στο σύστημα κοινωνικής ασφαλίσεως του κράτους μέλους
προελεύσεως δεσμεύει, για όσο χρόνο δεν ανακαλείται ή δεν κηρύσσεται άκυρο από
το κράτος αυτό, τόσο τους φορείς κοινωνικής ασφαλίσεως όσο και τα δικαστήρια
του κράτους μέλους στο οποίο παρέχεται η εργασία, πλην περιπτώσεως απάτης ή
καταχρήσεως.
Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, η αυστριακή εταιρία
Alpenrind εκμεταλλεύεται ένα σφαγείο στο Salzburg. Κατά τα έτη 2012 έως 2014, η
Alpenrind ανέθεσε την εκτέλεση εργασιών τεμαχισμού και συσκευασίας κρέατος,
εντός του σφαγείου αυτού, σε εργαζόμενους αποσπασμένους στην Αυστρία από την
ουγγρική εταιρία Martimpex. Πριν και μετά την περίοδο αυτή, οι εν λόγω εργασίες
εκτελέστηκαν από εργαζομένους άλλης ουγγρικής εταιρίας, της Martin-Meat.
Για τους περίπου 250 εργαζομένους που είχαν αποσπαστεί από
τη Martimpex από την 1η Φεβρουαρίου 2012 έως τις 13 Δεκεμβρίου 2013, ο
ουγγρικός φορέας κοινωνικής ασφαλίσεως χορήγησε –εν μέρει αναδρομικά και εν
μέρει για περιπτώσεις στις οποίες ο αυστριακός φορέας κοινωνικής ασφαλίσεως[1] είχε ήδη
διαπιστώσει με πράξη του την υπαγωγή των ενδιαφερόμενων εργαζομένων στην
υποχρεωτική ασφάλιση στην Αυστρία– πιστοποιητικά A1[2] που
βεβαίωναν την εφαρμογή του ουγγρικού καθεστώτος κοινωνικής ασφαλίσεως.
Κατά της αποφάσεως του αυστριακού φορέα κοινωνικής
ασφαλίσεως κινήθηκαν ένδικες διαδικασίες ενώπιον των αυστριακών δικαστηρίων.
Στο πλαίσιο αυτό, το Verwaltungsgerichtshof (ανώτατο διοικητικό δικαστήριο,
Αυστρία) [3] ζητεί από
το Δικαστήριο να παράσχει διευκρινίσεις σχετικά με τους κανόνες της Ένωσης περί
συντονισμού των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας και, ιδίως, σχετικά με τη
δεσμευτική ισχύ του πιστοποιητικού A1[4].
Με την απόφασή του, το Δικαστήριο κρίνει ότι πιστοποιητικό
A1 το οποίο έχει χορηγηθεί από τον αρμόδιο φορέα κράτους μέλους (εν προκειμένω,
την Ουγγαρία) δεσμεύει[5] τόσο τους
φορείς κοινωνικής ασφαλίσεως όσο και τα δικαστήρια του κράτους μέλους στο οποίο
ασκείται η δραστηριότητα (της Αυστρίας), για όσο χρόνο το εν λόγω πιστοποιητικό
δεν έχει ανακληθεί ή κηρυχθεί άκυρο από το κράτος μέλος στο οποίο εκδόθηκε (την
Ουγγαρία[6] ).
Τα ανωτέρω ισχύουν ακόμη και στην περίπτωση που οι αρμόδιες
αρχές των δύο κρατών μελών υπέβαλαν το σχετικό ζήτημα στη διοικητική επιτροπή
και αυτή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το πιστοποιητικό αυτό κακώς εκδόθηκε και
πρέπει να ανακληθεί. Το Δικαστήριο παρατηρεί συναφώς ότι ο ρόλος της
διοικητικής επιτροπής στο πλαίσιο αυτό περιορίζεται στο να συμβιβάσει τις
απόψεις των αρμοδίων αρχών των κρατών μελών που υπέβαλαν στην κρίση της το
σχετικό ζήτημα και ότι τα πορίσματά της έχουν γνωμοδοτικό χαρακτήρα.
Επιπλέον, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι το πιστοποιητικό Α1
μπορεί να ισχύσει αναδρομικώς, ακόμη και στην περίπτωση που, κατά τον χρόνο
χορηγήσεώς του, ο αρμόδιος φορέας του κράτους μέλους όπου ασκείται η δραστηριότητα
(Αυστρία) είχε εκδώσει απόφαση περί υπαγωγής του ενδιαφερόμενου εργαζομένου
στην υποχρεωτική ασφάλιση του κράτους μέλους αυτού.
