Αλλαγή Ονόματος και Επωνύμου στην Αλλοδαπή και εν συνεχεία στην Ελλάδα

Γράφει η δικηγόρος Αναστασία Χρ. Μήλιου

Είναι γενικώς γνωστό ότι στην Ελλάδα ζουν και εργάζονται πολλοί αλλοδαποί που έχουν αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια με πολιτογράφηση ή με καθορισμό. Από την άλλη, πολλοί Έλληνες  ζουν πλέον και εργάζονται στο εξωτερικό.

Και στις δύο περιπτώσεις κάποιες φορές κρίνεται αναγκαία η αλλαγή του κυρίου ονόματος ή και του επωνύμου για λόγους διευκολύνσεις των κοινωνικών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων τους.

Η αλλαγή του κύριου ονόματος στην Ελλάδα κατά το ελληνικό δίκαιο, δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση.

Η αλλαγή του επωνύμου είναι σχεδόν αδύνατη ή πολύ δύσκολη και πρέπει να συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι για να γίνει δεκτή μια τέτοια αίτηση.

Η αλλαγή του κύριου ονόματος γίνεται με αίτηση του ενδιαφερόμενου στο Ειρηνοδικείο ενώ του επωνύμου στον Δήμο που ανήκει ο καθένας.  Και στις δύο περιπτώσεις εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από την διακριτική ευχέρεια του δικαστή  ή του δημάρχου για το αν θα γίνει δεκτή ή όχι.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένος νόμος που επιτρέπει την αλλαγή του  ονόματος, μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Η αίτηση βασίζεται όχι στις διατάξεις του αστικού κώδικα, αλλά στις θεμελιώδεις αρχές του Συντάγματος για την ελεύθερη διαμόρφωση της προσωπικότητας.

Πρακτικά η αλλαγή του ονόματος γίνεται πάνω στην ληξιαρχική πράξη γέννησης του αιτούντος και για το λόγο αυτό, οι αλλοδαποί που έχουν αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια με πολιτογράφηση δεν έχουν ελληνική ληξιαρχική πράξη γέννησης και δεν μπορούν να καταθέσουν αίτηση για αλλαγή ονόματος, επειδή δεν υπάρχει ληξιαρχική πράξη γέννησης για να τροποποιηθεί.

Οι αλλοδαποί που είναι ομογενείς και έχουν αποκτήσει την ελληνική ιθαγένεια με καθορισμό, έχουν ληξιαρχική πράξη γέννησης καταχωρημένη στο Ειδικό Ληξιαρχείο.

Επομένως όποιος αλλοδαπός ενδιαφέρεται για αλλαγή του κύριου ονόματός του στην Ελλάδα, πρέπει πρώτα να απευθυνθεί στο Ειδικό Ληξιαρχείο και να δει αν έχει εκεί ληξιαρχική πράξη γέννησης. Αν πράγματι έχει, τότε μπορεί να κάνει αίτηση στην Ελλάδα απευθείας για αλλαγή ονόματος.

Για όσους δεν έχουν  ελληνική ληξιαρχική πράξη γέννησης αλλά και για τους Έλληνες που ζουν και εργάζονται μόνιμα στο εξωτερικό, υπάρχει μία άλλη διαδικασία, η οποία ειδικά για τους Έλληνες ίσως είναι πιο εύκολη πρακτικά για να αλλαξουν το όνομά τους, ακόμα και το επώνυμό τους που είναι εξαιρετικά δύσκολο να γίνει στην Ελλάδα.

Γενικά φαίνεται ότι η νομοθεσία των ξένων κρατών είναι πιο χαλαρή στο θέμα της αλλαγής ονοματεπωνύμου, σε σχέση με την Ελλάδα.

Επομένως οι Έλληνες που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό και θέλουν να αλλάξουν το ονοματεπώνυμό τους για πρακτικούς λόγους, τους δίνεται μια μεγάλη ευκαιρία   να το κάνουν πρώτα εκεί οπότε πολύ εύκολα μετά μπορεί να ακολουθήσει και η αλλαγή των στοιχείων τους και στην Ελλάδα.

Εφόσον αλλάξουν τα στοιχεία τους στο εξωτερικό, προσφεύγουν πάλι δικαστικά για την αναγνώριση αυτή την φορά της ισχύς της αλλοδαπής διοικητικής πράξης της αλλαγής του ονόματος ή του επωνύμου στην χώρα μας.

Η αίτηση γίνεται στο Μονομελές Πρωτοδικείο, και αυτή τη φορά το δικαστήριο είναι σχεδόν υποχρεωμένο να δεχθεί τις αλλαγές και να τροποποιήσει όλα τα δημόσια έγγραφα του αιτούντος είτε πρόκειται για κύριο όνομα είτε και επώνυμο.

Ειδικά στην Μεγάλη Βρετανία η αλλαγή του ονόματος ή του επωνύμου γίνεται με μια απλή αίτηση και δύο μάρτυρες. Η απόφαση αλλαγής του ονοματεπωνύμου ονομάζεται «deed poll» και αναγνωρίζεται στην Ελλάδα ως διοικητική πράξη που έχει ισχύ και εφαρμόζεται στην χώρα μας.

Έτσι πολύ απλά και εύκολα  αν κάποιος μπορεί να αλλάξει τα στοιχεία του στην Αγγλία, μετά μπορεί  να τα αλλάξει και εδώ.

Με τον ίδιο τρόπο και οι αλλοδαποί που δεν έχουν ελληνική ληξιαρχική πράξη στην Ελλάδα, αν μπορούν να αλλάξουν τα στοιχεία τους στην χώρα καταγωγής τους, τότε μετά  μπορούν με δικαστική αίτηση να ζητήσουν και να πετύχουν την αναγνώριση της αλλαγής αυτής και στην Ελλάδα.