Της Χριστίνας Δεστούνη, δικηγόρου
Με τον Ν. 4738/2020 επέρχονται μεγάλες αλλαγές στην ρύθμιση οφειλών. Η πτώχευση αποσκοπεί στη συλλογική ικανοποίηση των πιστωτών με την ρευστοποίηση του συνόλου της περιουσίας του οφειλέτη ή επιμέρους συνόλων ή κατ' ιδίαν περιουσιακών στοιχείων. Σε πτώχευση κηρύσσεται ο οφειλέτης που βρίσκεται σε παύση πληρωμών, δηλαδή σε αδυναμία εκπλήρωσης των ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεών του κατά τρόπο γενικό και μόνιμο.
Από την κήρυξη της πτώχευσης επέρχεται πτωχευτική απαλλοτρίωση, ήτοι ο οφειλέτης στερείται αυτοδικαίως την διοίκηση (διαχείριση και διάθεση) της περιουσίας, την οποία ασκεί μόνο ο σύνδικος. Μετά την κήρυξη πτώχευσης, πράξεις διαχείρισης και διάθεσης στοιχείων της πτωχευτικής περιουσίας από τον οφειλέτη ή προς αυτόν, χωρίς τη σύμπραξη του συνδίκου, είναι ανενεργείς. Ο οφειλέτης δεν νομιμοποιείται σε δίκες που αφορούν την πτωχευτική περιουσία μετά την κήρυξη πτώχευσης. Ο οφειλέτης δικαιούται να παρεμβαίνει προσθέτως στις δίκες που διεξάγει ο σύνδικος.
Το πτωχευτικό δικαστήριο μπορεί να αναθέσει στον οφειλέτη την διοίκηση της πτωχευτικής περιουσίας με την σύμπραξη του συνδίκου, μετά από αίτημα του οφειλέτη και εφόσον συναινεί η συνέλευση των πιστωτών. Το πτωχευτικό δικαστήριο μπορεί να αφαιρέσει από τον οφειλέτη την διοίκηση της πτωχευτικής περιουσίας, εφόσον αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον των πιστωτών, μετά από αίτημα του συνδίκου.
Σε περίπτωση οφειλέτη φυσικού προσώπου, από την κήρυξη πτώχευσης μέχρι την απαλλαγή του, στην πτωχευτική περιουσία ανήκει το μέρος του ετήσιου εισοδήματος που υπερβαίνει το ποσό των ετήσιων εύλογων δαπανών διαβίωσης ή του δωδεκαπλάσιου του ακατάσχετου, όποιο είναι υψηλότερο εκ των δύο. Ο σύνδικος υποβάλλει στην εισηγητή σχέδιο περιοδικών πληρωμών, το οποίο κοινοποιείται στον οφειλέτη. Εντός 10 ημερών από την κοινοποίηση, ο οφειλέτης μπορεί να εκθέσει τις απόψεις του επί του σχεδίου, καταθέτοντας σημείωμα. Ο εισηγητής με διάταξή του αποφασίζει για την αποδοχή ή μη , εν όλω ή εν μέρει, του σχεδίου περιοδικών πληρωμών. Εγκεκριμένο σχέδιο εφαρμόζεται αναδρομικά από την κήρυξη πτώχευσης. Τα ετήσια εισοδήματα του οφειλέτη εξαιρούνται της πτωχευτικής περιουσίας, όταν το πτωχευτικό δικαστήριο διαπιστώνει ότι η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει την κύρια κατοικία ή/ και άλλα πάγια περιουσιακά στοιχεία που υπερβαίνουν σε αξία το 10% των συνολικών υποχρεώσεων και η ελάχιστη αξία τους δεν υπολείπεται των 100.000 ευρώ. Σε περίπτωση ουσιώδους μεταβολής των εισοδημάτων του οφειλέτη, ο εισηγητής με διάταξη δύναται να μεταβάλλει τους όρους του σχεδίου περιοδικών πληρωμών. Τεκμαίρεται ουσιώδης η μεταβολή που υπερβαίνει το 35% του εισοδήματος.
Από την κήρυξη της πτώχευσης οι απαιτήσεις των πιστωτών παύουν να παράγουν νόμιμους ή συμβατικούς τόκους και προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής. Η παύση τοκογονίας δεν ισχύει για συνοφειλέτες και εγγυητές.
Από την κήρυξη της πτώχευσης αναστέλλονται αυτοδικαίως τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα των πτωχευτικών πιστωτών κατά του οφειλέτη. Ιδίως απαγορεύεται η έναρξη ή η συνέχιση αναγκαστικής εκτέλεσης, η άσκηση αναγνωριστικών ή καταψηφιστικών αγωγών, η συνέχιση των δικών επ' αυτών, η άσκηση ή η εκδίκαση ενδίκων μέσων, η έκδοση πράξεων διοικητικής φύσεως ή η εκτέλεσή τους. Πράξεις που επιχειρούνται κατά παράβαση της αναστολής είναι απολύτως άκυρες. Η αναστολή των ατομικών διώξεων δεν ισχύει για τους ενέγγυους πιστωτές σχετικά με τα υπέγγυα στοιχεία της πτωχευτικής περιουσίας για διάστημα 9 μηνών από την κήρυξη της πτώχευσης, μετά την πάροδο του οποίου η αναστολή επεκτείνεται και στις ατομικές διώξεις των ενέγγυων πιστωτών.
Η κήρυξη πτώχευσης προκαλεί την αυτόματη και αζήμια λύση των εκκρεμών και διαρκών συμβάσεων του οφειλέτη την εξηκοστή ημέρα από την κήρυξη πτώχευσης, εκτός αν ο σύνδικος δηλώσει εγγράφως προς τον αντισυμβαλλόμενο του οφειλέτη πριν την πάροδο της προθεσμίας ότι επιθυμεί την άμεση λύση ή την συνέχισή τους.
Αν ο σύνδικος επιλέξει την συνέχιση των συμβάσεων, έχει δικαίωμα να εκπληρώσει τις συμβάσεις, υποκαθιστώντας την ομάδα των πιστωτών στην θέση του οφειλέτη, και να απαιτεί την εκπλήρωση των συμβάσεων από τον αντισυμβαλλόμενο. Εντός 30 ημερών από την κήρυξη της πτώχευσης, ο αντισυμβαλλόμενος μπορεί να τάξει εύλογη προθεσμία στον σύνδικο για την άσκηση του δικαιώματος επιλογής. Αν ο σύνδικος δεν απαντήσει εντός της προθεσμίας ή αν αρνηθεί την εκπλήρωση, ο αντισυμβαλλόμενος δικαιούνται να υπαναχωρήσει και να αξιώσει αποζημίωση, λόγω μη εκπλήρωσης, ικανοποιούμενος ως πτωχευτικός πιστωτής.
Ο οφειλέτης – φυσικό πρόσωπο απαλλάσσεται πλήρως από οφειλές προς τους πτωχευτικούς πιστωτές 36 μήνες από την κήρυξη πτώχευσης. Για τους οφειλέτες του άρθρου 92 παραγρ. 3, η προθεσμία είναι 1 έτος. Η απαλλαγή των εκπροσώπων νομικών προσώπων επέρχεται με την πάροδο 36 μηνών από την αίτηση της πτώχευσης ή 24 μηνών από την κήρυξη πτώχευσης, όποιο από τα δύο προηγηθεί χρονικά.
Σχόλια