Aπαγόρευση τοποθέτησης κεραιών κινητής τηλεφωνίας σε δώμα πολυκατοικίας και επιδίκαση χρηματικής αποζημίωσης

Γράφει η Δικηγόρος Αθηνών Αναστασία Χρ. Μήλιου

Σίγουρα όλοι έχουμε προσέξει τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας που τοποθετούνται στις ταράτσες πολυκατοικιων και γνωρίζουμε τις βλαβερές συνέπειες που έχουν για την υγεία μας τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που εκπέμπουν. Ποια τα δικαιώματά μας σε μια τέτοια περίπτωση και τι μπορούμε να κάνουμε;

Κατ’αρχήν η τοποθέτηση των κεραιών των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας πάνω σε μια ταράτσα, προϋποθέτει ότι υπάρχει σύμβαση μίσθωσης. Δηλαδή οι εταιρείες αυτές μισθώνουν τον χώρο για να τοποθετήσουν τις κεραίες. Ο χώρος αυτός μπορεί να είναι κοινόχρηστος ή να είναι αποκλειστικής χρήσης και η χρήση του να ανήκει σε κάποιον από τους ιδιοκτήτες της πολυκατοικίας.

Επίσης όλες οι πολυκατοικίες διέπονται από το δίκαιο των οριζοντίων ιδιοκτησιών και έχουν συμβόλαιο σύστασης των οριζόντιων ιδιοκτησιών και κανονισμό της πολυκατοικίας, δηλαδή την συμβολαιογραφική εκείνη πράξη που αναφέρει αναλυτικά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συνιδιοκτητών αλλά και των μισθωτών της πολυκατοικίας. Ο κανονισμός μιας πολυκατοικίας συνήθως θέτει περιορισμούς στις χρήσεις και ειδικά σε αυτές που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των ενοίκων της πολυκατοικίας.

Στην συγκεκριμένη περίπτωση, δύο εταιρείες κινητής τηλεφωνίας είχαν τοποθετήσει σε χώρο ταράτσας πολυκατοικίας, όπου υπήρχε δώμα με αποκλειστική χρήση τμήματος αυτής, δύο κεραίες. Υπήρχαν μισθωτήρια συμβόλαια μεταξύ των εταιρειών και των ιδιοκτητών του δώματος, όπου επέτρεπαν την χρήση του χώρου για την τοποθέτηση των κεραιών έναντι υψηλού μισθώματος.

Οι ιδιοκτήτες των υπόλοιπων διαμερισμάτων της εν λόγω πολυκατοικίας προσέφυγαν στο δικαστήριο με αγωγή κατά των δύο εταιρειών κινητής τηλεφωνίας αιτούμενοι την καθαίρεση των κεραιών από τον χώρο διαφορετικά να επιτραπεί στους ίδιους να τις αφαιρέσουν με έξοδα φυσικά των εταιρειών και επιπλέον την καταβολή προς αυτούς χρηματικής αποζημίωσης λόγω ηθικής βλάβης καθώς η προσβολή του δικαιώματος τους που απορρέει από τον κανονισμό της πολυκατοικίας έγινε παρανόμως και υπαιτίως από τις δύο εταιρείες κινητής τηλεφωνίας.

Προς απόδειξη των ισχυρισμών τους και προκειμένου να δικαιωθούν, προσκόμισαν προς το δικαστήριο τον κανονισμό της πολυκατοικίας όπου σε διάφορους όρους αυτού απαγορεύει την χρήση των διαμερισμάτων της πολυκατοικίας ως επαγγελματικών χώρων εκτός από γραφείο, ατελιέ ή κομμωτήριο, εφόσον δια των ως άνω επιτρεπόμενων χρήσεων δεν προκαλείται θόρυβος, μεγάλη κίνηση προσώπων και δεν ενοχλούνται οι λοιποί συνιδιοκτήτες και επίσης η χρήση είναι ευπρεπής και ανάλογη της θέσης και εμφάνισης της πολυκατοικίας και επιπλέον, μεταξύ άλλων, απαγορεύει την χρήση, η οποία θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των ενοίκων της πολυκατοικίας διαταράσσει την ησυχία τους και αντίκειται στους νόμους και τις αστυνομικές διατάξεις. 

