Κορωνοϊός: Οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ για το άσυλο, τις διαδικασίες επιστροφής και την επανεγκατάσταση

Η Eυρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή των σχετικών κανόνων της ΕΕ για το άσυλο και τις διαδικασίες επιστροφής και σχετικά με την επανεγκατάσταση, στο πλαίσιο της πανδημίας του κορονοϊού, τις οποίες θα απευθύνει στα κράτη μέλη. Ανταποκρίνεται στο αίτημα των κρατών μελών για παροχή συμβουλών σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους θα διασφαλιστεί η συνέχεια των διαδικασιών και ο σεβασμός των βασικών δικαιωμάτων. Οι οδηγίες καταρτίστηκαν με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex), και σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές.

Διαδικασίες ασύλου

Τα υγειονομικά μέτρα που έχουν ληφθεί για να περιοριστούν οι κοινωνικές επαφές μεταξύ του προσωπικού που εργάζεται στον τομέα του ασύλου και των αιτούντων άσυλο έχουν αντίκτυπο στις διαδικασίες ασύλου. Πρέπει να εφαρμοστεί η ευελιξία που προβλέπεται στους κανόνες της ΕΕ:

--Πρέπει να συνεχιστούν η καταχώριση και η επεξεργασία των αιτήσεων. Θα πρέπει να επιτρέπεται η μέγιστη ευελιξία όσον αφορά τις προθεσμίες και τη διάρκεια επεξεργασίας και εξέτασης των αιτήσεων. Ωστόσο, τυχόν καθυστερήσεις στην καταχώριση δεν θα πρέπει να σημαίνουν ότι οι αιτούντες παραμένουν χωρίς συνθήκες υποδοχής.

--Μπορούν να διεξάγονται προσωπικές συνεντεύξεις με ειδικές ρυθμίσεις, όπως εξ αποστάσεως μέσω βιντεοδιάσκεψης, ή ακόμη και να παραλείπονται, εφόσον αυτό χρειαστεί.

--Κανονισμός του Δουβλίνου: Η στενή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών έχει θεμελιώδη σημασία για την καλή λειτουργία του συστήματος του Δουβλίνου. Η Επιτροπή παροτρύνει όλα τα κράτη μέλη να αρχίσουν εκ νέου τις μεταφορές των αιτούντων το συντομότερο δυνατόν, δεδομένων των εξελισσόμενων περιστάσεων. Πριν να προβούν σε οποιαδήποτε μεταφορά, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν την κατάσταση όσον αφορά τον κορονοϊό, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης που προκύπτει από την έντονη πίεση που ασκείται στο σύστημα υγείας στο υπεύθυνο κράτος μέλος. Όταν οι μεταφορές προς το κράτος μέλος που είναι κανονικά υπεύθυνο δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν εντός της ισχύουσας προθεσμίας, τα κράτη μέλη μπορούν ακόμη να συμφωνήσουν διμερώς να πραγματοποιήσουν τη μεταφορά σε μεταγενέστερη ημερομηνία, πράγμα το οποίο ενθαρρύνεται π.χ. για τους ασυνόδευτους ανηλίκους και τις περιπτώσεις οικογενειακής επανένωσης. Η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) είναι έτοιμες να διευκολύνουν τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών.

--Συνθήκες υποδοχής: Τα μέτρα καραντίνας και απομόνωσης πρέπει να είναι εύλογα, αναλογικά και να μην εισάγουν διακρίσεις. Οι αιτούντες πρέπει να λαμβάνουν την απαραίτητη υγειονομική περίθαλψη. Οι αιτούντες που βρίσκονται υπό κράτηση θα πρέπει να εξακολουθήσουν να έχουν πρόσβαση σε υπαίθριους χώρους, και τυχόν περιορισμοί, όπως ο περιορισμός των επισκεπτών, πρέπει να εξηγούνται προσεκτικά.

--Λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων: Σύμφωνα με τον κανονισμό Eurodac, όταν δεν είναι δυνατό να ληφθούν τα δακτυλικά αποτυπώματα αιτούντος λόγω μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας, τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα εν λόγω δακτυλικά αποτυπώματα το συντομότερο δυνατό και το αργότερο εντός 48 ωρών αφότου εκλείψουν αυτοί οι λόγοι υγείας.

Επανεγκατάσταση

Η πανδημία του κορονοϊού έχει προκαλέσει σοβαρή διαταραχή των επιχειρήσεων επανεγκατάστασης: Τα κράτη μέλη, καθώς και η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) έχουν αναστείλει προσωρινά τις επιχειρήσεις επανεγκατάστασης. Θα πρέπει να συνεχιστούν οι προπαρασκευαστικές δραστηριότητες στον βαθμό του δυνατού, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις επανεγκατάστασης να μπορέσουν να ξεκινήσουν εκ νέου ομαλά. Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να στηρίζει τα κράτη μέλη ώστε να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για το 2020 και θα επιτρέψει ευελιξία όσον αφορά την περίοδο υλοποίησης.

Επιστροφή

Τα μέτρα που λαμβάνονται σε παγκόσμιο επίπεδο για την ανάσχεση της πανδημίας έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην επιστροφή. Παρά την προσωρινή διακοπή που έχει προκαλέσει ο κορονοϊός, θα πρέπει να συνεχιστούν οι διαδικασίες επιστροφής σε τρίτες χώρες, ιδίως όσον αφορά τις δραστηριότητες που μπορούν να εκτελεστούν παρά τα περιοριστικά μέτρα, ώστε να υπάρχει ετοιμότητα όταν θα μπορέσουν να ξεκινήσουν εκ νέου οι επιχειρήσεις επιστροφής. Τώρα περισσότερο από ποτέ, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις οικειοθελείς επιστροφές, επίσης λόγω του ότι παρουσιάζουν χαμηλότερο κίνδυνο για την υγεία και την ασφάλεια. Ο Frontex είναι έτοιμος να συνδράμει τα κράτη μέλη στην οργάνωση των επιχειρήσεων αερομεταφοράς. Θα πρέπει επίσης να διατηρηθεί στενή συνεργασία και επαφές με τρίτες χώρες όσον αφορά την ταυτοποίηση, την έκδοση εγγράφων και την επιστροφή των υπηκόων τους. Όσον αφορά την κράτηση πριν από την απομάκρυνση, δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι οι προσωρινοί περιορισμοί κατά τη διάρκεια της πανδημίας οδηγούν αυτόματα στο συμπέρασμα ότι σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει πλέον εύλογη προοπτική απομάκρυνσης. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη, όταν αποφασίζουν για την ανάληψη κατάλληλης δράσης, να εξετάζουν κάθε περίπτωση ξεχωριστά για να προσδιορίζουν κατά πόσον εξακολουθεί να υπάρχει εύλογη προοπτική απομάκρυνσης. (europa.eu)

Περισσότερες πληροφορίες

Οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή των σχετικών ενωσιακών διατάξεων στον τομέα του ασύλου και των διαδικασιών επιστροφής και σχετικά με την επανεγκατάσταση

Οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή του προσωρινού περιορισμού των μη αναγκαίων μετακινήσεων προς την ΕΕ