Εξάλλου, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι, στην περίπτωση που
εργαζόμενος ο οποίος έχει αποσπασθεί από τον εργοδότη του με σκοπό την παροχή
εργασίας σε άλλο κράτος μέλος αντικατασταθεί από άλλον εργαζόμενο αποσπασμένο
από άλλον εργοδότη, ο τελευταίος αυτός εργαζόμενος δεν μπορεί να εξακολουθήσει
να υπόκειται στη νομοθεσία του κράτους μέλους στο οποίο ο εργοδότης του ασκεί
κανονικά τις δραστηριότητές του.
Πράγματι, κατά γενικό κανόνα, ο εργαζόμενος υπόκειται στο
σύστημα κοινωνικής ασφαλίσεως του κράτους μέλους όπου παρέχει την εργασία του,
προκειμένου, μεταξύ άλλων, να εξασφαλιστεί, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ίση
μεταχείριση για όλα τα πρόσωπα που απασχολούνται στο έδαφος του κράτους μέλους
αυτού. Ο νομοθέτης της Ένωσης προέβλεψε ότι μόνον υπό ορισμένες προϋποθέσεις
μπορεί ένας αποσπασμένος εργαζόμενος να εξακολουθήσει να υπόκειται στη
νομοθεσία του κράτους μέλους στο οποίο ο εργοδότης του ασκεί κανονικά τις
δραστηριότητές του.
Εντούτοις, ο νομοθέτης απέκλεισε τη δυνατότητα αυτή στην
περίπτωση που ο αποσπασμένος εργαζόμενος αντικαθιστά ένα άλλο πρόσωπο. Κατά το
Δικαστήριο, περίπτωση τέτοιας αντικαταστάσεως συντρέχει όταν ένας εργαζόμενος ο
οποίος έχει αποσπασθεί από τον εργοδότη του με σκοπό την παροχή εργασίας σε
άλλο κράτος μέλος αντικαθίσταται από άλλον εργαζόμενο αποσπασμένο από άλλον
εργοδότη. Το γεγονός ότι οι εργοδότες των δύο ενδιαφερόμενων εργαζομένων έχουν
την έδρα τους στο ίδιο κράτος μέλος ή το γεγονός ότι διατηρούν μεταξύ τους
τυχόν προσωπικούς ή οργανωτικούς δεσμούς δεν ασκεί επιρροή συναφώς. (curia.europa.eu)
[1] Το Salzburger
Gebietskrankenkasse (περιφερειακό ταμείο ασφαλίσεως υγείας του ομόσπονδου
κράτους του Salzburg, Αυστρία)
[2] Πρώην
πιστοποιητικό E 101.
[3] Το
Verwaltungsgerichtshof επιλήφθηκε της υποθέσεως κατόπιν αναιρέσεως που άσκησαν
το Salzburger Gebietskrankenkasse και ο Bundesminister für Arbeit, Soziales und
Konsumentenschutz (ομοσπονδιακός Υπουργός εργασίας, κοινωνικών ασφαλίσεων και
προστασίας του καταναλωτή).
[4] Κανονισμός (ΕΚ)
883/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004
για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας (ΕΕ 2004, L 166, σ. 1,
και διορθωτικό ΕΕ 2004, L 200, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ)
1244/2010 της Επιτροπής, της 9ης Δεκεμβρίου 2010 (ΕΕ 2010, L 338, σ. 35) καθώς
και κανονισμός (ΕΚ) 987/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου,
της 16ης Σεπτεμβρίου 2009, για καθορισμό της διαδικασίας εφαρμογής του
κανονισμού (ΕΚ) 883/2004 (ΕΕ 2009, L 284, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε με τον
κανονισμό 1244/2010 (ΕΕ 2010, L 338, σ. 35)
[5] Πλην των
περιπτώσεων απάτης ή καταχρήσεως δικαιώματος, βλ. απόφαση του Δικαστηρίου της
6ης Φεβρουαρίου 2018, Altun κ.λπ. (C-359/16, βλ. επίσης το ανακοινωθέν Τύπου
αριθ. 10/18).
[6] Δεν
αμφισβητείται ότι τα επίμαχα πιστοποιητικά δεν ανακλήθηκαν από τον αρμόδιο
φορέα στην Ουγγαρία ούτε κηρύχθηκαν άκυρα από τα ουγγρικά δικαστήρια
Σχόλια