Αποδεικνύεται, επομένως, ότι η παραχώρηση της χρήσης του δώματος και του τμήματος της ταράτσας που ανήκει στην αποκλειστική του χρήση προς τις εναγόμενες για την εγκατάσταση και λειτουργία σταθμού βάσης κινητής τηλεφωνίας και κεραιών και η εκ μέρους των εναγομένων γενόμενη χρήση αυτών έλαβαν χώρα κατά παράβαση των όρων του κανονισμού της πολυκατοικίας, δοθέντος, ότι δεν πρόκειται για τις επιτρεπόμενες επαγγελματικές χρήσεις των διαμερισμάτων που προβλέπει η παράγραφος αυτή του κανονισμού (γραφείο, ατελιέ, κομμωτήριο κλπ ).

Το άλλο βασικό αποδεικτικό στοιχείο που προσκόμισαν προς τον δικαστήριο οι ενάγοντες ιδιοκτήτες των υπόλοιπων διαμερισμάτων της πολυκατοικίας, ήταν  οι  έγγραφες διαμαρτυρίες και καταγγελίες που υπέβαλαν  προς την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων,  την Νομαρχία Αθηνών,  την Πολεοδομία, τον Δήμο και την  ΔΕΗ, συνεπεία των οποίων διενεργήθηκε αυτοψία στην τότε υφιστάμενη στο χώρο του δώματος ηλεκτρική εγκατάσταση από τους αρμόδιους υπαλλήλους της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Περιφερειακής Ενότητας Βορείου Τομέα Αθηνών της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης της Περιφέρειας Αττικής και συντάχθηκε έκθεση ελέγχου, όπου αναφέρονται μεταξύ άλλων ότι ο χώρος δεν έχει δηλωθεί για την απαιτούμενη χρήση καθώς στην κατηγορία του  χώρου αναγράφεται ως χώρος οικίας ενώ από τον έλεγχο, προκύπτει ως επαγγελματικός χώρος με συστήματα υποστήριξης κινητής τηλεφωνίας. Όσον αφορά στα τεχνικά χαρακτηριστικά της εγκατάστασης, ο χώρος τροφοδοτείται με τριφασικό μετρητή τάσης ...και όχι με μονοφασικό που αναφέρεται στην ΥΔΕ (υπεύθυνη δήλωση αδειούχου ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη) 220 V/1/50.  

Αναφορικά δε με την έκθεση παράδοσης προέκυψε ότι ο ηλεκτρολογικός εξοπλισμός αλλά και οι χώροι που περιγράφονται στην έκθεση παράδοσης δεν αντιστοιχούν στην υπάρχουσα εγκατάσταση, ότι δεν υπάρχουν οι αναγραφόμενοι χώροι, ότι  στον ελεγχόμενο χώρο είναι εγκατεστημένα μόνο μηχανήματα κεραιών κινητής τηλεφωνίας και κλιματιστική συσκευή. Κατά δε την αυτοψία από τους αρμόδιους υπαλλήλους διαπιστώθηκαν βασικές αποκλίσεις σε μέτρα προστασίας από ηλεκτροπληξία και από πυρκαγιά προερχόμενη από ηλεκτρικά αίτια/ έλλειψη δυνατότητας πρόσβασης και χειρισμών στον τρίτο πίνακα/ αλλά και άλλες ηλεκτρολογικές απαιτήσεις/ ενώ στο πρωτόκολλο ελέγχου που συνοδεύει την ΥΔΕ περιγράφεται ότι όλα είναι καλα.  

Σχετικά με τα μέτρα προστασίας από από πυρκαγιά διαπιστώθηκε ότι σε κανένα πίνακα δεν υπάρχει διάταξη ΔΔΡ RCI. Aπό τα αποτελέσματα που περιγράφηκαν στην παρούσα έκθεση προέκυψε ότι η ΥΔΕ (υπεύθυνη δήλωση εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου) που έχει κατατεθεί δεν ανταποκρίνεται στην υπάρχουσα εγκατάσταση. Η ηλεκτρική ασφάλεια είναι ιδιαίτερα χαμηλή με ρίσκο για ηλεκτροπληξία και πυρκαγιά από ηλεκτρικά αίτια. Εντοπίζονται και περιγράφονται οι επικινδυνότητες, Δεν πληρούνται βασικές απαιτήσεις του ΚΕΗΕ και της ηλεκτρολογικής Νομοθεσίας/ όπως ισχύει σήμερα.

