Περιουσιακές σχέσεις των διεθνών έγγαμων ζευγαριών: Νέοι Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί σε ισχύ

Από τις 29 Ιανουαρίου 2019 ισχύουν οι κανονισμοί της ΕΕ για την αποσαφήνιση των κανόνων που εφαρμόζονται στις περιουσιακές σχέσεις των διεθνών έγγαμων ζευγαριών ή καταχωρισμένων συντρόφων.

Οι κανονισμοί θεσπίζουν σαφείς κανόνες για τις περιπτώσεις διαζυγίου ή θανάτου και θέτουν τέλος στις παράλληλες και ενδεχομένως αντικρουόμενες διαδικασίες σε διάφορα κράτη μέλη, όπως για παράδειγμα όσον αφορά τα περιουσιακά θέματα ή τους τραπεζικούς λογαριασμούς. Με λίγα λόγια, θα συμβάλουν στη μεγαλύτερη νομική σαφήνεια για τα διεθνή ζευγάρια.

Δεδομένου ότι δεν κατέστη δυνατή η επίτευξη ομοφωνίας μεταξύ όλων των κρατών μελών, οι κανόνες θα εφαρμοστούν σε 18 κράτη μέλη: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Τσεχική Δημοκρατία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Σλοβενία, Ισπανία και Σουηδία.

Οι νέοι κανονισμοί:

-θα διευκρινίζουν ποιο εθνικό δικαστήριο έχει δικαιοδοσία να βοηθά τα ζευγάρια στη διαχείριση της περιουσίας τους ή στη διανομή της μεταξύ τους σε περίπτωση διαζυγίου, διάστασης ή θανάτου·

-θα διευκρινίζουν ποιο εθνικό δίκαιο υπερισχύει σε περίπτωση που θα μπορούσαν ενδεχομένως να εφαρμοστούν οι κανόνες πολλών χωρών·

-θα διευκολύνουν την αναγνώριση και την εκτέλεση σε ένα κράτος μέλος απόφασης που εκδόθηκε σε άλλο κράτος μέλος και η οποία αφορά περιουσιακά ζητήματα.

Τα 18 κράτη μέλη που προσχώρησαν στην ενισχυμένη συνεργασία αντιστοιχούν στο 70 % του πληθυσμού της ΕΕ και αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των διεθνών ζευγαριών που ζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα εν λόγω κράτη μέλη ενέκριναν τους κανονισμούς τον Ιούνιο του 2016 στο πλαίσιο ενισχυμένης συνεργασίας. Τα υπόλοιπα κράτη μέλη μπορούν να προσχωρήσουν στους δύο κανονισμούς ανά πάσα στιγμή.

Τα μη συμμετέχοντα κράτη μέλη θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν το εθνικό τους δίκαιο (συμπεριλαμβανομένων των κανόνων τους για το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο) σε διασυνοριακές καταστάσεις που αφορούν τις περιουσιακές σχέσεις των συζύγων και των καταχωρισμένων συντρόφων.

Η ενισχυμένη συνεργασία δίνει τη δυνατότητα σε μια ομάδα τουλάχιστον εννέα κρατών μελών να θεσπίσει μέτρα αν δεν επιτευχθεί συμφωνία και από τα 28 κράτη μέλη. Οι άλλες χώρες της ΕΕ διατηρούν το δικαίωμα να προσχωρήσουν στην ενισχυμένη συνεργασία όποτε το επιθυμούν (άρθρο 331 της ΣΛΕΕ).

Στις 16 Μαρτίου 2011 η Επιτροπή εξέδωσε δύο προτάσεις κανονισμών που αφορούν τις περιουσιακές σχέσεις των διεθνών ζευγαριών: μία για τα έγγαμα ζευγάρια και μία για τους καταχωρισμένους συντρόφους. Στόχος τους ήταν να συμπληρώσουν το πλαίσιο των πράξεων της ΕΕ για τη δικαστική συνεργασία στον τομέα του οικογενειακού δικαίου. Οι προτάσεις έπρεπε να εγκριθούν ομόφωνα από το Συμβούλιο. Τον Δεκέμβριο του 2015 το Συμβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν ήταν δυνατό να επιτευχθεί ομοφωνία μεταξύ των 28 κρατών μελών.

Δεκαεπτά κράτη μέλη ζήτησαν από την Επιτροπή ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ τους στον τομέα των περιουσιακών σχέσεων των διεθνών ζευγαριών, συμπεριλαμβανομένων τόσο των γάμων όσο και των συμφώνων συμβίωσης. Η Κύπρος προσχώρησε στην ενισχυμένη συνεργασία σε μεταγενέστερο στάδιο. Τον Μάρτιο του 2016 η Επιτροπή υπέβαλε εκ νέου τις δύο προτάσεις, λαμβάνοντας υπόψη την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο. Στις 24 Ιουνίου 2016 το Συμβούλιο ενέκρινε και τους δύο κανονισμούς. 

Δείτε τους Κανονισμούς :

Κανονισμός(ΕΕ) 2016/1103 του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2016, για τη θέσπιση ενισχυμένης συνεργασίας στον τομέα της διεθνούς δικαιοδοσίας, του εφαρμοστέου δικαίου και της αναγνώρισης και εκτέλεσης αποφάσεων σε ζητήματα περιουσιακών σχέσεων των συζύγων

Κανονισμός(ΕΕ) 2016/1104 του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2016, για τη θέσπιση ενισχυμένης συνεργασίας στον τομέα της διεθνούς δικαιοδοσίας, του εφαρμοστέου δικαίου και της αναγνώρισης και εκτέλεσης αποφάσεων σε ζητήματα περιουσιακών σχέσεων των καταχωρισμένων συντρόφων.