Το Δικηγορικό Σώμα δεν θα πληρώσει τα λάθη κανενός


του Παναγιώτη Μπαλακτάρη, δικηγόρου
«Οι δικηγόροι είναι οι πεζικάριοι του Συντάγματος»
Rennard Strickland – Frank T. Read, The Lawyer Myth
Στις 26 Φεβρουαρίου 2020 είχαμε το πρώτο διαπιστωμένο κρούσμα κορονοϊού στη χώρα. Στις 12 Μαρτίου τον πρώτο νεκρό. Η πανδημία σαρώνει παγκοσμίως και η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση σε έναν υπερσυνδεδεμένο κόσμο. Η ελληνική κυβέρνηση έλαβε τα εξής μέτρα, τα οποία εμποδίζουν απολύτως την άσκηση δικηγορίας: Την επομένη του πρώτου θανάτου, 13/3/2020, άρχισε να ισχύει η πρώτη Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Υγείας και Δικαιοσύνης (ΦΕΚ Β΄ 833/2020) περί προσωρινής «μερικής» αναστολής των δικαστικών λειτουργιών της χώρας. Δυνάμει αυτής, πλην ελαχίστων και γι’ αυτό αμελητέων εξαιρέσεων, τα δικαστήρια έκλεισαν από τις 13 έως τις 27 Μαρτίου. Στις 15 του μηνός εκδόθηκε δεύτερη – αληθώς, διορθωτική – ΚΥΑ (ΦΕΚ Β΄ 864/2020). Δυνάμει αυτής ελήφθησαν περαιτέρω αναγκαία μέτρα για την προστασία από τον κορονοϊό και την αποφυγή εξαπλώσεώς του. Λίγες ημέρες μετά, επιβλήθηκε η προσωρινή «μερική» απαγόρευση λειτουργίας των έμμισθων και άμισθων υποθηκοφυλακείων, καθώς των κτηματολογικών γραφείων Ρόδου, Κω-Λέρου, των κτηματολογικών γραφείων Πειραιά, Θεσσαλονίκης, καθώς και των κτηματολογικών γραφείων και υποκαταστημάτων του Φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο», στο σύνολο της Επικράτειας, για προληπτικούς λόγους δημόσιας υγείας, για το χρονικό διάστημα από 20.3.2020 έως και 02.4.2020. Επίσης, από τις 23.3.2020 ισχύει απαγόρευση ασκόπων μετακινήσεων και, τέλος, στις 27.3.2020 εκδόθηκε η νέα ΚΥΑ (ΦΕΚ Β΄ 1074/2020), δυνάμει της οποίας παρατείνεται η αναστολή των δικαστικών λειτουργιών έως και τις 10 Απριλίου. Συν τοις άλλοις, οι δικαστικοί επιμελητές απέχουν λόγω της καταστάσεως, επομένως, ούτε εξώδικες ενέργειες μπορούν να λάβουν χώρα.
Το πλήγμα, το οποίο υφιστάμεθα χιλιάδες δικηγόροι – πρωτίστως οι μαχόμενοι, είναι συντριπτικό. Και παρ’ ό,τι γνωρίζαμε τις δυσχέρειες που θα αντιμετωπίσουμε, από την πρώτη στιγμή που ενέσκηψε αυτή η συμφορά οι δικηγόροι, ως συλλειτουργοί της Δικαιοσύνης, τεθήκαμε στο πλευρό της κυβερνήσεως για το καλό του συνόλου της κοινωνίας, βάζοντας αδιαπραγμάτευτα πάνω απ’ όλα το συλλογικό συμφέρον. Μάλιστα, πιέζαμε πρώτοι για τη λήψη προληπτικών μέτρων, όταν φαινόταν ότι η Πολιτεία ακόμη βουλόπλεε[1].
Διαμορφώθηκε έτσι μια κατάσταση, η οποία είναι ασφυκτική. Από τη μία, δεν μπορούμε να ασκήσουμε το επάγγελμά μας, με συνέπεια να μην έχουμε έσοδα (ιδίως όσοι βιοποριζόμαστε αποκλειστικώς από την μαχόμενη δικηγορία). Από την άλλη, ωστόσο, τα έξοδα τρέχουν και υποχρεούμεθα να καταβάλουμε κανονικώς τα μισθώματα της επαγγελματικής μας στέγης (όσοι έχουμε τέτοιο βάρος). Όσοι δε εξ ημών καταβάλλουμε και μίσθωμα κατοικίας ή έχουμε οικογένειες θα  επανεκτιμήσουμε την πανάρχαια αξία της αποταμίευσης – εύχομαι όχι τραγικά αργά για πολλές και πολλούς συναδέλφους μου. Μας απομένει, σ’ αυτόν τον περίεργο καιρό της καραντίνας, η μελέτη υποθέσεών μας, βιβλίων, νομολογίας και άλλων συναφών, μόνο και μόνο για να μη χάσουμε την επαφή με τη δικηγορική καθημερινότητα, τις απαιτήσεις της οποίας δεν  μπορεί να αντιληφθεί κάποιος που δεν δικηγορεί.
