Σκέψεις για τον κορωνοϊό, την διάδοση και τις επιπτώσεις του


Tου Δημητρίου Δούκα Σουφλέρη, Δικηγόρου
Η υπόθεση της λεγόμενης πανδημίας προκαλεί πολλαπλώς τον καθένα από εμάς. Πρώτα απ΄ όλα γιατί μας έχει βάλει σε πρωτόγνωρες καταστάσεις και τρόπους. Κατά δεύτερον γιατί αναδιαμορφώνει τα βιώματά μας και προφανέστατα λειτουργεί και ως ένα προεικόνισμα του μέλλοντός μας. Κατά τρίτον γιατί μας έχει συμπιέσει κάτω από ένα και μόνο καθεστώς: αυτό του Φόβου και της Ανάγκης.
Κάνει όμως και κάτι άλλο εξίσου σημαντικό, αν όχι και σημαντικότερο. Προκαλεί σε τεράστιο, κατά τη γνώμη μου απόλυτο βαθμό, τις πολιτειακές μας συνθήκες. Τούτο δε γίνεται σε παγκόσμιο επίπεδο και ταυτόχρονα. Τηρουμένων των αναλογιών, κάτι ανάλογο είχε να το ζήσει η ανθρωπότητα από την περίοδο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αν και τότε υπήρχαν σχετικά ήσυχες γωνιές της Γης. Κάτι που σήμερα δεν υπάρχει αφού ο φόβος της πανδημίας και τα μέτρα που λαμβάνονται έχουν απλωθεί στο σύνολο των κρατών του κόσμου.
Προκαλεί όμως αυτό που ζούμε και για τα στοιχειώδη μαθηματικά και λογική που λίγο ή πολύ κατέχουμε αν όχι όλοι, πάντως οι περισσότεροι με γνώσεις στοιχειώδους εκπαιδεύσεως.
Το τελευταίο με έχει οδηγήσει στους ακόλουθους προβληματισμούς και συλλογισμούς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ[1] μέχρι και την 16/4/2020 στην Ελλάδα είχαν γίνει 49390  τεστ[2]. Από αυτά θετικά ως προς τον κορονωϊό ήταν τα 2928 (βλ. Ημερήσια έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης λοίμωξης από το νέο κορωνοϊό – COVID-19[3]. Δεδομένα έως 16 Απριλίου 2020)[4]. Σύμφωνα με την ΄προαναφερόμενη Ημερήσια Έκθεση το ποσοστό των θετικών στον κορωνοϊό τεστ είναι 5,9%.  Ως ασθενείς/κρούσματα χαρακτηρίζονταν 2207 από τους θετικούς στο τεστ, δηλαδή ποσοστό 4,4%.
Από τα κρούσματα 569 θεωρούντο σχετιζόμενα με ταξίδια στο εξωτερικό, 921 σχετιζόμενα με ήδη γνωστό κρούσμα και προφανέστατα τα υπόλοιπα, δηλαδή 717 από τον συνολικό αριθμό των κρουσμάτων και 1438 από τον συνολικό αριθμό των διαγνωσθέντων με θετικό τεστ ήταν χωρίς να έχει καθορισθεί η προέλευση και αιτιολογία τους. Δηλαδή το ποσοστό των ανεξακρίβωτων φορέων του κορωνοϊού είναι 32% για τα χαρακτηριζόμενα ως κρούσματα και 49% επί του συνόλου των φορέων του ιού, δηλαδή ο ένας στους δύο φορείς δεν γνωρίζουμε από που έχει μολυνθεί.
Ο αριθμός των θανόντων επί των επίσημα διαγνωσμένων ως νοσούντων ήταν 105 άνθρωποι. Οι θανόντες επί των νοσούντων ήταν ως ποσοστό 4,7%. Οι θεραπευθέντες μέχρι την 21η Απριλίου 577 ασθενείς[5].
Η νόσος έχει εξαπλωθεί σε σχεδόν όλους τους νομούς της Ελλάδος. Ο σχετικός χάρτης του ΕΟΔΥ που υπάρχει σε κάθε ημερήσιο δελτίο μας δείχνει για την16η Απριλίου 2020 (βλ. εικ. 1)
εικ.1 Χάρτης της Ελλάδας με τα επιβεβαιωμένα κρούσματα της νόσου, 
στις 16/4/2020, από το ημερήσια έκθεση δεδομένων της ιδίας ημέρας
Από την προηγούμενη εικόνα βλέπουμε ότι σχεδόν το ήμισυ της χώρας παρουσιάζει τον υψηλότερο κατά την διαβάθμιση τού χάρτη αριθμό κρουσμάτων, ενώ οι υπόλοιποι νομοί έχουν μεν κρούσματα αλλά σε χαμηλότερο βαθμό. Σε κάθε περίπτωση όμως και παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί η διάδοση του ιού της νόσου και των νοσούντων έχει αυξηθεί σε αριθμό και γεωγραφική διασπορά.
Τα τεστ που διενεργούνται σύμφωνα με τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές που έχει συμφωνηθεί να εφαρμόζονται στη χώρα, γίνονται στα σοβαρότερα περιστατικά και εν γένει με μεγάλη φειδώ. Σε καμία περίπτωση δεν διενεργούνται τεστ σε τυχαία δείγματα πληθυσμού ή σε μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες ή χωρικές εκτάσεις έτσι ώστε να διερευνηθεί η πραγματική διασπορά.
Πάρα ταύτα, μπορούμε να θεωρήσουμε -νομίζω- ότι αφού τα τεστ γίνονται με τα ίδια κριτήρια ως προς τους ασθενείς ή υπόπτους και σε σχεδόν όλη τη χώρα, αφού η διάδοση της νόσου πλέον αγγίζει το σύνολο της (σε περιστατικά βεβαιωμένα), μπορούμε λοιπόν υπό αυτούς τους όρους να θεωρήσουμε ότι αυτά τα τεστ αποτελούν ταυτοχρόνως μία σχεδόν τυχαία δειγματοληψία που θα είναι ενδεικτική της πραγματικής καταστάσεως που ισχύει για το σύνολο της χώρας και του πληθυσμού της και για την πραγματική διασπορά του ιού στο γενικό πληθυσμό.
Υπό αυτό το πρίσμα μπορούμε να οδηγηθούμε στην υπόθεση ότι εφαρμόζοντας το ποσοστό του αριθμού των νοσούντων [και πάλι περιοριστικά λειτουργούντες θα πάρουμε το ποσοστό των κρουσμάτων (4,4%) και όχι των διαγνωσθέντων ως θετικών στο τεστ (5,9)] επί του συνόλου της χώρας, δηλαδή το 4,4% στα 10816286  κατοίκους της Ελλάδος[6] βρίσκουμε ότι ο πιθανός αριθμός νοσούντων/κρουσμάτων κατά την περίοδο που παρακολουθούμε την νόσο και διεξάγουμε τεστ είναι ίσος με 475.916.
Κατόπιν εφαρμόζοντας το ποσοστό των θανάτων επί των νοσούντων (που από τα στοιχεία της Ημερήσιας έκθεσης έχει υπολογισθεί σε 4,7%) βρίσκουμε ως πιθανό αριθμό θανάτων  475.916 x 4,7% = 22368 (22368 θάνατοι).
Σύμφωνα με τα σχετικώς ήπια δεδομένα που προέκυψαν από την Κίνα κατά τα οποία η νόσος οδηγεί σε θανάτους σε ποσοστό περίπου 2,5% - 3%, τότε θα έπρεπε επί του προαναφερομένου αριθμού νοσούντων που έχουμε υπολογίσει για το σύνολο της  χώρας να είχαμε στην περίοδο αυτή (μικρότερη του διμήνου) 11897 θανάτους από τη νόσο (για το χαμηλότερο ποσοστό του 2,5%).
Τέλος αν θεωρήσουμε ότι και πάλι υπερβάλουμε, λανθάνουμε και τα πραγματικά νούμερα είναι πολύ λιγότερα, όμως και πάλι θα είχαμε μία αύξηση των θανάτων, των μη εύκολα αποδιδόμενων στα συνήθη αίτια και με προφανή τα συμπτώματα του COVIT-19.
Τίθενται τα ερωτήματα: εάν η νόσος είναι τόσο μεταδοτική, επικίνδυνη και θανατηφόρα σε ποσοστό κατ΄ ελάχιστον 2,5%, γιατί δεν παρατηρήθηκε κάτι τέτοιο; Δηλαδή γιατί μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα (μικρότερο του διμήνου από την ημερομηνία που αναγνωρίσθηκε επισήμως ο πρώτος ασθενής με COVIT-19 στην Ελλάδα) δεν έχει παρατηρηθεί μία σημαντική και αδικαιολόγητη αύξηση των θανάτων στο γενικό πληθυσμό;
Επιπλέον, εάν η αρχική εδώ υπόθεση, δηλαδή ότι οι φορείς του ιού στη χώρα είναι λίγες εκατοντάδες χιλιάδες[7], τότε γιατί σε αυτούς τους αρκετά πολλούς ανθρώπους, κυρίως περνά απαρατήρητος και εν τέλει εντελώς αδιάγνωστος, ακόμη και εκτός κάθε υποψίας ο ιός;
Ακόμη δε και εάν υποθέσουμε ότι ο αρχικός συλλογισμός -περί του πραγματικού αριθμού ανθρώπων που έγιναν φορείς του ιού ή ασθένησαν- είναι παρατραβηγμένος και διπλάσιος ή τριπλάσιος ή εξαπλάσιος του πραγματικού, όμως και πάλι θα έπρεπε αντίστοιχα οι θάνατοι να κυμαίνονται (αναλόγως του σφάλματός μας) από 2000 έως περίπου 12000. Αριθμός όμως που φυσικά δεν έχει παρατηρηθεί.
Η άρνηση των παραπάνω με τον ισχυρισμό ότι δεν υπάρχει αυτή η διασπορά και ότι οι σκέψεις μας  είναι λανθασμένες και αστήρικτες αντιβαίνει προς δύο λογικά επιχειρήματα:
Α) Θα έπρεπε να δεχτούμε ότι εμάς δεν μας ξεφεύγει κανείς από τα τεστ που κάνουμε. Πράγμα απίθανο γιατί στη χώρα μας κάνουμε λίγα τεστ και ούτως ή άλλως μόνο ως θαύμα θα μπορούσε να ερμηνευθεί το ότι με τα τεστ που κάνουμε τους βρήκαμε όλους και δεν μας ξέφυγε κανείς από τους φορείς του ιού.
Β) Επίσης η άρνηση του αρχικού ισχυρισμού μας αντιβαίνει και προς την σχεδόν ως καθολική και απόλυτη αλήθεια άποψη ότι έχουμε να κάνουμε με πάρα πολύ μεταδοτικό κορωνοϊο.[8]
Το συμπέρασμα από τα προηγούμενα είναι το εξής ερώτημα/υπόθεση: Μήπως η επικινδυνότητα του κορωνοϊού είναι πολύ μικρότερη από αυτήν που διατυμπανίζεται; Μήπως η θνητότητα από την νόσο που προκαλεί και στην οποία δόθηκε το όνομα COVIT-19[9] είναι επίσης πολύ χαμηλότερη από τους μέσους όρους που παρουσιάζονται και κυμαίνονται στο σχετικά υψηλό επίπεδο του 2,5-3,5%; Και εάν συμβαίνουν αυτά, τότε γιατί δημιουργήθηκε όλη αυτή η υπερβολική ιστορία;
Ας προσεχθεί ότι στο παρόν κείμενο δεν υποστηρίζεται ότι δεν υπάρχει πρόβλημα ή ότι δεν υπάρχει ο νέος ιός και ότι ας πούμε προκαλεί και μία ξεχωριστή νόσο στην οποία δώσαμε ήδη το δικό της όνομα. Αυτά θεωρούνται ως βασικές παραδοχές για τους παρουσιαζόμενους πιο πάνω υποθετικούς συλλογισμούς και σκέψεις. Στο παρόν όμως κείμενο αναφέρεται ένας προβληματισμός, με τον εξοπλισμό των λογικών ικανοτήτων και την παιδεία του μέσου ανθρώπου που παρακολουθεί τα συμβαίνοντα γύρω του, ενημερώνεται προσπαθεί να εμβαθύνει και φυσικά ως ανθρώπινο ον δεν σταματά να σκέφτεται και να διερωτάται.
Θα κλείσω με την κατά την άποψή μου ερμηνεία του γιατί η ελληνική κυβέρνηση αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει την πανδημία με τον τρόπο και τις μεθόδους που επέλεξε.
Ο πρώτος λόγος είναι καθαρά πολιτικός με την έννοια βεβαίως της πολιτικής από την πλευρά της κεντρικής πολιτικής σκηνής και την πολιτική των επαγγελματιών πολιτικών. Η σύνεση, αυστηρότητα, πρόνοια κλπ εκ μέρους της ελληνικής κυβερνήσεως αποτέλεσαν τον τέλειο τρόπο για  να γυρίσει το παιχνίδι προς το μέρος της και να ωφεληθεί τα μέγιστα μετά από τις αλλεπάλληλες και συνεχώς διογκούμενες δυσκολίες που αντιμετώπιζε στο λεγόμενο μεταναστευτικό ζήτημα αλλά και τα προβλήματα με την συνεχώς και πιο επιθετική και διεκδικητική Τουρκία. Είναι σαφές ότι ο στόχος αυτός επετεύχθη απόλυτα, δηλαδή τα δύο άλλα ζητήματα επισκιάσθηκαν τόσο από την αγχωτική ειδησεογραφία, την στρεσογόνο επιστημολογία και τα προβλήματα ενός περίκλειστου και περιορισμένου πολιτειακού βίου, στα όρια της συνταγματικής νομιμότητας[10] και φυσικά εκτός κάθε πλαισίου της λεγόμενης κανονικότητας.
Ο δεύτερος λόγος που η ελληνική κυβέρνηση ενεργεί έτσι είναι γιατί τούτο πράττουν εν γένει και οι υπόλοιποι στο κόσμο κυβερνώντες και τούτο επιτάσσεται ως η νέα παγκόσμια ανάγκη. Ας διερωτηθεί όμως κανείς τι κόσμος είναι αυτός που ζούμε την τελευταία 20ετία, όπου οι ζωές μας και τα δικαιώματά μας υπόκεινται στις επαναρρυθμίσεις λόγω της διεθνούς τρομοκρατίας (πχ Δίδυμοι Πύργοι το 2001 και εντεύθεν) τις διεθνείς χρηματικές κρίσεις παγκοσμίου εμβελείας (πχ 2007- 2008 και εντεύθεν) ή την σκιά και θανατηφόρο απειλή της κλιματικής αλλαγής. Και πλέον μετά από μια σειρά επιδημιών[11] και πανδημιών από το 2003 έως το 2020 την τωρινή παγκοσμίου εμβελείας πανδημία.
Ο τρίτος λόγος είναι η γνώση εκ μέρους των κυβερνώντων του σοβαρώς πάσχοντως δημοσίου συστήματος υγείας. Συνεπώς ενεργούντες με τον τρόπο που επέλεξαν προφυλάσσονται από μία κατάσταση που θα ήταν τραγική πολιτικά και κοινωνικά, αυτό που ονομάζεται “κατάρρευση του δημοσίου συστήματος υγείας”.
Και προς επίρρωσιν του ανωτέρω προβληματισμού και υποθετικών συλλογισμών, πως μπορεί να γίνεται λόγος για άρση των μέτρων όταν ακόμη υπάρχει αυξητικός ρυθμός για την Ελλάδα (σύμφωνα με τον ΠΟΥ ανάμεσα στο 5 έως 8%), αν ο ιός και η νόσος COVIT-19 είναι τόσο επικίνδυνα και μεταδοτικά και ακόμη δεν έχει βρεθεί εμβόλιο ανοσοποίησης και απολύτως επιτυχές φαρμακευτικό θεραπευτικό σχήμα;
 * Ο Δημήτριος Δούκα Σουφλέρης είναι Δικηγόρος, Επιμ/θείς στο ΕΚΠΑ στη Βιώσιμη Ανάπτυξη και το Περιβάλλον Imperial College Clean Power Professional Certificate
(photo: pixabay)
[2]Η θέση και κατάταξη της Ελλάδας, για την περιοχή της Ευρώπης, από τον ΠΟΥ (WHO) με εύχρηστο διαδραστικό χάρτη στο https://who.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html?fbclid=IwAR0Q9k0RnzuOZD5SsgFKMX21FJe9R4LWU6MafAMtfcbJzb-xrj8LgbiF4RQ#/ead3c6475654481ca51c248d52ab9c61
[3]Στοιχεία από το Ευρωπαϊκό Κέντρο CDC (Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Ασθενειών) στο https://www.ecdc.europa.eu/en/covid-19-pandemic?fbclid=IwAR1AcGGreNMLdPxkSWub0qS7k0wcKt8MsP9izk0ulrx8YwBhJLWsFuZM6AI
[4]Δημοσιευμένο στα Ημερήσιες Εκθέσεις COVID-19 στον ιστότοπο του ΕΟΔΥ, στο https://eody.gov.gr/epidimiologika-statistika-dedomena/imerisies-ektheseis-covid-19/
[6]Ελληνική Στατιστική Αρχή, https://www.statistics.gr/el/statistics/-/publication/SAM03/-, κατά την 18/4/2020.
[8] Τα στοιχεία που δίνονται για το R0 (Reproduction number=αριθμός αναπαραγωγής) για COVID-19 ≈ 1.5-4.5
R0 for Measles (= ιλαρά) ≈ 15
R0 for Chickenpox (= ανεμοβλογιά) ≈ 10
R0 for SARS ≈ 3
[9]Ας ξαναδιευκρινησθεί ότι ο ιός ΄έχει ονομασθεί SARS-CoV-2 και η νόσος COVIT-19.
[10]Αντιρρήσεις επ΄ αυτού φυσικά υπάρχουν. Ας αναλογισθούμε όμως: ποιος μπορεί να καθορίζει προτεραιότητες ανάμεσα σε ισοδύναμα έννομα αγαθά και συνταγματικώς κατοχυρωμένα ατομικά δικαιώματα; Μία κυβέρνηση και η μιντιακή προπαγάνδα; Πόσο ορθά λειτουργεί μία κοινωνία και η θεσμισμένη πολιτεία όταν έχει καταργηθεί εν τοις πράγμασι κάτι τόσο θεμελιώδες όπως η προσωρινή δικαστική προστασία (περίπτωση Ασφαλιστικών Μέτρων); Και πόσο έντιμοι είναι οι οικονομικοί περιορισμοί που αφήνουν πλήρως αρρύθμιστες τις τράπεζες, σε πλήρη λειτουργία τις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, προκρίνουν τα super market έναντι των μικρομάγαζων και κοροϊδεύουν τους πάσχοντες επιστήμονες/ελεύθερους επαγγελματίες βοηθώντας τους οικονομικά με γελοίες καταρτίσεις και μοιράζοντας τα χρήματα σε αναλογία 6 προς 5 (όπου το δεύτερο καταλήγει σε μεγαλοεπιχειρηματίες);
[11]Public Health Emergency of International Concern (PHEIC). Από το 2009 μέχρι σήμερα έχουν ανακηρυχθεί 6 PHEIC. Οι ακόλουθες: 2009 H1N1 (γρίππη των χοίρων) πανδημία,  2014 πολυομελίτιδα ,  2014  Ebola στη Δυτική Αφρική,  2015–16 Zika επιδημία, 2018–20 Kivu Ebola επιδημία και πλέον 2019–20 coronavirus pandemic. Πηγή: Wikipedia.

Σχόλια