Απόρριψη αιτήματος αναβολής λόγω αποχής δικηγόρων - Η άσκηση εκ μέρους του δικηγόρου του δικαιώματος αποχής για την προστασία των εργασιακών του συμφερόντων είναι μικρότερης σημασίας έννομο αγαθό από την απονομή της δικαιοσύνης (ΑΠ)

ΑΠ 901/2020 (ποιν.)΄: Αποχή των δικηγόρων ως λόγος ανώτερης βίας για την αναβολή της δίκης -Απόρριψη αιτήματος αναβολής -Η άσκηση εκ μέρους του δικηγόρου του δικαιώματος αποχής από τα καθήκοντά του για την προστασία εργασιακών και συναφών συμφερόντων του είναι μικρότερης σημασίας έννομο αγαθό από την απονομή της δικαιοσύνης.

“Κατά τη διάταξη του άρθρου 349 παρ. 1 του ΚΠοινΔ. το δικαστήριο μπορεί, μετά από πρόταση του εισαγγελέα ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάξει την αναβολή της δίκης για λόγους ανώτερης βίας, με αίτημα δε κάποιου από τους διαδίκους, για σοβαρούς λόγους υγείας ή λόγους ανώτερης βίας. Κατά την παρ. 4 του ως άνω άρθρου 349 ΚΠοινΔ η αποχή των δικηγόρων αποτελεί λόγο ανώτερης βίας για την αναβολή. Όμως, η άσκηση εκ μέρους του δικηγόρου του δικαιώματος αποχής από τα καθήκοντά του για την προστασία εργασιακών και συναφών συμφερόντων του είναι μικρότερης σημασίας έννομο αγαθό από την απονομή της δικαιοσύνης, άποψη που και οι οικείοι δικηγορικοί σύλλογοι αναγνωρίζουν, με το να επιτρέπουν στα μέλη τους να παρίστανται όταν επίκειται κίνδυνος παραγραφής της υπόθεσης και ματαίωσης της αξίωσης της Πολιτείας προς τιμωρία του ποινικού αδικήματος που αποδίδεται στον εντολέα τους.

Εξάλλου, η ειδική, κατά τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠοινΔ, και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, από την έλλειψη της οποίας ιδρύεται λόγος αναίρεσης κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠοινΔ, απαιτείται όχι μόνο για την απόφαση περί της ενοχής, δηλαδή την καταδικαστική ή απαλλακτική για την κατηγορία απόφαση του Δικαστηρίου, αλλά για όλες τις αποφάσεις, ανεξαρτήτως αν αυτές είναι οριστικές ή παρεμπίπτουσες ή αν η έκδοση τους αφήνεται στη διακριτική, ελεύθερη ή ανέλεγκτη κρίση του δικαστή που τις εξέδωσε. Έτσι, η παρεμπίπτουσα απόφαση που απορρίπτει αίτηση του κατηγορουμένου περί αναβολής της δίκης για λόγο ανώτερης βίας πρέπει να είναι ιδιαίτερα αιτιολογημένη, υπό την προϋπόθεση ότι υποβάλλεται παραδεκτώς και είναι ορισμένη. Διαφορετικά, ιδρύεται ο ανωτέρω λόγος αναίρεσης για ελλιπή αιτιολογία. Αν το δικαστήριο απορρίψει το αίτημα αναβολής του κατηγορουμένου χωρίς την απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία και ακολούθως προχωρήσει στην έρευνα της υπόθεσης και στην καταδίκη του κατηγορουμένου για την πράξη που διώχθηκε, τότε υποπίπτει στην από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ.Θ' του ΚΠοινΔ πλημμέλεια της υπέρβασης εξουσίας και η καταδικαστική απόφασή του είναι αναιρετέα.

Στην προκείμενη περίπτωση, από την παραδεκτή, για τις ανάγκες του αναιρετικού ελέγχου, επισκόπηση της προσβαλλόμενης απόφασης με αριθμό 53/2020 του Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Δυτικής Μακεδονίας και των πρακτικών αυτής προκύπτει, ότι το ανωτέρω Δικαστήριο, που την εξέδωσε, με παρεμπίπτουσα απόφασή του, η οποία θεωρείται ότι συμπροσβάλλεται με αυτήν (άρθρο 504 παρ. 4 του ΚΠοινΔ), απέρριψε το αίτημα της κατηγορουμένης-εκκαλούσας, ήδη αναιρεσείουσας για αναβολή της δίκης. Ειδικότερα, κατά τη δημόσια συνεδρίαση αυτού της 18-2-2020, πριν την έναρξη της αποδεικτικής διαδικασίας εμφανίσθηκε ο συνήγορος της κατηγορουμένης …, ο οποίος, αφού έλαβε το λόγο από την Πρόεδρο του Δικαστηρίου, δήλωσε ότι λόγω συμμετοχής του στην πανελλήνια αποχή των δικηγόρων ζητάει την αναβολή της υπόθεσης. Επίσης, δήλωσε ότι ο έτερος συνήγορος υπεράσπισης της κατηγορουμένης …, του Δ.Σ Αθηνών, επίσης, λόγω συμμετοχής του στην πανελλήνια αποχή των δικηγόρων, ζητάει την αναβολή της υπόθεσης και προσκόμισε τα ακόλουθα έγγραφα, τα οποία αναγνώσθηκαν, ήτοι 1) την από 17-2-2020 αίτηση χορήγησης άδειας του ιδίου προς τον Δ.Σ Κοζάνης, η οποία απορρίφθηκε και 2) φωτοαντίγραφο της από 15-2-2020 αίτησης χορήγησης άδειας του Ε.-Δ. Τ. προς τον Δ.Σ Αθηνών, η οποία απορρίφθηκε.

