Ιστορικό
Ιρακινός υπήκοος, του οποίου η πρώτη αίτηση διεθνούς προστασίας απορρίφθηκε αμετάκλητα από την Bundesamt für Fremdenwesen und Asyl (Ομοσπονδιακή υπηρεσία για θέματα αλλοδαπών και ασύλου, Αυστρία), υπέβαλε μερικούς μήνες αργότερα νέα αίτηση διεθνούς προστασίας ενώπιον την ίδιας αρχής. Ενώ είχε στηρίξει την πρώτη του αίτηση στο γεγονός ότι φοβόταν για τη ζωή του σε περίπτωση επιστροφής στο Ιράκ, καθότι είχε αρνηθεί να πολεμήσει στο πλευρό των σιιτικών παραστρατιωτικών ομάδων (όντας ο ίδιος σιίτης μουσουλμάνος στο θρήσκευμα), καθώς και στο γεγονός ότι η χώρα αυτή εξακολουθούσε να βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση, προέβαλε πλέον ότι ο πραγματικός λόγος για τον οποίον είχε υποβάλει τις αιτήσεις του σχετιζόταν με την ομοφυλοφιλία του, η οποία απαγορεύεται από τη χώρα του και από το θρήσκευμά του. Διευκρίνισε ότι, κατά τον χρόνο υποβολής της πρώτης αίτησης, δεν είχε αντιληφθεί ακόμη ότι, αποκαλύπτοντας την ομοφυλοφιλία του, δεν είχε να φοβηθεί τίποτα στην Αυστρία.
Η Bundesamt απέρριψε ως απαράδεκτη τη μεταγενέστερη αίτηση, με την αιτιολογία ότι έβαλλε κατά προηγούμενης απορριπτικής απόφασης η οποία είχε καταστεί απρόσβλητη. Συγκεκριμένα, κατά το αυστριακό δίκαιο, κάθε μεταγενέστερη αίτηση που στηρίζεται σε στοιχεία ή πορίσματα που υφίσταντο ήδη πριν από την έκδοση της αμετάκλητης απόφασης με την οποία περατώνεται η προηγούμενη διαδικασία μπορεί να επιφέρει μόνον επανάληψη της διαδικασίας, τούτο δε μόνον αν ο αιτών δεν παρέλειψε, με δική του υπαιτιότητα, να επικαλεστεί τα εν λόγω στοιχεία και πορίσματα κατά την προηγούμενη διαδικασία. Μόνο στοιχεία ή πορίσματα τα οποία προέκυψαν πρόσφατα, μετά την έκδοση της πρώτης αμετάκλητης απόφασης, μπορούν να δικαιολογήσουν την κίνηση νέας διαδικασίας. Εκτιμώντας ότι η μεταγενέστερη αίτησή του έπρεπε να οδηγήσει σε κίνηση νέας διαδικασίας, ο αιτών προσέφυγε στα αυστριακά δικαστήρια.
Στο πλαίσιο αυτό, το Verwaltungsgerichtshof (Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, Αυστρία) ζήτησε από το Δικαστήριο να ερμηνεύσει την οδηγία σχετικά με τις κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας[1] .
Η απόφαση του ΔΕΕ
Με την απόφασή του, το Δικαστήριο διευκρινίζει ότι η επί της ουσίας εξέταση μεταγενέστερης αίτησης διεθνούς προστασίας, στηριζόμενης σε στοιχεία ή πορίσματα που υφίσταντο ήδη πριν από την οριστική περάτωση της πρώτης διαδικασίας, μπορεί, καταρχήν, και εφόσον τηρούνται οι βασικές αρχές και εγγυήσεις τις οποίες προβλέπει η οδηγία, να διενεργηθεί στο πλαίσιο της επανάληψης της διαδικασίας που είχε ως αντικείμενο την πρώτη αίτηση. Η επανάληψη της διαδικασίας μπορεί, όπως συμβαίνει στην Αυστρία, να υπόκειται στην προϋπόθεση (i) τα νέα αυτά στοιχεία ή πορίσματα να αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες να πληροί ο αιτών τις προϋποθέσεις ώστε να χαρακτηρισθεί δικαιούχος διεθνούς προστασίας και (ii) ο αιτών να μην ήταν σε θέση, χωρίς υπαιτιότητά του, να τα προβάλει κατά την προηγούμενη διαδικασία. Αντιθέτως, η επανάληψη αυτή δεν πρέπει να υπόκειται στην προβλεπόμενη από το αυστριακό δίκαιο προϋπόθεση[2] να έχει υποβληθεί η μεταγενέστερη αίτηση εντός ορισμένης προθεσμίας.
Για την περίπτωση που οι διατάξεις του αυστριακού δικαίου που έχουν εφαρμογή στην επανάληψη διαδικασίας δεν διασφαλίζουν την τήρηση των προϋποθέσεων του παραδεκτού της μεταγενέστερης αίτησης ή δεν συνάδουν με τις βασικές αρχές και εγγυήσεις που προβλέπονται από την οδηγία, το Δικαστήριο κρίνει περαιτέρω ότι η μεταγενέστερη αίτηση του συγκεκριμένου αιτούντος θα πρέπει, εν προκειμένω, να εξεταστεί στο πλαίσιο νέας διοικητικής διαδικασίας. Δεδομένου ότι η Αυστρία δεν έχει μεταφέρει, όσον αφορά την κίνηση νέας διοικητικής διαδικασίας, την μη επιτακτικού χαρακτήρα διάταξη της οδηγίας η οποία παρέχει στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να προβλέπουν ότι η μεταγενέστερη αίτηση εξετάζεται περαιτέρω μόνον εφόσον ο συγκεκριμένος αιτών δεν ήταν σε θέση, χωρίς δική του υπαιτιότητα, να προβάλει, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης διαδικασίας, τα νέα στοιχεία η πορίσματα, ενώ αυτά υφίσταντο ήδη, δεν μπορεί να απορριφθεί η αίτηση για την κίνηση νέας διαδικασίας λόγω ενδεχόμενης υπαιτιότητας του αιτούντος. (curia.europa.eu)
[1] Οδηγία 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (ΕΕ 2013, L 180, σ. 60, διορθωτικά ΕΕ 2015, L 29, σ. 16 και ΕΕ 2015, L 114, σ. 25).
[2] Τουτέστιν, η μεταγενέστερη αίτηση πρέπει να έχει υποβληθεί εντός προθεσμίας δύο εβδομάδων, υπολογιζόμενης κατ’ ουσίαν από το χρονικό σημείο που ο αιτών έλαβε γνώση του λόγου για επανάληψη της διαδικασίας και, εν πάση περιπτώσει, εντός τριών ετών από την έκδοση της απόφασης επί της προγενέστερης αίτησης.
Σχόλια