Ο Εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου αποφάσισε την έναρξη έρευνας για εγκλήματα πολέμου και κατά της ανθρωπότητας στην Ουκρανία - Υπάρχει εύλογη βάση για διερεύνηση

Την απόφαση του να ξεκινήσει έρευνα για διάπραξη εγκλημάτων πολέμου και κατά της ανθρωπότητας για την εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία, μετά τη ρωσική εισβολή, ανακοίνωσε στις 28.2.2022 ο Εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

Όπως αναφέρει στη δήλωσή του, ο Karim A.A. Khan QC, επιβεβαίωσε ότι υπάρχει εύλογη βάση για την έναρξη έρευνας για νέα φερόμενα εγκλήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του Γραφείου του και τα οποία διαπράττονται από οποιοδήποτε μέρος της σύγκρουσης σε οποιοδήποτε μέρος της επικράτειας της Ουκρανίας. Η δήλωση του Εισαγγελέα αναφέρει τα ακόλουθα:

«Την περασμένη Παρασκευή, εξέφρασα την αυξανόμενη ανησυχία μου, απηχώντας τις ανησυχίες παγκόσμιων ηγετών και πολιτών όλου του κόσμου, για τα γεγονότα που εκτυλίσσονται στην Ουκρανία.

Σήμερα, θέλω να ανακοινώσω ότι αποφάσισα να προχωρήσω στην έναρξη έρευνας για την κατάσταση στην Ουκρανία, όσο το δυνατόν συντομότερα.

Η Ουκρανία δεν είναι κράτος συμβληθέν μέρος του Καταστατικού της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ("ΔΠΔ" ή "Δικαστήριο"), επομένως η ίδια δεν μπορεί να παραπέμψει την κατάσταση στο Γραφείο μου. Αλλά έχει ασκήσει δύο φορές τα προνόμιά της να αποδεχθεί νομικά τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου για φερόμενα εγκλήματα βάσει του Καταστατικού της Ρώμης που συμβαίνουν στην επικράτειά της, εάν το Δικαστήριο επιλέξει να την ασκήσει. Η πρώτη δήλωση που υποβλήθηκε από την κυβέρνηση της Ουκρανίας αποδέχτηκε τη δικαιοδοσία του ΔΠΔ σε σχέση με φερόμενα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην επικράτεια της Ουκρανίας από τις 21 Νοεμβρίου 2013 έως τις 22 Φεβρουαρίου 2014. Η δεύτερη δήλωση παρέτεινε αυτή τη χρονική περίοδο σε αορίστου χρόνου για να συμπεριλάβει τα συνεχιζόμενα φερόμενα εγκλήματα που διαπράχθηκαν σε όλη τη διάρκεια στο έδαφος της Ουκρανίας από τις 20 Φεβρουαρίου 2014 και μετά.

Εξέτασα τα συμπεράσματα του Γραφείου που προέκυψαν από την προκαταρκτική εξέταση της κατάστασης στην Ουκρανία και επιβεβαίωσα ότι υπάρχει εύλογη βάση για να προχωρήσουμε στην έναρξη έρευνας. Ειδικότερα, είμαι ικανοποιημένος που υπάρχει εύλογη βάση να πιστεύουμε ότι τόσο φερόμενα εγκλήματα πολέμου όσο και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας έχουν διαπραχθεί στην Ουκρανία σε σχέση με τα γεγονότα που έχουν ήδη αξιολογηθεί κατά την προκαταρκτική εξέταση από το Γραφείο. Δεδομένης της επέκτασης της σύγκρουσης τις τελευταίες ημέρες, πρόθεσή μου είναι αυτή η έρευνα να συμπεριλάβει επίσης τυχόν νέα φερόμενα εγκλήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία της Υπηρεσίας μου και τα οποία διαπράττονται από οποιοδήποτε μέρος της σύγκρουσης σε οποιοδήποτε μέρος της επικράτειας της Ουκρανίας.

Έχω ήδη αναθέσει στην ομάδα μου να διερευνήσει όλες τις ευκαιρίες διατήρησης στοιχείων. Το επόμενο βήμα είναι να προχωρήσουμε στη διαδικασία αναζήτησης και λήψης εξουσιοδότησης από το Προανακριτικό Τμήμα του Δικαστηρίου για έναρξη έρευνας. Μια εναλλακτική οδός που ορίζεται στο Καταστατικό που θα μπορούσε να επισπεύσει περαιτέρω τα ζητήματα θα ήταν να παραπέμψει την κατάσταση στο Γραφείο μου ένα Κράτος Μέρος του ΔΠΔ, κάτι που θα μας επέτρεπε να προχωρήσουμε ενεργά και άμεσα στις ανεξάρτητες και αντικειμενικές έρευνες της Υπηρεσίας.

Θα ζητήσω επίσης την υποστήριξη όλων των Συμβαλλόμενων Κρατών και της διεθνούς κοινότητας στο σύνολό της, καθώς η Υπηρεσία μου θα ξεκινήσει τις έρευνές της. Θα ζητήσω πρόσθετη δημοσιονομική στήριξη, εθελοντικές συνεισφορές για να υποστηρίξουμε όλη την κατάσταση καθώς και για δανεισμό δωρεάν προσωπικού. Η σημασία και ο επείγων χαρακτήρας της αποστολής μας είναι πολύ σοβαρός για να είμαστε όμηροι της έλλειψης μέσων.

Θα συνεχίσω να παρακολουθώ στενά τις εξελίξεις στην Ουκρανία και θα ζητήσω ξανά αυτοσυγκράτηση και αυστηρή τήρηση των ισχυόντων κανόνων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.

Εάν κάποιος έχει πληροφορίες σχετικές με την κατάσταση, μπορεί να τις υποβάλει στο Γραφείο μου μέσω: otp.informationdesk@icc-cpi.int».