Απόρριψη αιτήματος αναβολής λόγω κωλύματος εγκυμονούσας συνηγόρου υπεράσπισης που επικαλέστηκε πρόβλημα στην κύηση. Υπέρβαση εξουσίας (ΑΠ)

ΑΠ αρ. απόφασης 193/2021 (ποιν).: Απόρριψη αιτήματος αναβολής λόγω κωλύματος της συνηγόρου υπερασπίσεως, η οποία διήνυε τον έκτο μήνα της κυήσεως και εκδίκαση της υπόθεσης. Προσκόμιση ιατρικού πιστοποιητικού που ανέφερε πρόβλημα στην κύηση. Έλλειψη ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας. Υπέρβαση εξουσίας.Αναιρείται η προσβαλλόμενη απόφαση ως προς την απορριπτική του αιτήματος αναβολής διάταξή της.

“Κατά τη διάταξη του άρθρου 349 παρ. 1 και 2 ΚΠΔ "1. Το δικαστήριο, μπορεί, μετά από πρόταση του εισαγγελέα ή και αυτεπαγγέλτως να διατάξει την αναβολή της δίκης για λόγους ανώτερης βίας, με αίτημα δε κάποιου από τους διαδίκους, για σοβαρούς λόγους υγείας ή λόγους ανώτερης βίας. Το σημαντικό αίτιο μπορεί να προβληθεί από οποιονδήποτε ακόμη και αν αφορά το πρόσωπο του διορισμένου κατ' άρθρο 340 παρ. 3 πληρεξουσίου δικηγόρου. Ο σοβαρός λόγος υγείας αποδεικνύεται με ιατρική πιστοποίηση. 2.Η απόφαση που δέχεται τους λόγους αναβολής πρέπει να έχει ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, η οποία πρέπει να αναφέρει ότι ο λόγος της αναβολής δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με διακοπή της δίκης".

Κατά την έννοια της ως άνω διάταξης, ως ανώτερη βία νοείται κάθε απρόβλεπτο και εξαιρετικό γεγονός, είτε αντικειμενικό, είτε σχετικό με το πρόσωπο του αιτούντος την αναβολή διαδίκου, το οποίο στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν μπορεί να αποτραπεί με μέτρα εξαιρετικής επιμέλειας και σύνεσης, ενώ ως ανυπέρβλητο κώλυμα θεωρείται εκείνο το οποίο οπωσδήποτε δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του διαδίκου και το οποίο δεν μπόρεσε να υπερνικηθεί από αυτόν με κανέναν τρόπο.

Εξάλλου, η επιβαλλόμενη από τα άρθρα 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 ΚΠΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, της οποίας η έλλειψη στοιχειοθετεί λόγο αναίρεσης από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' του ΚΠΔ, πρέπει να υπάρχει, όχι μόνο στην απόφαση για την ενοχή, δηλαδή στην καταδικαστική ή την απαλλακτική απόφαση, αλλά σε όλες τις αποφάσεις, ανεξάρτητα αν αυτές είναι οριστικές ή παρεμπίπτουσες ή αν η έκδοσή τους εναπόκειται στη διακριτική, ελεύθερη ή ανέλεγκτη κρίση του Δικαστηρίου που τις εξέδωσε. Έτσι, η παρεμπίπτουσα απόφαση, που απορρίπτει αίτημα αναβολής της δίκης, κατά την προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 349 ΚΠΔ, για σοβαρούς λόγους υγείας ή για λόγο ανώτερης βίας του κατηγορουμένου ή του συνηγόρου του, πρέπει να είναι ειδικά αιτιολογημένη, παρότι η παραδοχή ή η απόρριψη της σχετικής αίτησης έχει αφεθεί στην ανέλεγκτη κρίση του Δικαστηρίου.

