Σχόλια στο Facebook: Υποχρέωση διαγραφής όταν έχουν περιεχόμενο πανομοιότυπο ή ανάλογο με σχόλιο που έχει κριθεί παράνομο (ΔΕΕ)


Με Απόφαση της 3ης Οκτωβρίου 2019 στην υπόθεση C-18/18 Eva Glawischnig-Piesczek κατά Facebook Ireland Limited το ΔΕΕ έκρινε ότι κατά το δίκαιο της Ένωσης, πάροχος υπηρεσιών φιλοξενίας διαδικτυακού περιεχομένου, όπως το Facebook, είναι δυνατό να υποχρεωθεί να διαγράψει σχόλια περιεχομένου πανομοιότυπου και, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, ανάλογου με το περιεχόμενο σχολίου που έχει κριθεί προγενέστερα ως παράνομο. Κατά το δίκαιο της Ένωσης, είναι επίσης δυνατό η απόφαση που διατάσσει τη λήψη τέτοιων ασφαλιστικών μέτρων να παράγει αποτελέσματα σε παγκόσμια κλίμακα, στο πλαίσιο του ισχύοντος διεθνούς δικαίου, το οποίο απόκειται στα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη.
Ιστορικό: Η EGlawischnig-Piesczek, η οποία ήταν βουλευτής στη Nationalrat (Κάτω Βουλή, Αυστρία), επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας «die Grünen» (Οι Πράσινοι) και ομοσπονδιακή εκπρόσωπος του εν λόγω πολιτικού κόμματος, ενήγαγε την εταιρία Facebook Ireland ενώπιον των αυστριακών δικαστηρίων. Ζήτησε να υποχρεωθεί το Facebook να διαγράψει σχόλιο το οποίο είχε αναρτήσει χρήστης του μέσου αυτού κοινωνικής δικτύωσης και το οποίο έθιγε την τιμή και την υπόληψή της, καθώς και ισχυρισμούς με περιεχόμενο πανομοιότυπο και/ή ανάλογο του σχολίου.
Ο συγκεκριμένος χρήστης του Facebook είχε αναδημοσιεύσει στην προσωπική σελίδα του άρθρο του αυστριακού ηλεκτρονικού ειδησεογραφικού περιοδικού oe24.at με τίτλο «Πράσινοι: υπέρ της διατηρήσεως σε ισχύ των διατάξεων περί ελάχιστου εισοδήματος για τους πρόσφυγες». Τούτο είχε ως αποτέλεσμα να εμφανισθεί στη σελίδα «εικονίδιο συνόψεως» του ιστοτόπου από τον οποίο προερχόταν το άρθρο, που περιελάμβανε τον τίτλο του άρθρου, σύντομη περίληψή του και φωτογραφία της EGlawischnig-Piesczek.
Ο ίδιος χρήστης δημοσίευσε επίσης, σχετικά με το άρθρο αυτό, σχόλιο διατυπωμένο κατά τρόπο που, κατά τα αυστριακά δικαστήρια, έθιγε την τιμή και την υπόληψη της EGlawischnig-Piesczek, την εξύβριζε και τη δυσφήμιζε. Στην ανάρτηση αυτή μπορούσε να έχει πρόσβαση οποιοσδήποτε χρήστης του Facebook. Κληθέν να αποφανθεί σχετικώς, το Oberster Gerichtshof (Ανώτατο Δικαστήριο, Αυστρία) ζητεί από το Δικαστήριο να ερμηνεύσει την οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο[1] .
Κατά την οδηγία αυτή, πάροχος υπηρεσιών φιλοξενίας διαδικτυακού περιεχομένου, όπως το Facebook, δεν ευθύνεται για τις πληροφορίες που αποθηκεύει σε περίπτωση κατά την οποία δεν έχει λάβει γνώση του παράνομου χαρακτήρα της ή οσάκις ενεργεί ταχέως, μόλις λάβει σχετικώς γνώση, για να αποσύρει τις πληροφορίες ή για να καταστήσει αδύνατη την πρόσβαση σε αυτές.
Η συγκεκριμένη απαλλαγή από την ευθύνη δεν θίγει, πάντως, τη δυνατότητα να απαιτηθεί από τον πάροχο υπηρεσιών φιλοξενίας διαδικτυακού περιεχομένου η παύση ή η πρόληψη προσβολής, ιδίως με τη διαγραφή των παράνομων πληροφοριών ή με τον αποκλεισμό της προσβάσεως σε αυτές. Αντιθέτως, βάσει της οδηγίας απαγορεύεται να επιβληθεί σε πάροχο υπηρεσιών φιλοξενίας διαδικτυακού περιεχομένου εν γένει υποχρέωση ελέγχου των πληροφοριών που αποθηκεύει ή υποχρέωση ενεργού διερευνήσεως των πραγματικών περιστατικών ή των περιστάσεων που καταδεικνύουν την ύπαρξη παράνομων δραστηριοτήτων.
Η Απόφαση: Το Δικαστήριο δίδει στο Oberster Gerichtshof την απάντηση ότι κατά την οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο, σκοπός της οποίας είναι η στάθμιση των διαφόρων εμπλεκομένων συμφερόντων, δικαστήριο κράτους μέλους δύναται να διατάξει πάροχο υπηρεσιών φιλοξενίας διαδικτυακού περιεχομένου
▪ να διαγράψει πληροφορίες τις οποίες αποθηκεύει και των οποίων το περιεχόμενο είναι πανομοιότυπο με το περιεχόμενο πληροφορίας κριθείσας προγενέστερα ως παράνομης ή να αποκλείσει τις πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές, ανεξαρτήτως της ταυτότητας του αιτούντος την αποθήκευσή τους·
▪ να διαγράψει πληροφορίες τις οποίες αποθηκεύει και των οποίων το περιεχόμενο είναι ανάλογο με το περιεχόμενο πληροφορίας κριθείσας προγενέστερα ως παράνομης ή να αποκλείσει την πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές, εφόσον ο έλεγχος και η διερεύνησή τους που επιβάλλονται βάσει της σχετικής αποφάσεως περιορίζονται σε πληροφορίες που μεταφέρουν μήνυμα του οποίου το περιεχόμενο παραμένει, κατ’ ουσίαν, αμετάβλητο σε σχέση με εκείνο που διαπιστώθηκε ότι έχει παράνομο χαρακτήρα και περιέχουν ειδικά στοιχεία προσηκόντως προσδιορισμένα στην απόφαση ασφαλιστικών μέτρων, και εφόσον οι διαφορές ως προς τη διατύπωση του ανάλογου αυτού περιεχομένου, σε σχέση με εκείνο που κρίθηκε προγενέστερα παράνομο, δεν δύνανται να υποχρεώσουν τον πάροχο υπηρεσιών φιλοξενίας διαδικτυακού περιεχομένου να προβεί σε αυτοτελή εκτίμηση του περιεχομένου αυτού (επομένως, ο πάροχος δύναται να κάνει χρήση αυτοματοποιημένων τεχνικών και μέσων διερευνήσεως)·
▪ να διαγράψει τις πληροφορίες που αφορά η διατάσσουσα τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων απόφαση ή να αποκλείσει την πρόσβαση σε αυτές παγκοσμίως, στο πλαίσιο του ισχύοντος διεθνούς δικαίου, το οποίο απόκειται στα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη. (curia.europa.eu)

[1] Οδηγία 2000/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 8ης Ιουνίου 2000, για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά («οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο») (ΕΕ 2000, L 178, σ. 1).

Σχόλια