Καθορισμός ιθαγένειας τέκνου, που γεννήθηκε εκτός γάμου από Έλληνα πατέρα και αλλοδαπή μητέρα χωρίς νόμιμη διαμονή

Αλλοδαπή µητέρα ανήλικου τέκνου το οποίο γεννήθηκε εκτός γάµου από Έλληνα πατέρα έκανε αναφορά στον Συνήγορο του Πολίτη σχετικά µε πρόβληµα που αντιµετώπισε κατά τη διαδικασία καθορισµού της ελληνικής ιθαγένειας του παιδιού. Η µητέρα είχε αλλοδαπό σύζυγο από τον οποίο πήρε διαζύγιο.

Μέσα σε τριακόσιες ηµέρες από τη λύση του γάµου γεννήθηκε το παιδί, νόµιµος πατέρας του οποίου -µε εφαρµογή του τεκµηρίου πατρότητας- θεωρήθηκε ο πρώην σύζυγος. Εποµένως, χρειάστηκε να προηγηθεί δίκη προσβολής της πατρότητας, ώστε να συνταχθεί στη συνέχεια έγκυρη πράξη αναγνώρισης του παιδιού από τον βιολογικό του πατέρα. Η διαδικασία προσβολής πατρότητας, µετά από ορισµό ειδικού επιτρόπου του τέκνου, µέχρι την έκδοση αµετάκλητης δικαστικής απόφασης, είναι µακρόχρονη.

Ως εκ τούτου, όταν συντάχθηκε η πράξη αναγνώρισης, το παιδί είχε ήδη συµπληρώσει τα τρία έτη. Επιπλέον, η µητέρα δεν διέθετε τότε τακτοποιηµένη διαµονή στη χώρα. Καθώς ο Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης επιτρέπει τη συναλλαγή των συµβολαιογράφων µε πολίτες τρίτων χωρών χωρίς νόµιµη διαµονή, σε περίπτωση αναγνώρισης τέκνου -µε την προϋπόθεση όµως ότι το παιδί δεν έχει συµπληρώσει τα τρία έτη- η ∆ιεύθυνση Αστικής Κατάστασης και Κοινωνικών Υποθέσεων Αθηνών Α’ της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης Αττικής, αρµόδια για τον καθορισµό της ιθαγένειας, αρνήθηκε να δεχθεί την συµβολαιογραφική πράξη αναγνώρισης, εφόσον το παιδί είχε πλέον κλείσει τα τρία έτη.

Στο διάστηµα που µεσολάβησε από τη σύνταξη της πράξης αναγνώρισης, όµως, ο Έλληνας πατέρας και η αλλοδαπή µητέρα συνδέθηκαν µε σύµφωνο συµβίωσης, και νοµιµοποιήθηκε η διαµονή της γυναίκας στη χώρα. Θα µπορούσε, εποµένως, να συνταχθεί νέα πράξη αναγνώρισης, χωρίς να αµφισβητείται το κύρος της. Ωστόσο, το Ληξιαρχείο Αθηνών δεν δέχτηκε να προβεί σε καταχώρηση νέας αναγνώρισης στη ληξιαρχική πράξη γέννησης του παιδιού, διότι έκρινε ότι η αρχική καταχώρηση ήταν σύννοµη.

Ο Συνήγορος του Πολίτη υποστήριξε ότι η κρίσιµη διάταξη του Κώδικα Μετανάστευσης εισήγαγε οιονεί αποσβεστική προθεσµία τριών ετών από τη γέννηση του τέκνου για τη σύνταξη (συµβολαιογραφικής) πράξης αναγνώρισης. Στην περίπτωση αυτή θα έπρεπε να γίνει δεκτή η αναστολή της προθεσµίας για λόγους ανώτερης βίας. Τέτοιον λόγο αποτελούσε η προσβολή της πατρότητας του πρώην συζύγου της µητέρας, αφού δεν είναι δυνατή η αναγνώριση τέκνου το οποίο καλύπτεται ήδη από το τεκµήριο πατρότητας άλλου άνδρα.

Εποµένως, επισήµανε ο Συνήγορος, το χρονικό διάστηµα που απαιτήθηκε για τη δικαστική προσβολή της πατρότητας δεν θα έπρεπε να υπολογιστεί στον χρόνο της τριετίας. Αντίθετα, έπρεπε να γίνει δεκτή ως νόµιµη η πράξη αναγνώρισης, που συντάχθηκε αµέσως µόλις η δικαστική απόφαση έγινε αµετάκλητη. Μετά τις διευκρινίσεις του Συνηγόρου, η ∆ιεύθυνση της Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης επανεξέτασε τον φάκελο της υπόθεσης και προέβη στον καθορισµό της ελληνικής ιθαγένειας του παιδιού. (synigoros.gr)