Το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων Δυτικής Μακεδονίας απέρριψε το αίτημα αυτό κατά πλειοψηφία και διέκοψε την εκδίκαση της υπόθεσης για τη δικάσιμο της 19-2-2020 με την εξής αιτιολογία, κατά πιστή αντιγραφή: "Στην προκείμενη περίπτωση, κατά τη σημερινή δικάσιμο εμφανίστηκε ο συνήγορος της κατηγορουμένης …, δικηγόρος του Δ.Σ Κοζάνης, και υπέβαλε αίτημα αναβολής της δίκης, λόγω σημαντικού αιτίου στο πρόσωπο του και στο πρόσωπο του ετέρου συνηγόρου υπεράσπισης της κατηγορουμένης Ε. - Δ. Τ., του Δ.Σ Αθηνών, και ειδικότερα λόγω της απόφασης της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων περί αποχής των δικηγόρων από τα καθήκοντά τους, προσκόμισε δε τα ακόλουθα έγγραφα, ήτοι: α) την από 17-2-2020 αίτηση χορήγησης άδειας του ιδίου (…) προς τον Δ.Σ Κοζάνης, η οποία απορρίφθηκε, με την επισημείωση "Απορρίπτεται λόγω μη συμπλήρωσης επταετίας από την τέλεση της πράξης ..." και β) φωτοαντίγραφο της από 15-2-2020 αίτησης χορήγησης άδειας του συνηγόρου Ε.-Δ. Τ. προς τον Δ.Σ Αθηνών, η οποία απορρίφθηκε, με την επισημείωση "ΟΧΙ, εκτός πλαισίου (δεν έχει συμπληρωθεί 7ετία σε β' βαθμό από της τελέσεως της πράξεως), τα οποία και αναγνώσθηκαν δημόσια στο ακροατήριο του Δικαστηρίου. Είναι γεγονός ότι η αποχή των δικηγόρων συνιστά λόγο ανώτερης βίας για την αναβολή. Όμως, η άσκηση εκ μέρους του δικηγόρου του δικαιώματος αποχής από τα καθήκοντά του για την προστασία εργασιακών και συναφών συμφερόντων του είναι μικρότερης σημασίας έννομο αγαθό από την απονομή της δικαιοσύνης, άποψη που και οι οικείοι δικηγορικοί σύλλογοι αναγνωρίζουν με το να επιτρέπουν στα μέλη τους να παρίστανται όταν επίκειται κίνδυνος παραγραφής της υπόθεσης και ματαίωσης της αξίωσης της Πολιτείας προς τιμωρία του ποινικού αδικήματος που αποδίδεται στον εντολέα τους (βλ. σχετ. ΑΠ 704/2016, δημ. ΝΟΜΟΣ). Ενόψει των ανωτέρω, το επικαλούμενο από τους συνηγόρους αίτημα αναβολής και με δεδομένο ότι η συζήτηση της υπόθεσης έχει ήδη αναβληθεί άλλες πέντε (5) φορές σε β' βαθμό, ενόψει της επικείμενης παραγραφής του αδικήματος, με φερόμενο, κατά την εκκαλουμενη απόφαση, χρόνο τέλεσης "σε μη επακριβώς προσδιορισθείσα ημερομηνία, πάντως εντός χρονικού διαστήματος από 24-8-2012 μέχρι 30-5-2013", κρίνεται ως καταχρηστικό και παρελκυστικό της δίκης και πρέπει να απορριφθεί, κατά την άποψη της πλειοψηφίας των μελών του Δικαστηρίου, ως ουσία αβάσιμο, ειδικώς αφού ληφθούν υπόψη, ιδίως ο ως άνω χρόνος τέλεσης της αποδιδόμενης στην κατηγορουμένη πράξης, με συνέπεια τον άμεσο κίνδυνο παραγραφής της σε περίπτωση περαιτέρω καθυστέρησης στην εκδίκαση της υπόθεσης και η εσφαλμένη προϋπόθεση (μη συμπλήρωση επταετίας από το χρόνο της αποδιδόμενης στην κατηγορουμένη πράξης έως σήμερα) υπό την οποία απορρίφθηκε το συναφές αίτημα περί χορήγησης αδείας ενός εκάστου εκ των συνηγόρων από τον οικείο Δικηγορικό Σύλλογο εκάστου εξ αυτών. Συνακόλουθα, πρέπει να απορριφθεί κατά πλειοψηφία το αίτημα περί αναβολής εκδίκασης της υποθέσεως ως ουσία αβάσιμο, δοθέντος δε ότι η απουσία του συνηγόρου υπεράσπισης της κατηγορουμένης Ε. Τ. του Δ.Σ Αθηνών κατά τη σημερινή δικάσιμο μπορεί να αντιμετωπισθεί με διακοπή, πρέπει να διακοπεί η εκδίκαση της υπόθεσης για τη δικάσιμο της 19-2-2020, ώρα 11.00 πμ (λόγω στάσης των δικαστικών υπαλλήλων από ώρα 9.00 έως 11.00 πμ".