Η κυβέρνηση, αντιλαμβανόμενη ότι πληττόμεθα καταλυτικά, έλαβε αρχικά την απόφαση να  χορηγήσει το ποσό των 800 ευρώ στους δικηγόρους, για την περίοδο από 15 Μαρτίου έως 30 Απριλίου, ήτοι για ενάμιση μήνα. Ποσό ελάχιστο, το οποίο όμως ίσως απέτρεπε συναδέλφους από την ολική καταστροφή. Την απόφαση της κυβερνήσεως ανακοίνωσε δημοσίως ο Πρωθυπουργός και την αναπαρήγαγαν σημαντικοί υπουργοί της[2]. Εν συνεχεία, τα οικονομικό βοήθημα επιβεβαιώθηκε από τον Πρόεδρο της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος και Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, κ. Βερβεσό, με δηλώσεις, καθώς επίσης και την ανάρτηση της από 20.3.2020 επείγουσας έκτακτης ανακοινώσεως στη σελίδα του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών[3]. Στην προαναφερθείσα ανακοίνωση αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Έπειτα από επικοινωνία της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγόρων Συλλόγων Ελλάδος  με τα συναρμόδια Υπουργεία ενημερώνουμε τους συναδέλφους ότι τα μέτρα στήριξης της Κυβέρνησης για τους δικηγόρους είναι τα κάτωθι: 1. Οι δικηγόροι θα λάβουν το επίδομα των 800 €, για το διάστημα 15/3 – 30/4. Η καταβολή θα γίνει στον τραπεζικό λογαριασμό, το ΙΒΑΝ του οποίου έχουν δηλώσει στο σύστημα TAXISNET στις αρχές Απριλίου. Το επίδομα είναι ακατάσχετο και αφορολόγητο. Η εξατομίκευση των δικαιούχων και η ειδικότερη διαδικασία καταβολής θα οριστούν με εκδοθησόμενη ΚΥΑ, εντός του αμέσως προσεχούς χρονικού διαστήματος, για την οποία θα σας ενημερώσουμε σχετικά.». Η διατύπωση και μόνο μας οδηγεί στο εύλογο συμπέρασμα, ότι τα συναρμόδια υπουργεία είχαν διαβεβαιώσει τα δικηγορικά όργανα για το οριστικό της κυβερνητικής αποφάσεως.
Έκτοτε, είδαμε με αγανάκτηση ένα γαϊτανάκι ανακολουθίας και παλινωδιών εκ μέρους της κυβερνήσεως, το οποίο είναι προσβλητικό για το Δικηγορικό Σώμα, αλλά εξευτελιστικό για την ίδια.
Συγκεκριμένα, ανακοινώθηκε από κορυφαίο υπουργό, ότι επισκέφθηκε κυβερνητικούς αξιωματούχους ο Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και αιτήθηκε όσα αιτήθηκε για λογαριασμό των μελών του. Περισσότερες λεπτομέρειες δεν αποκαλύφθηκαν, αλλά τις αμέσως επόμενες ημέρες η κυβέρνηση ανέκρουσε πρύμναν και αναίρεσε τα αυτονόητα υπεσχημένα στους δικηγόρους. (Φήμες λένε, ότι και οι λογιστές διαμαρτύρονται γιατί δεν λαμβάνουν τα 800 ευρώ, καθώς επίσης και άλλες χειρότερες, σύμφωνα με τις οποίες η κυβερνητική κυβίστηση σχετίζεται με πρώην επαγγελματικές σχέσεις μέλους της με έναν κλάδο επιστημόνων. Αδιάφορα όλα!). Σε συνέντευξή τύπου ο υπουργός Εργασίας[4] εξαίρεσε τους δικηγόρους από τους δικαιούχους του οικονομικού βοηθήματος και σε λίγες ώρες η κυβερνητική «επανατοποθέτηση» ολοκληρώθηκε εναντίον του Δικηγορικού Σώματος.
Οι δικηγόροι δεν θα λάβουμε τελικώς το οικονομικό βοήθημα των 800 ευρώ. Άρα, θα δυσκολευτούμε να αντεπεξέλθουμε στις δυσκολίες. Στις δικαιολογημένες διαμαρτυρίες των δικηγόρων η κυβέρνηση δεν απάντησε. Ουδείς υπουργός ή πολύ περισσότερο ο πρωθυπουργός έχουν εξηγήσει αυτή την αιφνίδια αλλαγή θέσεως. Δεν έχουν απαντήσει δημοσίως τι ή ποιοι ακριβώς τους ανάγκασαν να ανακαλέσουν την πρώτη τους απόφαση. Αντ’ αυτού, επέλεξαν να ψελλίσουν αστείες δικαιολογίες για «τηλεκατάρτιση» και οικονομική ενίσχυση 6 ευρώ ανά ώρα επιμόρφωσης…  Συγχρόνως, αλγεινή εντύπωση προκαλεί η απουσία και αδράνεια του αρμοδίου υπουργού Δικαιοσύνης και η αλαλία των δικηγόρων βουλευτών της συμπολιτεύσεως. Είναι σαν οι τελευταίοι να άφησαν πίσω τους αμετακλήτως την βασική τους ιδιότητα άμα τή εκλογή τους.  
