Δικαίωση της Κύπρου στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: Το ΕΔΔΑ καταδίκασε μόνο την Τουρκία για την υπόθεση δολοφονίας των 3 τουρκοκυπρίων
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του
Ανθρώπου δικάζοντας στη Μείζονα Σύνθεση δικαίωσε την Κύπρο και καταδίκασε μόνο
την Τουρκία στην υπόθεση της δολοφονίας τριών Τουρκοκυπρίων το 2005 (Güzelyurtlu
and Others v. Cyprus and Turkey (αρ.αίτησης 36925/07).
Η υπόθεση αφορά στην έρευνα για τη
δολοφονία τριών Τουρκοκυπρίων, των οποίων οι συγγενείς, (αιτούντες)
ισχυρίζονταν ότι η άρνηση της Τουρκίας και της Κύπρου να συνεργαστούν για τη
διαλεύκανση των δολοφονιών είχε σαν αποτέλεσμα να μην απονεμηθεί δικαιοσύνη για
τους δράστες.
Επρόκειτο για τη δολοφονία των Elmas, Zerrin
και Eylül Güzelyurtlu, οικογένειας Τουρκοκυπρίων οι οποίοι πυροβολήθηκαν σε
ελεύθερο έδαφος της Κύπρου στις 15 Ιανουαρίου 2005. Συγκεκριμένα ο πατέρας Elmas
βρέθηκε νεκρός μέσα σε ένα χαντάκι και η σύζυγός του Zerrin και η κόρη τους Eylul
βρέθηκαν νεκρές στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου τους. Οι δράστες μετά τη
δολοφονία διέφυγαν στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου. Για την υπόθεση ξεκίνησαν
παράλληλες έρευνες που διεξήχθησαν από τις αρχές της κυπριακής κυβέρνησης και
της τουρκικής κυβέρνησης αλλά και της ηγεσίας του ψευδοκράτους, οι οποίες
κατέληξαν σε αδιέξοδο.Η τουρκοκυπριακή πλευρά επέμενε ότι ο
φάκελος της υπόθεσης με τα αποδεικτικά στοιχεία εναντίον των υπόπτων έπρεπε να
της παραδοθεί ώστε να ασκηθεί ποινική δίωξη, ωστόσο οι Κυπριακές Αρχές
αρνούνταν και με βάση τα στοιχεία που είχαν συγκεντρωθεί κατά τη διάρκεια της
έρευνας, ζήτησαν την έκδοση των υπόπτων που ενέπιπταν στη δικαιοδοσία της
Τουρκίας ή του ψευδοκράτους με σκοπό να δικαστούν εντός της Κυπριακής
Δημοκρατίας.
Η αίτηση των συγγενών των θυμάτων
κατατέθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 16 Αυγούστου
2007.
Στην απόφαση του τμήματος της 4ης Απριλίου
2017, το Δικαστήριο είχε κρίνει, με πέντε ψήφους έναντι δύο, ότι υπήρξε
παραβίαση του Άρθρου 2 της ΕΣΔΑ από την Κύπρο και, ομόφωνα, ότι υπήρξε
παραβίαση του ίδιου άρθρου από την Τουρκία. Το Δικαστήριο διαπίστωσε ειδικότερα
ότι καμία κυβέρνηση δεν συμβιβάστηκε ώστε να υπάρξει συνεργασία μεταξύ τους ,
παρά τις διάφορες προτάσεις που έγιναν για μέση λύση, μεταξύ άλλων και από τα
Ηνωμένα Έθνη, με αποτέλεσμα η υπόθεση να παραμείνει ανοιχτή.
Δεν κρίθηκε αναγκαίο από το Δικαστήριο να
εξεταστεί χωριστά η καταγγελία βάσει του άρθρου 13 της ΕΣΔΑ σε συνδυασμό με το
άρθρο 2.
Στις 18 Σεπτεμβρίου 2017, το τμήμα μείζονος
συνθέσεως δέχθηκε τα αιτήματα των κυβερνήσεων Κύπρου και Τουρκίας να παραπέμψει
την υπόθεση στο Τμήμα Μείζονος Σύνθεσης. Στις 28 Μαρτίου 2018 πραγματοποιήθηκε
στο Στρασβούργο η εκδίκαση της υπόθεσης.
Το ΕΔΔΑ με την απόφασή του στις 29.1.2019,
έκρινε ότι και τα δύο κράτη είχαν την υποχρέωση να συνεργάζονται μεταξύ τους.
Ωστόσο, διαφοροποιήθηκε από την πρώτη απόφαση της ολιγομελούς σύνθεσης, καθώς
διαπίστωσε ότι η Κύπρος είχε πράξει ό, τι ήταν ευλόγως αναμενόμενο δηλαδή
μεταξύ άλλων είχε ζητήσει την έκδοση των υπόπτων από την Τουρκία και είχε
υποβάλλει σχετικό αιτήματα στην Ιντερπόλ για τον εντοπισμό των δραστών. Κρίθηκε
ακόμα ότι δεν μπορεί να προσαφθεί στις κυπριακές αρχές ότι αρνήθηκαν να
προσκομίσουν όλα τα αποδεικτικά στοιχεία και να μεταφέρουν τη διαδικασία στις
αρχές του ψευδοκράτους ή της Τουρκίας, γιατί αυτό θα ισοδυναμούσε με παραίτηση
της Κύπρου από την ποινική της δικαιοδοσία για μια δολοφονία που διαπράχθηκε
περιοχή ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας υπέρ των δικαστηρίων μιας μη
αναγνωρισμένης οντότητας εντός της επικράτειάς της.
Η Τουρκία, από την άλλη πλευρά, όπως έκρινε
το ΕΔΔΑ, δεν είχε καταβάλει την ελάχιστη απαιτούμενη προσπάθεια υπό τις
συνθήκες της συγκεκριμένης υπόθεσης, καθώς αγνόησε τα αιτήματα έκδοσης της
Κύπρου, τα οποία επέστρεφε χωρίς απάντηση, σε αντίθεση με το άρθρο 2 της ΕΣΔΑ και
υπό το πρίσμα άλλων διεθνών συμφωνιών, αρνήθηκε να συνεργαστεί και να
ενημερώνει το αιτούν κράτος για την απόφασή του και, σε περίπτωση απόρριψης,
παρέλειψε την απαιτούμενη αιτιολογία.
Σημειώνεται ότι η απόφαση του ΕΔΔΑ λήφθηκε
με ψήφους 15 υπέρ και 2 κατά όσον αφορά τη μη παραβίαση του άρθρου 2 της ΕΣΔΑ
(δικαίωμα στη ζωή/ έρευνα) από την Κύπρο και ομόφωνα όσον αφορά την παραβίαση
του παραπάνω άρθρου από την Τουρκία.
Το Δικαστήριο καταδίκασε την Τουρκία σε
αποζημίωση για ηθική βλάβη ποσού 8.500 ευρώ σε κάθε προσφεύγοντα και
10.000 ευρώ για δικαστικά έξοδα. (Cylegalnews.com/ECHR)
Σχόλια