Κατά τη δικάσιμο της 19-2-2020, κατά την οποία το Δικαστήριο προχώρησε στην εκδίκαση της υπόθεσης, εμφανίστηκε η κατηγορουμένη και διόρισε τον ως συνήγορο για την υπεράσπισή της τον ανωτέρω δικηγόρο …, ο οποίος αποδέχτηκε το διορισμό του. Με αυτά που δέχθηκε το Δικαστήριο, διέλαβε την απαιτούμενη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία στην αναιρετικώς ανέλεγκτη απορριπτική του εν λόγω αιτήματος παρεμπίπτουσα απόφασή του, καθόσον, αφού προσδιορίζει τα αποδεικτικά μέσα που έλαβε υπόψη, αναφέρει α) ότι η υπόθεση έχει αναβληθεί άλλες πέντε φορές στο β' βαθμό, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ως καταχρηστικό, ενόψει και του κινδύνου παραγραφής της πράξης, β) ότι ναι μεν η αποχή των δικηγόρων συνιστά λόγο ανώτερης βίας για την αναβολή, όμως, η άσκηση εκ μέρους του δικηγόρου του δικαιώματος αποχής από τα καθήκοντά του για την προστασία εργασιακών και συναφών συμφερόντων του είναι μικρότερης σημασίας έννομο αγαθό από την απονομή της δικαιοσύνης, άποψη που και οι οικείοι δικηγορικοί σύλλογοι αναγνωρίζουν με το να επιτρέπουν στα μέλη τους να παρίστανται όταν επίκειται κίνδυνος παραγραφής της υπόθεσης και ματαίωσης της αξίωσης της Πολιτείας προς τιμωρία του ποινικού αδικήματος που αποδίδεται στον εντολέα τους, με επίκληση και της σχετικής νομολογίας, γ) ότι έχει συμπληρωθεί επταετία από την τέλεση της πράξης και εσφαλμένα απορρίφθηκε από τους οικείους Δ.Σ το αίτημα περί χορήγησης άδειας σ' αυτούς και δ) ότι η απουσία του συνηγόρου υπεράσπισης της κατηγορουμένης … μπορεί να αντιμετωπισθεί με διακοπή για τη δικάσιμο της 19.2.2020.

Από τις ανωτέρω αιτιολογίες προκύπτει ότι η απόρριψη του αιτήματος της αναβολής δεν στηρίχθηκε αποκλειστικά στον κίνδυνο παραγραφής αλλά και στους λοιπούς αναφερόμενους λόγους. Περαιτέρω, το ανωτέρω Δικαστήριο μετά την αιτιολογημένη απόρριψη του αιτήματος αναβολής, ορθώς προχώρησε στην έρευνα της υπόθεσης στη μετά τη διακοπή δικάσιμο, χωρίς να υπερβεί την εξουσία του. Κατά συνέπεια, οι, από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχεία Δ' και Θ' του ΚΠοινΔ, πρώτος και δεύτερος συναφείς λόγοι της αίτησης αναίρεσης, με τους οποίους η αναιρεσείουσα πλήττει την συμπροσβαλλόμενη παρεμπίπτουσα απόφαση για έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας ως προς την απόρριψη του ως άνω αιτήματος αναβολής και για υπέρβαση εξουσίας ως προς την εκδίκαση της υπόθεσης μετά την απόρριψη του αιτήματος αναβολής, είναι αβάσιμοι.” (areiospagos.gr)

Oλόκληρη η απόφαση είναι διαθέσιμη εδώ