Τούτων παρέπεται ότι η ως άνω απόφαση πρέπει να διαλαμβάνει στο αιτιολογικό της: α)τα αποδεικτικά μέσα που έλαβε υπόψη και αξιολόγησε το Δικαστήριο, για να διαμορφώσει τη σχετική (απορριπτική) κρίση του, β) τα πραγματικά περιστατικά και στοιχεία που προέκυψαν από την ακροαματική διαδικασία, στα οποία θεμελιώθηκε η αβασιμότητα του αιτήματος αναβολής, γ) τις νομικές σκέψεις που αιτιολογούν τη δικανική πεποίθηση ότι ο προβαλλόμενος λόγος δεν αποτελεί νόμιμο και βάσιμο λόγο αναβολής της δίκης (σοβαρή ασθένεια ή οποιοδήποτε γεγονός ανώτερης βίας του κατηγορουμένου ή του συνηγόρου του) και θεμελιώνει την αντίστοιχη απορριπτική κρίση του Δικαστηρίου για το αίτημα αναβολής.

Αν δε το Δικαστήριο απορρίψει το αίτημα αναβολής χωρίς την απαιτούμενη ως άνω ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία και προχωρήσει στην απόρριψη της εκδικαζόμενης έφεσης του απολιπόμενου κατηγορουμένου, ως ανυποστήρικτης, ή προχωρήσει στην εκδίκαση της ουσίας της υπόθεσης τότε υποπίπτει στην από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Η (και ήδη Θ) του ΚΠΔ, πλημμέλεια της υπέρβασης εξουσίας.

Στην προκείμενη περίπτωση, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Χαλκιδικής, που δίκασε σε δεύτερο βαθμό, όπως προκύπτει από την ταυτάριθμη με την προσβαλλόμενη, παρεμπίπτουσα απόφασή του, απέρριψε το αίτημα αναβολής του κατηγορουμένου και ήδη αναιρεσείοντος Σ. Τ. για αναβολή της δίκης κατά το άρθρο 349 του Κ.Ποιν.Δ., λόγω αδυναμίας της συνηγόρου του, …, να παρασταθεί κατά τη συζήτηση της υποθέσεως και να τον εκπροσωπήσει. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα επισκοπούμενα πρακτικά της προσβαλλόμενης αποφάσεως, κατά την έναρξη της συνεδριάσεως εμφανίσθηκε ως άγγελος η ασκούμενη δικηγόρος …, η οποία υπέβαλε αίτημα τετράμηνης αναβολής της εκδικάσεως της υποθέσεως λόγω κωλύματος της άνω συνηγόρου υπερασπίσεως, η οποία διήνυε τον έκτο μήνα της κυήσεως, προσκόμισε δε και την από 9.6.2020 ιατρική γνωμάτευση του ιατρού μαιευτήρα - γυναικολόγου Δ. Α. και υπερηχογράφημα δευτέρου επιπέδου της εγκυμονούσας ως άνω συνηγόρου, τα οποία αναγνώσθηκαν από το Δικαστήριο.

