Τροποποιείται η ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία των καταναλωτών

Σχέδιο οδηγίας το οποίο τροποποιεί τέσσερις ισχύουσες οδηγίες της ΕΕ που προστατεύουν τα συμφέροντα των καταναλωτών προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Το σχέδιο οδηγίας καλύπτει ευρύ φάσμα θεμάτων. Τροποποιεί την οδηγία 2005/29/ΕΚ περί αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, την οδηγία 2011/83/ΕΕ περί δικαιωμάτων των καταναλωτών, την οδηγία 93/13/ΕΟΚ περί καταχρηστικών συμβατικών ρητρών και την οδηγία 98/6/ΕΚ περί αναγραφής τιμών. Προτάθηκε μαζί με πρόταση περί αντιπροσωπευτικών αγωγών για την προστασία των συλλογικών συμφερόντων των καταναλωτών ως τμήμα της «νέας συμφωνίας για τους καταναλωτές» που δρομολόγησε η Επιτροπή το 2017.

Η οδηγία προβλέπει:

• αυξημένη εναρμόνιση κανόνων περί κυρώσεων για αυτές τις οδηγίες, υπό την προϋπόθεση ότι τα κριτήρια που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την επιβολή αυτών των κυρώσεων είναι ενδεικτικά και όχι εξαντλητικά, ότι ορισμένοι περιορισμοί και δυνατότητες ισχύουν για ορισμένα από αυτά τα κείμενα και με την επιφύλαξη του κανονισμού αριθ. 2017/2394 περί προστασίας και συνεργασίας των καταναλωτών. Βάσει της οδηγίας, οι εθνικές αρχές θα έχουν ειδικότερα την εξουσία να επιβάλλουν πρόστιμο έως τουλάχιστον το 4 % του κύκλου εργασιών ενός εμπόρου για εκτεταμένες διασυνοριακές παραβιάσεις όταν εφαρμόζουν την οδηγία περί αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, την οδηγία περί δικαιωμάτων των καταναλωτών και την οδηγία περί καταχρηστικών συμβατικών ρητρών·
• δικαίωμα σε ατομικά μέσα έννομης προστασίας για τους καταναλωτές όταν βλάπτονται από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, όπως το επιθετικό μάρκετινγκ, αρκεί τα μέτρα αυτά να είναι αναλογικά, αποτελεσματικά και να μην επηρεάζουν την εφαρμογή άλλων μέσων ένδικης προστασίας που διαθέτουν οι καταναλωτές δυνάμει του ενωσιακού ή του εθνικού δικαίου·
• περισσότερη διαφάνεια για τους καταναλωτές στις επιγραμμικές αγορές. Η οδηγία απαιτεί από επιγραμμικούς χώρους πώλησης να ενημερώνουν με σαφήνεια τους καταναλωτές σχετικά με: (α) τις κύριες παραμέτρους που καθορίζουν την κατάταξη των διαφόρων προσφορών, β) αν η σύμβαση συνάπτεται με έμπορο ή με ιδιώτη, β) αν ισχύει η νομοθεσία για την προστασία των καταναλωτών και δ) ποιος έμπορος (τρίτος προμηθευτής ή επιγραμμική αγορά) είναι υπεύθυνος για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών ως προς τη σύμβαση (όπως το δικαίωμα υπαναχώρησης ή νόμιμης εγγύησης). Επιπλέον, η οδηγία υποχρεώνει ψηφιακές εφαρμογές όπως επιγραμμικές αγορές, εργαλεία σύγκρισης, καταστήματα εφαρμογών και μηχανές αναζήτησης να επισημαίνουν στους χρήστες τους ποια αποτελέσματα αναζήτησης περιέχουν «αμειβόμενη τοποθέτηση», δηλαδή πότε τρίτοι καταβάλλουν αμοιβή έναντι υψηλότερης κατάταξης, ή «αμειβόμενη προσθήκη», δηλαδή πότε τρίτοι καταβάλλουν αμοιβή για να συμπεριληφθούν στον κατάλογο των αποτελεσμάτων αναζήτησης·
• η προστασία των καταναλωτών όσον αφορά «δωρεάν» ψηφιακές υπηρεσίες, ήτοι ψηφιακές υπηρεσίες για τις οποίες οι καταναλωτές δεν καταβάλλουν χρήματα αλλά παρέχουν προσωπικά δεδομένα, όπως: αποθήκευση στο νέφος, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο·
• η κατάργηση δυσανάλογων επιβαρύνσεων που επέβαλλε στις επιχειρήσεις η υφιστάμενη νομοθεσία, όπως τα ξεπερασμένα μέσα επικοινωνίας·
• διευκρινίσεις σχετικά με την ελευθερία των κρατών μελών να θεσπίζουν κανόνες για να προστατεύουν τα νόμιμα συμφέροντα των καταναλωτών όσον αφορά ορισμένες ιδιαιτέρως επιθετικές ή παραπλανητικές πρακτικές μάρκετινγκ ή πώλησης στο πλαίσιο πωλήσεων εκτός εμπορικού καταστήματος·
• διευκρινίσεις σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη θα πρέπει να αντιμετωπίζουν παραπλανητικές πρακτικές μάρκετινγκ προϊόντων «δύο ποιοτήτων».
• Δείτε την προτεινόμενη Οδηγία εδώ