Ακολούθησε νέος, μεταγενέστερος έλεγχος, κατόπιν νέας καταγγελίας στην υπάρχουσα στον άνω χώρο ηλεκτρολογική εγκατάσταση σε σχέση με την εκ νέου υποβληθείσα υπεύθυνη δήλωση εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου και συντάχθηκε έκθεση ελέγχου, στην οποία αναφέρονται  μεταξύ άλλων ότι ο χώρος (δώμα) έχει δηλωθεί για την απαιτούμενη χρήση. Εντός του δώματος διαπιστώθηκε η ύπαρξη μηχανημάτων υποστήριξης κεραίας κινητής τηλεφωνίας.  Από τα αποτελέσματα που περιγράφηκαν στην παρούσα έκθεση προκύπτει ότι: Η ΥΔΕ που έχει κατατεθεί δεν ανταποκρίνεται πλήρως στην υπάρχουσα εγκατάσταση. Εντοπίζονται και περιγράφονται οι  εξής επικινδυνότητες. Δεν πληρούνται βασικές απαιτήσεις του ΕΛΟΤ HD384 και της ηλεκτρολογικής νομοθεσίας. Διαπιστώθηκε δηλαδή, ότι υφίσταντο αποκλίσεις μεταξύ των υπεύθυνων δηλώσεων του εγκαταστάτη ηλεκτρολόγου και της υπάρχουσας στην εν λόγω οριζόντια ιδιοκτησία ηλεκτρολογικής εγκατάστασης και ότι δεν πληρούνται βασικές προϋποθέσεις ασφάλειας, προβλεπόμενες από το νόμο με συνέπεια τον αυξημένο κίνδυνο ηλεκτροπληξίας και πυρκαγιάς.

Αποδείχθηκε επομένως, ότι η χρήση του μισθίου εκ μέρους των δύο εταιρειών, όχι μόνο δεν εμπίπτει στις επιτρεπόμενες επαγγελματικές χρήσεις των διαμερισμάτων που προβλέπει ο κανονισμός (γραφείο, ατελιέ, κομμωτήριο, κλπ), αλλά επιπλέον θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια της πολυκατοικίας και των ενοίκων της και ως εκ τούτου καθίσταται απαγορευμένη από τον κανονισμό της άνω πολυκατοικίας. Λόγω δε της απαγορευμένης χρήσης οι εναγόμενες προσβάλλουν την πραγματική δουλεία των εναγόντων οροφοκτητών σε βάρος του μισθίου, η προσβολή δε αυτή έχει τη μορφή διατάραξης.  

Προκλήθηκε επομένως στους ενάγοντες ηθική βλάβη, ενόψει του ότι οι παραπάνω βίωσαν συναισθήματα ανασφάλειας, φόβου και αγωνίας λόγω του ορατού κινδύνου ηλεκτροπληξίας και πυρκαγιάς, καθώς και λόγω των εκπομπών ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (ανεξαρτήτως του αν οι εκπομπές υπερβαίνουν τα επιτρεπόμενα όρια ή όχι), αναστατώθηκε η ήρεμη διαβίωσή τους λόγω των επανειλημμένων προσφυγών τους σε διοικητικές και αστυνομικές αρχές, ώστε να παρέμβουν, τους προκλήθηκε άγχος σχετικά με τη δυνατότητα αποδοτικής οικονομικής εκμετάλλευσης της περιουσίας τους και τέλος διαταράχθηκαν οι σχέσεις τους με τους λοιπούς ενοίκους των παρακείμενων ακινήτων. 

Ενόψει των ανωτέρω, υπέστησαν ηθική βλάβη, για την αποκατάσταση της οποίας λαμβάνοντας υπ' όψιν, τις συνθήκες τέλεσης της αδικοπραξίας, που περιγράφονται πιο πάνω, το είδος και την έκταση της προσβολής που υπέστησαν οι ενάγοντες, τη βαρύτητα του πταίσματος των εναγομένων και την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των διάδικων μερών, εύλογη χρηματική ικανοποίηση, το ποσό των χιλίων (1000) ευρώ,  ο καθένας.