Ακολούθως, το Δικαστήριο, αφού, μετά από σύμφωνη πρόταση της Εισαγγελέως, απέρριψε το αίτημα αναβολής, προχώρησε στην εκδίκαση της ουσίας της υποθέσεως και εφόσον ο απών τότε κατηγορούμενος και ήδη αναιρεσείων είχε κλητευθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα, τον δίκασε ωσεί παρόντα και του επέβαλε ποινή φυλακίσεως οκτώ (8) μηνών, την εκτέλεση της οποίας ανέστειλε για τρία έτη, δεδομένου ότι, όπως ανωτέρω αναφέρθηκε, η υπόθεση είχε εισαχθεί στο ως άνω Δικαστήριο κατόπιν παραπομπής από τον Άρειο Πάγο, μόνο για την επιβολή ποινής. Η αιτιολογία της ως άνω παρεμπίπτουσας αποφάσεως, που απέρριψε το αίτημα αναβολής, έχει, κατά λέξη, ως εξής: "Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 349 παρ. 1 ΚΠΔ "το δικαστήριο μπορεί, μετά από πρόταση του εισαγγελέα ή και αυτεπαγγέλτως, να διατάξει την αναβολή της δίκης για λόγους ανώτερης βίας, με αίτημα δε κάποιου από τους διαδίκους, για σοβαρούς λόγους υγείας ή λόγους ανώτερης βίας. Το σημαντικό αίτιο μπορεί να προβληθεί από οποιονδήποτε ακόμη και όταν αφορά το πρόσωπο του διορισμένου κατ' άρθρο 340 παρ. 2 ΚΠΔ πληρεξουσίου δικηγόρου. Ο σοβαρός λόγος υγείας αποδεικνύεται με ιατρική πιστοποίηση.
Στην προκειμένη περίπτωση, εμφανίστηκε στο ακροατήριο ως άγγελος η ασκούμενη δικηγόρος …, και αφού προσκόμισε την από 09-06-2020 ιατρική γνωμάτευση και το υπερηχογράφημα δεύτερου επιπέδου της συνηγόρου …, ζήτησε τετράμηνη αναβολή της εκδίκασης της υπόθεσης λόγω κωλύματος της συνηγόρου υπεράσπισης, η οποία διανύει τον έκτο μήνα της κύησης. Από τα σώματα της με αριθ. 2355/18-11-2016 (πρωτοβάθμιας) απόφασης του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκιδικής, της με αριθ. 1174/29-11-2018 (δευτεροβάθμιας) απόφασης του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκιδικής και της με αριθ. 1843/26-11-2019 απόφασης του Αρείου Πάγου [Σ Ποινικό Τμήμα) προκύπτει ότι η συγκεκριμένη δικηγόρος (…) δεν ήταν η συνήγορος υπεράσπισης του κατηγορουμένου κατά την εκδίκαση της παρούσας υπόθεσης στον πρώτο βαθμό, ούτε κατά την εκδίκασή της στο δεύτερο βαθμό, ούτε και ενώπιον του Αρείου Πάγου, όταν προσέφυγε με αναίρεση ο κατηγορούμενος. Το στοιχείο αυτό, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι αν δοθεί τετράμηνη αναβολή στην υπόθεση, δηλαδή για τον Νοέμβριο του 2020, όπως σήμερα ζητείται, το υπό εκδίκαση αδίκημα θα έχει παραγραφεί, λόγω παρέλευσης οκταετίας από την τέλεσή του, (αφού τελέσθηκε στις 25-10-2012), αλλά και με το γεγονός ότι στην προσκομιζόμενη από 09-06-2020 ιατρική γνωμάτευση δεν πιστοποιείται κάποιο ιατρικό πρόβλημα στην κύηση της συνηγόρου που να επιβάλλει λ.χ. κλινοστατισμό της, καθιστά το υποβληθέν αίτημα αναβολής παρελκυστικό και ταυτόχρονα αόριστο και, ως εκ τούτου, απορριπτέο ως ουσία αβάσιμο."

Η αιτιολογία, όμως, αυτή δεν είναι η ειδική και εμπεριστατωμένη, που επιβάλλεται από τις παραπάνω διατάξεις του Συντάγματος και του Κ.Ποιν.Δ., αφού το ως άνω Δικαστήριο με ελλιπείς αιτιολογίες στήριξε την απορριπτική του αιτήματος αναβολής κρίση του, κυρίως στο χρόνο τελέσεως της αποδιδόμενης στον κατηγορούμενο αναιρεσείοντα αξιόποινης πράξεως και στον εξ αυτού άμεσο κίνδυνο παραγραφής της, ο οποίος όμως δεν συνέτρεχε στην προκείμενη περίπτωση, δεδομένου ότι ως προς το κεφάλαιο της ενοχής του κατηγορουμένου - αναιρεσείοντος, η προηγηθείσα υπ' αριθμόν 1 174/2018 απόφασή του είχε καταστεί αμετάκλητη με την έκδοση της υπ' αριθμόν 1843/2019 απόφασης του Αρείου Πάγου και επρόκειτο μόνο για επιβολή της ποινής, ο χρόνος παραγραφής της οποίας κατ' άρθρο 119 του ΠΚ, αρχίζει από τότε που η απόφαση θα καταστεί αμετάκλητη και ως προς αυτήν.