Ο Steven Keeva λέει ότι «Το επάγγελμα του νομικού είναι ένα από τα θεραπευτικά επαγγέλματα. Ενώ η ιατρική θεραπεύει το σώμα και ο κλήρος την ψυχή, οι νομικοί θεραπεύουν τις κοινωνικές ρήξεις». Το πώς συμπεριφέρεται ένα κράτος σε αυτά τα θεραπευτικά επαγγέλματα είναι ενδείκτης και του είδους του κράτους (αυταρχικό, ολοκληρωτικό ή δημοκρατικό, φιλελεύθερο). Και μπορεί να είναι αλήθεια, ότι «Τους δικηγόρους σπανίως τους αγαπάς, αλλά συχνά τους χρειάζεσαι»[5], ωστόσο είναι ένας επιστημονικός κλάδος, του οποίου η αναγκαία παρουσία εγγυάται τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών.
Σκοπός του παρόντος κειμένου δεν είναι η απόδοση ευθυνών και δη μόνον εναντίον άλλων. Οφείλουμε να εξετάσουμε, και μάλιστα πρωτίστως, τι έπρεπε να έχουμε κάνει εμείς για την εξασφάλιση των μελών του Δικηγορικού Σώματος. Η αλήθεια είναι ότι αυτή η τεράστια  κρίση μάς βρήκε ανέτοιμους. Δεν υπάρχει δυνατότητα στοιχειώδους συντηρήσεως των δικηγόρων από τους συλλόγους μας. Αυτό πρέπει να αλλάξει και ας αποτελέσει αυτή η κρίση το έναυσμα γι’ αυτό. Κάθε δικηγορικός σύλλογος της χώρας μπορεί (και πρέπει) να ορίσει ένα  ετήσιο ικανό ποσό, το οποίο θα καταβάλλεται από όλα τα μέλη του, ώστε, σε έκτακτες περιπτώσεις και ανάγκες, όπως η τωρινή, (ακόμη και σε περιόδους αποχής θα έλεγα εγώ), να παρέχεται η δυνατότητα ζωτικής ενισχύσεως των μελών του. Ένα Ταμείο Έκτακτης Ενισχύσεως. Τόσα χρόνια δεν το φανταζόμασταν, όμως πλέον δεν έχουμε δικαιολογία. Όπως είπε και ο Αμερικανός Πρόεδρος Franklin Delano Roosevelt «Επίλεξε μια μέθοδο και δοκίμασέ την. Αν αποτύχει παραδέξου το με παρρησία και δοκίμασε άλλη. Αλλά, πάση θυσία, δοκίμασε κάτι!». Πρέπει, πάση θυσία, να ενεργήσουμε αποτελεσματικά, προκειμένου να μην περιέλθουμε ξανά σε τέτοια κατάσταση αδυναμίας.
Ο πληθυσμός επιστημόνων ενός κράτους είναι η κινητήριος δύναμή του. Έχει ορμή και «χτίζει» το μέλλον της κάθε χώρας. Το Δικηγορικό Σώμα έχει μείνει αδάμαστο σε πολέμους, δικτατορίες και κάθε είδους πολιτικές ανωμαλίες στην Ελλάδα. Ας είναι αυτή η κρίση η τελευταία που μας βρίσκει έτσι. Άλλωστε, όπως ασυμβίβαστα προστατεύουμε τα δικαιώματα των εντολέων μας, έτσι να εξασφαλίσουμε στο εξής και τα δικά μας.
[1] Λέξη που απαντάται στην Κρήτη και σημαίνει «έχω αμφίβολη γνώμη».
[3] https://www.dsa.gr/%CE%BD%CE%AD%CE%B1/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%8E%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82/%CE%B5%CF%80%CE%B5%CE%AF%CE%B3%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B1-%CE%AD%CE%BA%CF%84%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%AF%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7-%CF%85%CF%80%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%AE-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B7%CE%B3%CF%8C%CF%81%CF%89%CE%BD-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CF%80%CE%BB%CE%B7%CF%84%CF%84%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82-.
[4] https://www.fortunegreece.com/article/vroutsis-ta-nea-ektakta-metra-stirixis-ergazomenon-ke-epichiriseon/
[5] Robert B. McKay (1919 – 1990), πρώην πρύτανης της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης και πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Νέας Υόρκης.

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου