Αποζημίωση 27.060 ευρώ σε προσωρινά κρατηθέντα και τελικά αθωωθέντα

Τριμ.Εφετείο Κακουργημάτων Πατρών αρ.567, 594/2019 (a΄δημοσίευση): Αποζημίωση 27.060 ευρώ για προσωρινή κράτηση αθωωθέντος – Αρμόδιο δικαστήριο – Προϋποθέσεις αποζημίωσης:

«Στα άρθρα 533 έως 545 ΚΠΔ -όπως αντικαταστάθηκαν ως άνω με το άρθρο 26 του Ν. 2915/2001 [ΦΕΚ Α' 109/29-5-200]- περιέχεται πλήρης ρύθμιση για την απο­ζημίωση των αδίκως καταδικασθέντων ή προσωρινά κρατηθέντων και τελικά αθωωθέντων (ΑΠ 1593/2016 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), όπως απαιτείται από τα άρθρα 7 § 4 του Συντ. και 9 § 5 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά Δικαιώματα και σε αρμονία προς τις συν­ταγματικές διατάξεις περί χωριστών δικαιοδοσιών (άρθρα 94-95, ΑΠ 444/2015, ΑΠ 1123/2010 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 918/2008 ΝοΒ 2008.2402)…

Προβλέπεται σε αρμονία προς τις συνταγματικές διατάξεις περί χωριστών δικαιοδοσιών (άρθρα 94, 95, 96) ότι αρμόδιο δικαστήριο για τη διάγνωση του άδικου ή παράνομου της προ­σωρινής κράτησης ή φυλάκισης είναι αποκλειστικώς το ποινικό δικαστήριο (ή δικαστι­κό συμβούλιο) που αθώωσε ή απήλλαξε ή τιμώρησε με ελαφρότερη ποινή τον κατηγο­ρούμενο. Τα δε πολιτικά δικαστήρια είναι αρμόδια, μόνο για τον προσδιορισμό του ύψους της ζημίας και την επιδίκαση της ανάλογης αποζημίωσης ή χρηματικής ικανο­ποίησης, στις περιπτώσεις που το ποινικό δικαστήριο έχει μεν αναγνωρίσει τη σχετική υποχρέωση του Δημοσίου, αλλά δεν έχει προσδιορίσει το ύψος της αποζημίωσης ή προσδιόρισε αυτή και το ύψος της δεν βρίσκει σύμφωνο τον δικαιούχο ή το υπόχρεο Δημόσιο. Και τούτο, γιατί ο ποινικός δικαστής, ο οποίος έχει πλήρη γνώση της διεξαχθείσας ενώπιον του ποινικής διαδικασίας, εκτιμώντας τις συνθήκες και όλες τις προσκομισθείσες αποδείξεις, είναι ο πλέον κατάλληλος για να αποφανθεί για την υποχρέω­ση ή μη του Δημοσίου προς αποζημίωση (ΑΠ 918/2008 ΝοΒ 2008.2402). Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, απαραίτητη προϋπόθεση της άσκησης στα πολιτικά δικαστήρια αγωγής αποζημίωσης για άδικη προσωρινή κράτηση και επιδίκασης αυτής είναι η προηγουμένη αναγνώριση της συναφούς υποχρέωσης του Δημοσίου με απόφαση του αρμοδίου ποινικού δικαστηρίου ή συμβουλίου, και δη αμετακλήτως, η έλλειψη της οποίας καθιστά την αγωγή απαράδεκτη και αντικείμενο της αποζημίωσης αυτής είναι κάθε ζημία που προκλήθηκε από την ολική ή μερική εκτέλεση της προσωρινής κράτη­σης κλπ και χρηματική ικανοποίηση, το ποσό της οποίας καθορίζεται κατά την κρίση του δικαστηρίου (άρθρο 540 § 1, ΑΠ 444/2015, ΑΠ 366/2013 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Εξ άλ­λου, σύμφωνα με τον Νέο ΚΠοινΔ που κυρώθηκε με το Ν. 4620/2019 και ισχύει από 1-7-2019, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 535 § 1 έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν από το Δημόσιο αποζημίωση: α) οι προσωρινά κρατηθέντες, που αθωώθηκαν αμετάκλητα με βούλευμα ή απόφαση δικαστηρίου ...», κατά το άρθρο 536 «Το Δημόσιο δεν έχει υποχρέωση για αποζημίωση, αν εκείνος που κατα­δικάσθηκε ή κρατήθηκε προσωρινά έγινε από πρόθεση παραίτιος της καταδίκης ή της προσωρινής κράτησης» και σύμφωνα με το άρθρο 540 «Σε περίπτωση που γίνει δεκτή η αίτηση για αποζημίωση, επιδικάζεται στον αιτούντα αμετακλήτως κατ' αποκοπή απο­ζημίωση συνολικά για τεκμαρτή περιουσιακή ζημία και για ηθική βλάβη, η οποία δεν μπορεί να είναι κατώτερη των είκοσι (20) ευρώ ούτε ανώτερη των πενήντα (50) ευρώ την ημέρα και της οποίας το ύψος προσδιορίζεται αφού ληφθεί υπόψη και η οικονομική και οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου. Το κατώτερο και το ανώτερο όριο της α­ποζημίωσης μπορεί να αναπροσαρμόζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονο­μικών και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων», ενώ τέλος σύμφωνα με τις διάταξη του 590 § 1 του νέου ΚΠΔ «Υποθέσεις που εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της ποινικής διαδικασίας και σε οποιονδήποτε βαθμό συνεχίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος κώδικα. Οι πράξεις της ποινικής διαδικασίας που τελέστηκαν όταν ίσχυαν οι διατάξεις που καταργούνται διατηρούν το κύρος τους»…

από κανένα αποδεικτικό στοιχείο δεν προέκυψε ότι ο αϊ­τών, ο οποίος ευθύς εξ αρχής αρνείται κατηγορηματικά την οποιαδήποτε εμπλοκή του στις αποδιδόμενες σε αυτόν αξιόποινες πράξεις, έγινε από πρόθεση παραίτιος της προ­σωρινής του κράτησης…

Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι, συντρέχουν στην ένδικη περίπτωση τόσο οι νόμιμες, όσο και οι ουσιαστικές προϋποθέ­σεις και ο απών, ως προσωρινά κρατηθείς και μετέπειτα καταδικασθείς που αθωώθηκε αμετάκλητα με απόφαση δικαστηρίου, χωρίς να έχει καταστεί από πρόθεση παραίτιος της προσωρινής του κράτησης, έχει δικαίωμα κατ’ άρθρο 535 § 1 περ. α’ του Νέου ΚΠοινΔ να ζητήσει από το Ελληνικό Δημόσιο αποζημίωση; για τις 1.353 ημέρες της κράτησής του. Επομένως, πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή ως και κατ’ ουσίαν βάσιμη η ένδικη αίτηση αποζημίωσης και αφού ληφθεί υπόψη η οικονομική και οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου-αιτούντος, να επιδικαστεί στον τελευταίο κατ' αποκοπή η­μερήσια αποζημίωση συνολικά για τεκμαρτή περιουσιακή ζημία και ηθική βλάβη το ποσό των είκοσι [20] ευρώ την ημέρα (κατ’ άρθρο 540 εδ. α' του Νέου ΚΠΔ) και συνο­λικά για 1.353 ημέρες το ποσό των [20 ευρώ/ημέρα X 1.353 ημέρες] είκοσι επτά χιλι­άδων εξήντα [27.060] ευρώ».

*Η απόφαση δημοσιεύεται με επιμέλεια του δικηγόρου Πατρών, Χρήστου Τζαβάρα, ο οποίος εκπροσώπησε τον αιτούντα.

Δείτε την Απόφαση εδώ