Νέα νομοθεσία καταπολέμησης της απάτης και της πλαστογραφίας που αφορούν τα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρώπης κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία σχετικά με την πρόταση της Επιτροπής για την ενίσχυση των κανόνων καταπολέμησης της απάτης και της πλαστογραφίας που αφορούν τα μέσα πληρωμής πλην των μετρητών - όπως οι τραπεζικές κάρτες, οι επιταγές, τα κινητά τηλέφωνα και τα εικονικά νομίσματα.

Σημαντικό στοιχείο της αναβαθμισμένης απόκρισης της ΕΕ στο κυβερνοέγκλημα είναι το γεγονός ότι οι νέοι κανόνες θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη στην πάταξη των κυβερνοεγκληματιών παρέχοντας, παράλληλα, καλύτερη συνδρομή στα θύματα απάτης που αφορά ηλεκτρονικές πληρωμές. 

Η απάτη και η πλαστογραφία που αφορούν μέσα πληρωμής πλην των μετρητών αποτελούν σημαντική πηγή εσόδων για το οργανωμένο έγκλημα και συχνά καθιστούν δυνατές άλλες εγκληματικές δραστηριότητες, όπως η τρομοκρατία, το λαθρεμπόριο ναρκωτικών και η εμπορία ανθρώπων. Οι νέοι κανόνες θα ενισχύσουν την ικανότητα των κρατών μελών για την αποτροπή, τη δίωξη και την επιβολή κυρώσεων στους κυβερνοεγκληματίες:

-Διευρυμένο πεδίο αδικημάτων: συναλλαγές χωρίς μετρητά που πραγματοποιούνται με οποιοδήποτε μέσο πληρωμής, είτε σε φυσική μορφή, όπως οι τραπεζικές κάρτες είτε εικονικό, όπως οι πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου, καλύπτονται πλέον από το πεδίο των αδικημάτων. Θα ποινικοποιηθούν επίσης η κλοπή και η υπεξαίρεση διαπιστευτηρίων πληρωμής, καθώς και η μεταπώληση και περαιτέρω διακίνησή τους.

-Εναρμονισμένοι κανόνες σχετικά με τις επιβλητέες κυρώσεις: οι νέοι κανόνες ορίζουν ελάχιστες ποινές ενός έως πέντε ετών. Με τους κανόνες αυτούς τίθεται τέλος στην πρακτική της αναζήτησης του ευνοϊκότερου δικαστηρίου, δηλαδή την επιλογή από τους εγκληματίες της δικαιοδοσίας με επιεικέστερες κυρώσεις, ενώ αποσαφηνίζεται ποιες δραστηριότητες θεωρούνται εγκληματικές, με αποτέλεσμα να διευκολύνεται η συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών·

-Καλύτερη προστασία των θυμάτων: τα θύματα απάτης που αφορά συναλλαγές χωρίς μετρητά θα έχουν πλέον καλύτερη πρόσβαση σε πληροφορίες, συμβουλές και στήριξη, προκειμένου να περιοριστούν οι συνέπειες της κλοπής στοιχείων ταυτότητας·

-Ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας: τα ειδικά εθνικά σημεία επαφής και η συμμετοχή της Ευρωπόλ θα έχουν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών και της διασυνοριακής συνεργασίας·

-Καλύτερη υποβολή εκθέσεων: τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και άλλοι ιδιωτικοί φορείς θα υποβάλλουν εκθέσεις για σχετικά εγκλήματα στις αρχές επιβολής του νόμου.

Η οδηγία θα πρέπει να εγκριθεί επισήμως από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους 2 χρόνια από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της οδηγίας για να μεταφέρουν τους κανόνες στην εθνική νομοθεσία.

Οι τεχνολογικές εξελίξεις, όπως η αυξανόμενη χρήση των πληρωμών μέσω κινητού τηλεφώνου ή εικονικών νομισμάτων, έχουν επιφέρει σημαντικές αλλαγές στον τομέα των πληρωμών χωρίς μετρητά και αύξηση της διαδικτυακής απάτης. Εκτιμάται ότι η εγκληματική αγορά της απάτης που αφορά την πληρωμή με κάρτες αποκομίζει κέρδη ύψους τουλάχιστον 1,8 δισ. ευρώ ετησίως.

Οι ισχύοντες κανόνες για την ποινικοποίηση της απάτης που αφορά πληρωμές χωρίς μετρητά περιλαμβάνονται στην απόφαση-πλαίσιο 2001/413/ΔΕΥ του Συμβουλίου, που χρονολογείται από το 2001. Έχει καταστεί σαφές ότι οι εν λόγω κανόνες δεν αποτυπώνουν πλέον τη σημερινή πραγματικότητα και δεν αντιμετωπίζουν επαρκώς τις νέες προκλήσεις και τις τεχνολογικές εξελίξεις, όπως είναι τα εικονικά νομίσματα και οι ηλεκτρονικές πληρωμές.

Η νέα συμφωνία για την καταπολέμηση της απάτης και της πλαστογραφίας που αφορούν τα μέσα πληρωμής πλην των μετρητών αποτελεί συνέχεια της συμφωνίας στην οποία κατέληξαν οι διαπραγματευτές της ΕΕ σχετικά με την πράξη για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η οποία ενισχύει την εντολή του οργανισμού της ΕΕ για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και θεσπίζει το πλαίσιο της ΕΕ για την πιστοποίηση της κυβερνοασφάλειας - βασικά στοιχεία της αναβαθμισμένης απόκρισης της ΕΕ στο κυβερνοέγκλημα, που παρουσίασε η Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2017. (europa.eu)