Προσέτι, καίτοι αναγνώσθηκε η από 9.6.2020 ιατρική γνωμάτευση του μαιευτήρα - γυναικολόγου Δ. Α. από το άνω Δικαστήριο της ουσίας, δεν προκύπτει αναμφίβολα από τις αιτιολογίες του σκεπτικού της προσβαλλόμενης αποφάσεώς του ότι την έλαβε υπόψη του στο σύνολό της με το να δεχθεί ότι δεν πιστοποιείται κάποιο ιατρικό πρόβλημα στην κύηση της ανωτέρω συνηγόρου του κατηγορουμένου - αναιρεσείοντος, που να επιβάλλει κλινοστατισμό, καθόσον από την παραδεκτή, για τις ανάγκες του αναιρετικού ελέγχου, επισκόπηση της ως άνω ιατρικής γνωμάτευσης, σαφώς προκύπτει το αντίθετο συμπέρασμα, ότι δηλαδή η συνήγορος ….., η οποία διήνυε τότε την 17η εβδομάδα της κυήσεώς της, παρουσίαζε κολπική καφεδοειδή αιμόρροια και έχρηζε αυστηρού κλινοστατισμού, της συνεστήθη να μην μετακινείται και φαρμακευτική αγωγή.

Εξάλλου, δεν μνημονεύεται με την προσβαλλόμενη απόφαση κάποιο στοιχείο, που να προέκυψε από τη διαδικασία, το οποίο να στηρίζει την απορριπτική αυτή κρίση και να οδηγεί σε συμπέρασμα παρέλκυσης της δίκης. Πέραν αυτών, το ως άνω δευτεροβάθμιο Δικαστήριο με την επιχειρούμενη επάλληλη ενισχυτική αιτιολογία, ότι στις δίκες που είχαν προηγηθεί στον πρώτο και δεύτερο βαθμό, για την διωκόμενη πράξη του κατηγορουμένου - αναιρεσείοντος, επί των οποίων εκδόθηκαν αντίστοιχα οι υπ' αριθμούς 2355/2016 και 1 174/2018 αποφάσεις του Μονομελούς και Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Χαλκιδικής, καθώς και στην αναιρετική δίκη ενώπιον του Αρείου Πάγου, ο κατηγορούμενος - αναιρεσείων δεν είχε εκπροσωπηθεί από τη δικηγόρο …., στήριξε την απορριπτική του κρίση για την αιτηθείσα αναβολή, σε στοιχεία άσχετα με το επικαλούμενο κώλυμα στο πρόσωπο της εν λόγω συνηγόρου. Επομένως, ,είναι βάσιμος ο σχετικός, από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Δ' του Κ.Ποιν.Δ., λόγος της κρινόμενης αιτήσεως αναιρέσεως και πρέπει να γίνει δεκτός και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση ως προς την απορριπτική του αιτήματος αναβολής διάταξή της.

Ακολούθως, πρέπει αυτή να αναιρεθεί και ως προς την περί ποινής διάταξή της, επειδή το Δικαστήριο, προχωρώντας στην ουσιαστική εξέταση της υποθέσεως και επιβάλλοντας στον κατηγορούμενο - αναιρεσείοντα ποινή φυλακίσεως οκτώ (8) μηνών, την εκτέλεση της οποίας ανέστειλε επί τριετία, χωρίς προηγουμένως να έχει απορρίψει αιτιολογημένα το παραπάνω αίτημα αναβολής της δίκης, υπέπεσε σε (αρνητική) υπέρβαση της εξουσίας του, όπως επίσης βάσιμα προβάλλεται με τον σχετικό λόγο αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Θ' του Κ.Ποιν.Δ. Κατόπιν αυτών, πρέπει να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση στο σύνολο της και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο που την εξέδωσε, συγκροτούμενο από τους ίδιους δικαστές, που δίκασαν προηγουμένως, και σε περίπτωση αδυναμίας από άλλους (άρθρα 519 και 522 του Κ.Ποιν.Δ.), εφόσον πρόκειται μόνο για το σκέλος της ποινής κατά το οποίο παραπέμφθηκε στο δευτεροβάθμιο Δικαστήριο της ουσίας η υπόθεση με την υπ' αριθμόν 1843/2019 απόφαση του Αρείου Πάγου”. (δημοσίευση απόφαση areiospagos.gr)